روزی معاويه در مدينه طيبه ديد گروه زيادى از قريش در اطراف امام حسن اجتماع نموده ‏اند و آن حضرت را احترام مي نمايند، اين موضوع باعث حسودى معاويه شد، لذا ابو الاسود دوئلى و ضحاك بن قيس فهرى را خواست و با ايشان راجع به امام حسن مشورت كرد و گفت: من در نظر دارم سخنانى به امام حسن بگويم.

ابو الاسود به معاويه گفت: گر چه رأى تو افضل است ولى در عين حال من مي گويم:

مبادا به امام حسن سخنى بگوئى! زيرا تو هيچ سخنى به امام حسن نخواهى گفت مگر اينكه شنوندگان خواهند گفت: حسودى ميكنى،  و بدين سبب مقام امام حسن بالا خواهد رفت. در صورتى كه امام حسن عليه السّلام جوانمردى است عادل كامل و از هر كسى حاضرجواب‏تر، من خائفم از اينكه بنحوى جواب سخنان تو را بگويد كه تو را بكوبد و عيوب و ننگ‏هاى تو را واضح و روشن نمايد.
پس بنا بر اين: هر سخنى كه تو نسبت به آن حضرت بگوئى براى او فضيلت و برترى و براى تو فضيحت و سرزنش خواهد بود. آرى مگر اينكه تو عيب و نقطه ضعفى در ادب از امام حسن بگيرى، يا اينكه راجع بحسب و نسب آن حضرت عيبجوئى نمائى، در صورتى كه حسب و نسب آن بزرگوار پاك و پاكيزه است و از نسب خاص و خالص و لب و لباب عرب ميباشد. امام حسن شخص كريمى است از عرب كه مردم تابع وى هستند، وى از عنصر طيب و طاهر عرب است. اى معاويه! مبادا اين منظورى را كه دارى انجام دهى!!

سپس ضحاك بن قيس فهرى شروع به سخن كرد و گفت:

اى معاويه! اين تصميمى را كه در باره امام حسن دارى انجام بده و بلاى خود را از سر او منصرف‏
منماى! اگر تو امام حسن را با سخنان تيز و تند و جواب محكم خود سركوب نمائى آنچنان در مقابل تو ذليل مى‏ شود كه شتر پير رام گردد!

معاويه گفت: من منظور خود را انجام خواهم داد.

موقعى كه جمعه فرا رسيد معاويه بر فراز منبر رفت و پس از اينكه حمد و ثناى خداى را بجاى آورد و بر پيامبر اعظم اسلام درود فرستاد حضرت على بن ابى طالب علیه السلام را مورد نقص قرار داد و گفت:

ادامه »

فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلَى اللَّهِ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ (یونس/72)

پس اگر (به دعوت الهى) پشت كرديد، من از شما اجرتى نخواسته‏ ام. پاداش من تنها بر خداست و من مأمورم كه تسليم فرمان او باشم.

نگرانى ‏ها اغلب يا به خاطر جان است، يا مال. در آيه ‏ى قبل، بيم نداشتنِ پيامبران از توطئه‏ ى دشمنان در مورد جان خود مطرح بود، در اين آيه بى ‏توقّعى آنان نسبت به مال و پاداش از سوى مردم است‏.

لذا ازپیامهای این آیۀ شریفه است:

1-پذيرش يا سرپيچى مردم از دعوت پيامبران، اثر مادّى براى انبيا ندارد. «فَما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ»

2 مبلّغِ موفّق و مؤثّر كسى است كه چشم به مال مردم نداشته باشد و اين را به مردم اعلام كند. «فَما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ»

3 انبيا هيچ گونه پاداشى از مردم نمى‏ خواستند، نه مال، نه خدمات و امثال آن. «فَما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ»

4 اگر همه ‏ى مردم از دين اعراض كنند، در رهبر الهى تاثيرى ندارد، بلكه او تسليم دين خداست. «فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ»، «أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ»

5 كسى كه به پاداش اخروى عقيده دارد، به راحتى دل از پاداش‏هاى دنيوى مى‏كَند. «إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ»

6 مأموريّت همه‏ ى پيامبران، تسليم بودن در برابر حقّ است. «مِنَ الْمُسْلِمِينَ»

7 كسى كه مى ‏خواهد مردم را به تسليمِ خدا وادارد بايد خودش تسليم باشد.
«أُمِرْتُ» … «مِنَ الْمُسْلِمِينَ»

8 گرچه امروز مردم اعراض مى ‏كنند، امّا خداوند بندگانِ تسليم و مؤمنان واقعى در تاريخ كم ندارد، تو به آنان ملحق شو. «مِنَ الْمُسْلِمِينَ»

