قال على عليه السلام:

«اِذا اَرادَ اللّهُ بِعَبْدٍ خَيْراً وَفَّقَهُ لِاِنْفاذِ اَجَله فى اَحْسَنِ عَمَلِه، وَ رَزَقَهُ مُبادَرَةَ مُهَلِه فى طاعَتِه قَبْلَ الْفَوْتِ» ؛

«خداوند هنگامى كه دربارۀ كسى خير و خوبى اراده كند، به او توفيق مى‌دهد كه به هنگام پايان عمر در بهترين حال و اعمال باشد، و نيز او را موفّق مى‌دارد كه قبل از پايان گرفتن عمر براى خود ذخيره‌اى كرده باشد» «میزان الحکمه،ج10،ص591».

شرح و تفسير

حُسن عاقبت داراى اهميّت ويژه‌اى است. به همين جهت، دعا براى عاقبت به خيرى بسيار ارزشمند است.

   با توجّه به اين اصل كه: «أجل خبر نمى‌كند» و براى پيك أجل، سالم و مريض، پير و جوان، زن و مرد، شب و روز، كودك و بزرگ، عالم و جاهل و ديگر امور تفاوتى ندارد، انسان بايد بسيار مواظب عاقبت امر خويش باشد.

•    بعضى اشخاص به هنگام مرگ در بدترين حالات هستند؛ در مجلس گناه، در حال مستى، در حال سرقت و دزدى و مانند آن.
• و برخى ديگر در بهترين حالات؛ مثل اين كه نماز صبحش را خوانده و پس از نماز سر بر سجدۀ شكر نهاده، و در همان لحظه به ملاقات خداوند مى‌شتابد. يا در حال طواف، يا در حال روزه، يا در جبهه و در حال جهاد و مانند آن جان به جان آفرين تسليم مى‌كند.

   به ما سفارش شده است كه هميشه آماده باشيم، اگر گناهى كرده‌ايم توبه كنيم، اگر حقّى از كسى بر گردن داريم فوراً بپردازيم. و انجام اين امور را به ديگران و آينده واگذار نكنيم. معيار رستگارى، عقيده و انديشه‌هايى است كه هنگام مرگ همراه انسان است؛ چه بسيار افرادى بودند كه در طول عمر خود در مسير خدايى نبودند، ولى به هنگام مرگ عاقبت به خير شدند! و برعكس اشخاصى هم وجود داشتند كه در طول زندگى به ظاهر در مسير حق بودند، ولى عاقبت به شر گرديدند! .

   رمز عاقبت به خير شدن اين است كه انسان هميشه آماده باشد و حقوق اللّه و حقوق الناس را پرداخته باشد؛ چرا كه در زمان حيات و زندگى ممكن است با قطراتى اشك دريايى از آتش را خاموش كرد، امّا بعد از مرگ پرونده‌ها بسته مى‌شود و امكان جبران وجود ندارد.

یکصد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی (ع)، صفحه 126

  قال على عليه السلام:

 «يا كُمَيْلُ! قُلْ عِنْدَ كُلِّ شِدَّةٍ «لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلّا بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ» و قُلْ عِنْدَ كُلِّ نِعْمَةٍ «اَلْحَمْدُلِلّهِ» تُزْدَدْ مِنْها، وَ اِذا اَبْطَأَتِ الْاَرْزاقُ عَلَيْكَ «فَاسْتَغْفِرِ اللّهَ» يُوَسَّعُ عَلَيْكَ فيها» ؛

«اى كميل:

• در مواجهه با هر مشكلى بگو: «لا حول و لا قوّة الّا باللّه» خداوند كفايت آن مشكل را مى‌كند
•  و هرگاه نعمتى به تو رسيد بگو: «الحمدللّه» تا سبب فزونى نعمت گردد،
•  و هرگاه روزى تو به تأخير افتاد، «استغفار كن» كه باعث گشايش روزى است!».

   شرح و تفسير

از سوى معلّمى بزرگ همچون على عليه السلام براى شاگرد مستعدّى چون كميل، سه ذكر بسيار عالى و مهمّ براى سه هدف بزرگ بيان شده است. آرى همه چيز در نزد معصومين عليهم السلام هست؛ حتّى اوراد و اذكار، و نيازى به ديگران نمى‌باشد.

   گفتن سه ذكر فوق، در سه زمان مخصوصى كه در روايت آمده است، آثار مهمّى دارد؛ ولى آنچه كه مهمّ است توجّه به اين نكته كه: «ذكر، فقط لقلقۀ زبان نيست» بنابراين، اگر به مفهوم اين ذكرهاى جالب، توجّه نكنيم و پيام آن‌ها را در جامعه پياده نكنيم، آن آثار را نخواهد داشت. 

• معناى ذكر «لا حول و لاقوّة الا باللّه» اين است كه تمام قدرت‌ها به دست خداست و حلّال همۀ مشكلات اوست و هر چه هست از ناحيۀ اوست. اگر اين معنى را باور كنيم و در نتيجه با تمام وجود به در خانۀ او برويم و ايمانمان به اين مفاهيم قوى شود، يعنى حالتى شبيه حالت غريق در دريا پيدا كنيم، كه جز قدرت خداوند به هيچ چيز ديگر فكر نكنيم، خداوند در مشكلات ما را كفايت خواهد كرد.

