در رجال كشى از ابو حمزه از امام محمّد باقر عليه السّلام روايت مي كند كه فرمود:

مردى از ياران امام حسن كه او را: سفيان بن ليلى مي گفتند در حالى كه بر شتر خود سوار بود نزد آن حضرت آمد، وى در حالى كه دامن لباس خود را گرفته بود نزد آستانه آن بزرگوار ايستاد و گفت:
السّلام عليك يا مذل المؤمنين! يعنى سلام بر تو، اى ذليل‏ كننده مؤمنين!

امام حسن عليه السّلام به وى فرمود:
پياده شو و تعجيل منماى! او پياده شد و شتر خود را در ميان خانه عقال كرد، آنگاه آمد تا نزد امام عليه السّلام رسيد، امام به او فرمود: چه گفتى!؟

گفت: گفتم: سلام بر تو اى ذليل‏ كننده مؤمنين.

امام حسن فرمود: به چه دليل اين سخن را ميگوئى!؟

گفت: تو عمدا امر خلافت اين امت را از گردن خود خلع نمودى و باين مرد طاغى و سركش واگذار كردى كه بر خلاف دستور خدا حكومت مى‏ نمايد.

امام حسن فرمود: من تو را از علت اينكه اين عمل را انجام دادم آگاه مى ‏نمايم.
من از پدرم على عليه السّلام شنيدم مي فرمود: پيامبر با عظمت اسلام صلّى اللَّه عليه و آله فرمود:
روز و شب‏ها نمى ‏گذرند تا اينكه مردى كه داراى گلوئى گشاد و سينه‏ اى عريض باشد، ميخورد ولى سير نمى ‏شود متصدى امر خلافت اين امت شود، آن مرد معاويه است. علت صلح من با معاويه همين است.
چه باعث شد كه نزد ما آمدى؟

گفت: دوستى و حب تو.

فرمود: محض رضاى خدا؟

گفت: آرى.

فرمود: بخدا قسم هيچ بنده ‏اى ما را دوست ندارد و لو اينكه در ديلم اسير باشد مگر اينكه دوستى ما به نفع وى خواهد بود.

دوستى ما آنچنان گناهان را از بنى آدم فرو ميريزد كه باد برگ درختان را فرو ميريزد.

زندگانى حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام( ترجمه جلد 44 بحار الأنوار)

يك روز امام حسن عليه السّلام از حمام خارج شد، شخصى به آن حضرت برخورد و گفت: طابَ استِحمامُك. يعنى:استحمام تو نيكو باد.

امام عليه السّلام در جوابش فرمود: اى احمق!  لفظ است در اينجا معنى ندارد!!

او گفت: طاب حَميمُك.

فرمود: آيا نميدانى كه معناى كلمه حميم عرق است.

وى گفت: طاب حَمّامُك.

فرمود: اگر حمام رفتن من نيكو شود چه فائده ‏اى دارد؟  بلكه بايد بگوئى:  طَهُرَ ما طابَ مِنك و طابَ ما طَهُرَ مِنك‏.

 يعنى پاكيزه باد آنچه كه از تو طيب است و طيب باد آنچه كه از تو پاكيزه است.

زندگانى حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام( ترجمه جلد 44 بحار الأنوار)

براى امير المومنين عليه السلام نامه‏ اى از معاويه رسيد .

مهر نامه را شكست و قرائت كرد : ” از طرف امير المومنين و خليفة‏ المسلمين ، معاويه بن ابى سفيان براى على :‏

اى‏ على !
در جنگ جمل هر چه خواستى با ام المومنين‏ ، عايشه و اصحاب رسول خدا ، طلحه و زبير كردى‏ اكنون مهياى جنگ باش “

حضرت جواب نامه را اينگونه نوشت :

از طرف عبدالله ، تو به رياست‏ مى نازى و من به بندگى خداوند. من آماده جنگ‏ هستم به همان نشان كه ” انا قاتل جدك و عمك و خالك ؛ من همان قاتل پدربزرگ و عمو و دايى تو هستم ”

سپس نامه را مهر و امضاء فرمود و از شاگردانش كه در محضرش بودند ، پرسيد : كيست كه‏ اين نامه را به شام ببرد ؟ كسى جواب نداد
دوباره حضرت سوالش را تكرار فرمود و اين بار طرماح از ميان جمعيت برخاست و عرض كرد : على‏ جان ! من حاضرم‏ .