    رهبر معظم انقلاب اسلامی(مد ظله العالی) عصر روزچهارشنبه ، مورخ96/3/17 (12 ماه رمضان)در دیداری سه‌ساعته با دانشجویان، ضمن شنیدن دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات دانشجویان درباره‌ی مسایل علمی و دانشگاهی و همچنین موضوعات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور در سخنانی، وپس از بررسی مسائل مختلف  به بیان 9 توصیه خطاب به دانشجویان  پرداختند که به طور خلاصه به آن اشاره می کنیم:

1-آرمان گرایی:

این توصیه‌ی اول رهبر انقلاب اسلامی به تشکل‌های دانشجویی بود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بیان آرمان‌های ارزشمند انقلاب اسلامی، فرمودند که رسیدن به جامعه‌ی «عادل، آزاد، پیشرفته، مؤمن، متعبد، مرفه، قوی، محکم و مستقل» آرمان‌هایی هستند که ارزش دارد انسان جانش را در راه تحقق آن‌ها و در راه نجات کشور و مستضعفان، برای خداوند فدا کند.

آرمان‌گرایی یعنی در مقابل موانع و مشکلات، جستجو و راه را پیدا کردن و این کار نیازمند بحث‌های اندیشه‌ورزانه است.

2-واقع بینی:

«واقع‌بینی» دومین توصیه‌ی رهبر انقلاب اسلامی بود. ایشان با اشاره به اینکه مقصود برخی افراد از واقع‌بینی، صرفاً توجه به موانع است، افزودند: واقع‌بینی یعنی دیدن واقعیات مثبت.

3-نقش فعال در حوادث گوناگون تلخ وشیرین:

ایشان در توصیه‌ی بعدی به دانشجویان از آنان خواستند که در حوادث گوناگونِ تلخ و شیرین، «نقش فعال» داشته باشند و همچون «تماشاچی» عمل نکنند.

4-تلاش جدی وهمه جانبه:

«تلاش جدی و همه‌جانبه برای غلبه دادن گفتمان انقلاب در دانشگاه‌ها» نکته‌ی دیگری بود که رهبر انقلاب اسلامی بر آن تأکید کردند و با نادرست خواندن یأس و ناامیدی، گفتند: البته این خطاب، مخصوص دانشگاه‌ها نیست و هر یک از هسته‌های جهاد فکری در سراسر کشور باید در این زمینه به صورت مستقل عمل کنند.

 گاهی دستگاه‌های مرکزیِ فکر، فرهنگ و سیاست، دچار اختلال و تعطیلی می‌شوند که در این وضعیت، باید افسران جنگ نرم، با شناخت وظیفه‌ی خود، به صورت آتش به اختیار، تصمیم‌گیری و اقدام کنند.

5-برقرارکردن ارتباط واقعی با مخاطبان:

ایشان تشکل‌های دانشجویی را به برقرار کردن ارتباط واقعی با مخاطبان از طریق میزگرد، نشریه و بحث‌های چندنفره و اکتفا نکردن به فضای مجازی توصیه کردند .

6-تبیین کلیدواژه ها:

 از آنان خواستند که چند کلیدواژه‌ی اصلی همچون «استقلال»، «نقش مردم در حکومت»، «آزادی» و «نفی نظام سلطه» را فراموش نکنند و آن‌ها را به‌درستی تبیین کنند.

«مردم‌سالاری» را از جمله کلیدواژه‌های مهم دانستند و با اشاره به تعجب و گلایه‌ی برخی بچه‌های خوب و انقلابی از تأکیدات ایشان بر لزوم حضور همه‌ی مردم در انتخابات و نتیجه‌ی آن، افزودند: مصیبت آن روزی است که مردم به صندوق رأی پشت کنند و دشمن نیز به‌دنبال روزی است که ۹۰ درصد مردم پای صندوق رأی نیایند.

ونیز تأکید کردندکه حضور مردم پای صندوق رأی یک نعمت بزرگ است و شما باید برای نتیجه‌ای که مطلوب می‌دانید تلاش کنید، نه اینکه جلوی حضور مردم پای صندوق رأی بایستید.

7–تدیّن وتعبّد در گفتاروعمل:

ایشانتشکل‌های دانشجویی را به «تدیّن و تعبّد در گفتار و عمل» فراخواندند و از آنان خواستند که بر طبق موازین شرعی و تکلیف الهی عمل کنند.