• پيام ذكر «الحمدللّه» اين است كه با رسيدن به نعمتى مغرور نشويم و حقيقتاً نعمت را از جانب او بدانيم، از آن سوء استفاده نكنيم، بخل نورزيم، در اين صورت نه تنها نعمت باقى مى‌ماند، بلكه فزونى مى‌يابد.

• و ذكر سوم (استغفراللّه) نيز چنين است. معناى استغفار اين است كه ديگر به سراغ گناه نرويم؛ زيرا يكى از عوامل معضلات اقتصادى در جامعه گناهان است، جامعۀ گناهكار جامعۀ فقيرى نيز خواهد بود .

البتّه بروز اين مشكلات به هنگام گناه، زنگ بيدارباشى است براى مؤمنان. با اين بينش، بروز مشكلات فوق خود نعمت است، بدين جهت خداوند كفّار را به حال خود رها كرده و براى بيدارى آن‌ها زنگ بيدارباش نمى‌زند، تا در گناهان خويش غرق شوند.

_{یکصد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی (ع)، صفحه 20}

اینجاست خاک ری وَ مُلقَّب به کربلاست
خیلی گران تمام شده،مُلکِ خون بهاست
هرگوشه زین دیار اگر هیئتی بپاست
پشتِ قباله و سَندش یک سَرِ جُداست
زان روز که معامله شد سرزمینِ ما
رِی نیست نام آن،وَ شده وادیُ البُکاء .
¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤
.
یا ذالکرم،عزیزِ حسن سیدُ ُالکریم
امشب زِنام توست سُخن سیدُ الکریم
پرده زِ رُخ کنار بزن سیدُالکریم
سر می نهم به پایِ تو من سیدالکریم
گریه میانِ صحن شما مَستی آور است
با گریه در حریمِ حُسینی برابر است
.
¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤¤
.
پرمی کشیم از حرمت،محضرِ حسین
پرواز می کنیم به دورِ سَرِ حسین
عمری شدیم با مددِ خواهرِ حسین
شبهای جمعه هم نفسِ مادرِ حسین
فریاد یا بُنَیَّ به گوشِ همه رسید
با قد خم به کرب وبلا فاطمه رسید
.

  با توجه به عالم گسترده مجازی این سوال مطرح می شودکه:  آیا ورود دین به فضای مجازی  کار درستی است؟ آیا دین جایگاهی در فضای مجازی دارد ؟ محدودۀ آن تا کجاست؟

   در پاسخ باید گفت: اگررویکرد ما به فضای مجازی رویکردی ابزاری باشد می‌ توان گفت که این فضا نیز مانند تلویزیون و سینما آمده تا بخشی از بازنمایی امر واقعی در مقابل امر مجازی را انجام دهد. ولی فضای مجازی آن قدر بزرگ شده که الان فضای دوم زندگی محسوب می‌ شود یعنی ما با دو فضایی شدن زندگی، شغل و حرفه مواجه شده‌ ایم که به موازات امر فیزیک، همه عرصه‌ ها تبدیل به امر مجازی شده است.

   به عنوان مثال ما پزشکی مجازی داریم، جراحی مجازی داریم، آموزش مجازی داریم، سرگرمی‌ های مجازی داریم تمام مقوله‌ های مربوط به حرف و دانش در این محیط بازتولید شده است بنابراین این یک نوع فضای زندگی است حال پرسش این است که آیا دین می‌ تواند در این فضا قرار بگیرد؟

   باید گفت که دین آمده برای زندگی کردن، چه در فضای واقعی و چه در فضای مجازی‌، منتهای مراتب پیش شرط‌ ها، محدودیت‌ ها و قواعد خاص خود را دارد. همه چیز قابل مجازی سازی نیست ،مثلا نماز جماعت را نمی‌ توان مجازی سازی کرد. چرا که نماز یک تعینی دارد که حتما باید در عالم واقع انجام شود، اتوماسیون در آن راه ندارد.

خداوند یک شرایط خاصی را برای نماز جماعت معین کرده و باید طبق آن خوانده شود.

    بنابراین همه امور دینی قابل مجازی شدن نیست.

 مراد از روزى بى‌حساب چيست كه خداوند به برخى افراد وعده داده است؟

 مراد از روزى بى‌حسابى كه خداوند مى‌فرمايد: «تَرْزُقُ مَنْ تَشاءُ بِغَيْرِ حِسابٍ» ، آن است كه اين رزق وروزى براساس محاسبات شما نيست، نه آنكه حساب آن را خدا نمى‌داند.

پرسش ها و پاسخ های قرآنی - 2، صفحه 21

 ارتباطات در جوامع بشرى بر اساس رابطه‌هاى، نژادى، قومى، فاميلى، اقتصادى، سياسى، نظامى و. . . مى‌باشد؛ اما اسلام محور رابطه را ايمان و محور قطع رابطه را كفر و بى ايمانى مى‌داند:

«لا يَتَّخِذِ اَلْمُؤْمِنُونَ اَلْكافِرِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ اَلْمُؤْمِنِينَ» «ال عمران/28»

پرسش ها و پاسخ های قرآنی - 2، صفحه 15