حضرت ضمن اينكه او را از متن‏ تند نامه آگاه كرد ، فرمود : طِرِمّاح !

به شام كه‏ رفتى مواظب آبروى على باش. ‏ طرماح گفت : سمعاً و طاعة‏ً .

آنگاه نامه را گرفت و بسوى شام حركت كرد. معاويه در باغ قصرش بود كه عمرو عاص خبر رسيدن‏ يكى از شاگردان على را به او رساند.
معاويه‏ فورا دستور داد كه بساطى رنگين پهن كنند تا شكوه آن،  طرماح را تحت تاثير قرار بدهد و او را به لكنت بيندازد. دستور انجام شد طرماح وقتى‏ وارد شد و آن فرشهاى رنگين و بساط مفصل را ديد ، بى اعتناء با همان كفشهاى خاك آلوده اش قدمها را بر فرشها گذاشت ، خود را به معاويه رساند و همانطور كه او بر مسندش لميده بود ، طرماح نيز لم داد و پاهايش را دراز كرد.

اطرافيان معاويه‏ به طرماح اعتراض كردند كه ” پاهايت را جمع كن ” اما او گفت : تا آن مردك ( معاويه ) پاهايش را جمع نكند ، من هم پاهايم را جمع نخواهم كرد

عمرو عاص به معاويه در گوشى گفت : اين مردى‏ بيابانيست و كافيست كه تو سر كيسه ات را كمى شل‏ كنى تا او رام بشود و لحنش را هم عوض كند.

معاويه ضمن اينكه دستور داد تا سى هزار درهم‏ پيش طرماح بگذارند ، از او پرسيد : از نزد كه‏ به خدمت كه آمده اى ؟
طرماح گفت : از طرف خليفه‏ برحق ، اسدالله ، عين الله ، اذن الله ، وجه‏ الله ، امير المومنين على بن ابيطالب نامه اى‏ دارم براى امير زنازاده ،فاسق، فاجر، ظالم ،خائن ، معاوية بن ابى سفيان‏ .

معاويه ناراحت از اينكه‏ سى هزار درهم نيز نتوانسته است كه اين شاگرد على عليه السلام را ساكت كند ، گفت : نامه را بده ببينم

 طرماح گفت : روى پاهايت مى ايستى ، دو دستت را دراز ميكنى تا من نامه على عليه‏ السلام را ببوسم و بتو بدهم‏.

معاويه گفت : نامه‏ را به عمرو عاص بده‏ .

طرماح گفت : اميرى كه ظالم‏ است ، وزيرش هم خائن است و من نامه را به خائنى‏ چون او نميدهم‏ .

معاويه گفت : نامه را به يزيد بده‏.

طرماح گفت : ما دل خوشى از شيطان نداريم‏ چه رسد به بچه اش‏.

معاويه پرسيد : پس چه كنيم ؟
طرماح گفت : همانكه گفتم‏.

بالاخره معاويه نامه‏ را گرفت و خواند بعد هم با ناراحتى تمام، كاتبش‏ را احضار كرد تا جواب نامه را اينگونه بنويسد:  ” على ! عده لشكريان من به عدد ستارگان آسمان‏ است‏ مهياى نبرد باش.

“ طرماح برخاست و گفت : من خودم جواب نامه ات را مى دهم‏.

على عليه‏ السلام خود به تنهايى خورشيديست كه ستارگان تو در برابرش نورى نخواهند داشت‏ .

سپس خواست برود كه معاويه گفت:  ” طرماح ! سى هزار درهمت را بردار و سپس برو “
 اما طرماح بى اعتناء به‏ حرف معاويه و بدون خداحافظى راه كوفه را در پيش‏ گرفت‏ .