8-شجاعت در اقدام:

ازدیگرتوصیه های رهبر معظّم این بود که تشکل‌های دانشجویی برای اقدامات خود معطلِ نگرانی یا ناراحت شدن فلان فرد یا دستگاه نشوند، بلکه جوانب کار را کاملاً بسنجند و هرگاه متوجه نادرست بودن اقدام خود شدند، از همان‌جا برگردند.

9-امیدواری:

تشکل‌های دانشجویی امیدوار باقی بمانند و امید را در دانشگاه‌ها تزریق کنند و نگذارند جوّ ناامیدی به‌وجود آیدواز دانشجویان دختر نیز خواستند که «مسئله‌ی زن در غرب» را در تحقیقات خود دنبال کنند .

در صورت تمایل به دریافت وشنیدن فایل صوتی ایشان  اینجا کلیک کنید

پايگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت الله العظمی سيد علی خامنه ای (مد ظله العالی)

جزء11، آیۀ26 سوره یونس:

* لِّلَّذِينَ أَحْسَنُواْ الْحُسْنىَ‏ وَ زِيَادَةٌ وَ لَا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَترٌَ وَ لَا ذِلَّةٌ أُوْلَئكَ أَصحَْابُ الجَْنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ؛
كسانى كه نيكى كردند، پاداش نيك و افزون بر آن دارند و تاريكى و ذلّت، چهره ‏هايشان را نمى‏پوشاند آنها اهل بهشتند، و جاودانه در آن خواهند ماند.

«رهق» به معناى پوشاندن اجبارى است

و «قَتَرٌ» به معناى غبار، دود و خاكستر.

اعطاى پاداش زيادتر و مضاعف، با تعبير «زِيادَةٌ»، «ضعف» و «اضعاف» مكرّر در قرآن آمده است. از جمله:

هر كه نيكى كند پاداش ده برابر دارد، «انعام160»

خداوند علاوه بر پاداش كامل از فضل خود به آنان عطا مى ‏كند، «نساء173»

پاداش هفتصد برابر براى انفاق در راه خدا. «بقره261»

امام صادق عليه السلام مى‏ فرمايد: هر چيز اندازه ‏اى دارد، جز اشك كه قطره‏ اى از آن آتشها را خاموش كند. سپس فرمود: كسى كه اشكى براى خدا بريزد، چهره‏ اش تيرگى و خوارى نخواهد ديد. «لا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ» «تفسیرنورالثقلین»

كلمه‏ ى «زيادة» نكره آمده كه نشانه ‏ى عظمت است‏

در بعضى روايات مراد از «زِيادَةٌ» را دنيا گرفته ‏اند. «همان»

و روايات بسيارى از اهل سنّت، «زِيادَةٌ» را ملاقات با خدا (و الطاف او) دانسته است. «تفسیردرالمنثور»

«أَحْسَنُوا»، دامنه‏ ى نيكى، شامل عقيده ‏ى نيك، عمل شايسته و گفتار خوب مى ‏شود.

 دريافت این همه الطاف الهى، تنهامخصوص نيكوكاران است. «لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى‏» 

 احسان و نيكى در دنياى زودگذر و فانى، زندگى در بهشت جاودان را بدنبال دارد. «أَحْسَنُوا» … «هُمْ فِيها خالِدُونَ»

تفسیرنور

خداوند در سوره انعام می فرماید:

مَن جَاءَ بِالحَْسَنَةِ فَلَهُ عَشرُْ أَمْثَالِهَا وَ مَن جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يجُْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَ هُمْ لَا يُظْلَمُون‏؛

هر كس كار نيكى بياورد، ده برابر آن [پاداش‏] خواهد داشت، و هر كس كار بدى بياورد، جز مانند آن جزا نيابد و بر آنان ستم نرود.

    معيار در سنجش حسنات و سيّئات در قيامت اين نيست كه كسي در دنيا كار خوب يا كار بد كرده باشد ممكن است در دنيا كار خوب كرده باشد ولي آثارش را از بين برده باشد يا كار بد كرده باشد ولي با توبه، انابه، شفاعت و مانند آن او را از بين برده باشد بلكه منظور آن است كه كسي در دنيا كار خوب كرده باشد و اين كار خوب را همچنان حفظ كرده باشد تا قيامت آورده باشد كه ﴿مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ﴾ ممکن است كه كسي كار بد كرده باشد و اين كار بد را با توبه، شفاعت و مانند آن، آن را شستشو نكرده باشد و در صحنهٴ قيامت با سيئه آمده باشد ونیز اگر كسي كار خوب كرده باشد ولي در اثر غيبت يا امثال غيبت اثر كار خوب خود را از بين برده باشد و كار خوب او به ديگري منتقل شده باشد که هر دومضمون حاکم براین آیه است: ﴿فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ﴾

   معيار حساب پاداش و كيفر در قيامت اين است كه در روز قيامت اين شخص با كار خوب محشور بشود يا با كار بد لذا «من فَعَل الحسنه» نيست،  ﴿مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ﴾ است در يوم الحساب اگر كسي با حسنه بيايد پاداشش ده برابر است اگر كسي با سيئه بيايد به همان اندازه كيفر مي‌بيند.

حضرت آیت الله جوادی املی

جزء8، آیه108 انعام

وَ لَا تَسُبُّواْ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّواْ اللَّهَ عَدْوَا بِغَيرِْ عِلْمٍ كَذَالِكَ زَيَّنَّا لِكلُ‏ِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلىَ‏ رَبهِِّم مَّرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كاَنُواْ يَعْمَلُون‏؛
و به (معبود) كسانى كه غير خدا را مى‏ خوانند ناسزا نگوييد كه آنان نيز از روى جهل و دشمنى به خداوند ناسزا مى‏ گويند. ما اين گونه عمل هر امّتى را برايشان جلوه داديم. سپس بازگشت آنان به سوى پروردگارشان است، پس خداوند آنان را به آنچه مى‏ كردند خبر مى‏ دهد.

نکته: کنترل احساسات نسبت به مخالفان وپرهیز از بد دهنی وناسزاگویی(برخلاف لعن وبرائت که از سوی خداوند اعلام شده)

حضرت على عليه السلام در جنگ صفّين به سربازان خود توصيه مى‏ كرد كه به پيروان معاويه دشنام و ناسزا نگويند، بلكه سيماى آنان را مطرح كنند كه بهتر از دشنام است. 
امير المؤمنين على عليه السلام فرمودند: از مصاديقِ دشنام به خدا، دشنام به ولىّ خداست. 

حساب لعن و نفرين و برائت، از حساب دشنام و ناسزا جداست. لعن و برائت كه در آيات ديگر قرآن از سوى خداوند اعلام شده، در واقع بيانگر اظهار موضعِ ما در برابر ستمگران و مشركان است كه بيزارى خود را از راه آنان اعلام مى ‏كنيم. «لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ» )(هود18)، «بَراءَةٌ مِنَ اللَّهِ»(توبه/1) …

پيام‏ها:
1 احساسات خود را نسبت به مخالفان كنترل كنيم و از هر گونه بد دهنى و ناسزا بپرهيزيم. «لا تَسُبُّوا»

2 به بازتاب برخوردهاى خود توجّه كنيم. «لا تَسُبُّوا») … ( «فَيَسُبُّوا اللَّهَ»

3 با فحش و ناسزا، نمى ‏توان مردم را از مسير غلط باز داشت. «لا تَسُبُّوا»

4 ناسزاگويى، عامل بروز دشمنى و كينه و ناسزا شنيدن است. «لا تَسُبُّوا») … ( «فَيَسُبُّوا») … ( «عَدْواً»

5 دشنام، يا نشانه نداشتن منطق است، يا نداشتن ادب و يا صبر. (مسلمان با پرهيز از ناسزا، بايد نشان دهد كه صبر و منطق و ادب دارد.) «لا تَسُبُّوا»

6 هر كارى كه سبب توهين به مقدّسات شود، حرام است. «فَيَسُبُّوا اللَّهَ»

7 استفاده از حربه‏ ى دشنام و ناسزا، در نهى از منكر و تبليغات و مناظرات ممنوع است. «لا تَسُبُّوا»

8 كارى كه سبب كشيده ‏شدن ديگران به گناه و حرام مى ‏شود، حرام است. «3» «لا تَسُبُّوا») … ( «فَيَسُبُّوا»

9 گاهى انسان ناخودآگاه در گناه ديگران شريك مى‏شود، آنجا كه مقدّمات گناه ديگران را فراهم كند. «فَيَسُبُّوا اللَّهَ»

10 از سنّت‏هاى الهى، زيبا جلوه كردن اعمال امّت‏ها در نظر آنان است. «زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ» (هر امّتى اعمال خود را هر چند ناحقّ باشد، زيبا مى ‏پندارد)

11 جلوه ‏نمايى و زيبا ديدن، نشانه‏ ى حقانيّت نيست. «زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ»

12 آگاه كردن مردم از كرده ‏هاى خويش در قيامت، از شئون ربوبيّت الهى است.
«إِلى‏ رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُمْ …»

تفسير نور، ج‏3، ص: 328-329