معاويه رو به عمرو عاص كرد و گفت : حاضرم‏ تمام ثروتم را بدهم تا يكى از شما به اندازه‏ يكساعتى كه اين مرد از على طرفدارى كرد ، از من‏ طرفدارى كند .

عمرو عاص گفت : بخدا اگر على به‏ شام بيايد ، من كه عمرو عاصم نمازم را پشت سر او ميخوانم اما غذايم را سر سفره تو ميخورم.

‏

  الأختصاص ص ١٣٨

در فروع كافى از امام جعفر صادق عليه السّلام روايت می كند كه فرمود:

مردى به مرد ديگرى كه خدا پسرى به او عطا كرده بود گفت: قدم اين سوار مبارك باد!

امام حسن عليه السّلام به وى فرمود: تو از كجا ميدانى كه اين نوزاد سوار يا پياده خواهد بود!؟

گفت: فدايت شوم پس چگونه تبريك بگويم؟

فرمود: بگو: خداى بخشنده را شكر، قدم اين نوزادى كه به تو بخشيده مبارك باد، اميد است فرزندى قوى شود و نيكوكارى او نصيب تو گردد.

_{زندگانى حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام( ترجمه جلد 44 بحار الأنوار)}

در كتاب مناقب مينويسد:

اين گروه، از ياران امام حسن مجتبى عليه السّلام به شمار مي رفتند:

عبد اللَّه بن جعفر طيار، مسلم بن عقيل، عبد اللَّه بن عباس، حبابه والبيه دختر جعفر، حذيفة بن اسيد، جارود بن ابى بشر، جارود بن منذر، قيس بن اشعث بن سوار، سفيان بن ابى ليلاى همدانى (بسكون ميم) عمرو بن قيس مشرفى، ابو صالح كيسان بن كليب، ابو مخنف لوط بن يحيى ازدى (بفتح همزه و سكون زاء) مسلم بن بطين، ابو زرين مسعود بن ابى وائل، هلال بن يساف و ابو اسحاق ابن كليب سبيعى.

ما بقى ياران آن حضرت از اصحاب خصوصى پدرش حضرت امير عليه السّلام بودند. از قبيل:

حجر (بضم حاء و سكون جيم) رشيد (بضم راء و فتح شين) رفاعه، كميل، مسيب، قيس، ابن وائله، ابن حمق، ابن ارقم، ابن صرد، ابن عقله، جابر، دئلى، حبه، عبايه، جعيد، سليم، حبيب، احنف، اصبغ و اعور كه شماره آنان مقدور نيست.

زندگانى حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام( ترجمه جلد 44 بحار الأنوار)
 مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى- نجفى، محمد جواد

در كتاب معانى الاخبار از امام جعفر صادق عليه السّلام روايت می كند كه فرمود:

امام حسن عليه السّلام دوستى داشت كه لاابالى بود، مدتى نزد آن حضرت نيامده بود، يك روز كه به حضور آن حضرت مشرف شد امام به وى فرمود: حال شما چگونه است؟

گفت:  يا بن رسول اللَّه! حال من بر خلاف آن چيزى است كه خودم و خدا و شيطان آن را دوست داشته باشيم.

امام حسن خنديد و فرمود: اين معما را شرح بده!

گفت: زيرا خداى سبحان دوست دارد من مطيع او باشم و معصيت نكنم، ولى من اين طور نيستم. شيطان دوست دارد كه من خدا را معصيت نمايم و از او اطاعت نكنم، ولى من اين طور هم نيستم. من خودم دوست دارم كه از دنيا نروم اين طور هم نخواهم بود.

ناگاه شخصى برخاست و به امام حسن (ع) گفت: يا بن رسول اللَّه براى چيست كه ما مرگ را دوست نداريم!؟

فرمود: براى اينكه شما آخرت خود را خراب و دنياى خويشتن را آباد نموده‏ ايد. بدين علت است كه دوست نداريد از مكان معمور و آباد به مكان خراب منتقل شويد.

 _{زندگانى حضرت امام حسن مجتبى عليه السلام( ترجمه جلد 44 بحار الأنوار) مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى- نجفى، محمد جواد،ص111}