از امام حسن مجتبی عليه السلام سوالات متفاوت و گوناگونی شد كه حضرت به همه آنان پاسخ دادند . از جمله سوالات :

زهد چيست ؟ فرمود : دل دادن به پرهيزگاری و دست كشيدن از دنيا .

حلم چيست ؟ فرمود : فرو خوردن خشم و خويشتن داری .

سداد چيست ؟ فرمود : راندن بدی با خوبی .

شرف چيست ؟ فرمود : نيكوكاری با فاميل و پذيرفتن جريمه ايشان .

شجاعت و مردانگی چيست ؟ فرمود : دفاع از پناهنده ، و پايداری در ميادين نبرد و جملهء حوادث ، و دليری به هنگام پيش آمد ناگوار .

سرافرازی چيست ؟ فرمود : در غرامت ببخشی و از گناه درگذری .

بزرگواری چيست ؟ فرمود : نگاهداری دين و آئين ، و خويشتن داری ، و نرمخوئی ، و دقّت در عمل ، و پرداخت حقوق ، و مهرورزی با مردم .

كرم چيست ؟ فرمود : بخشش پيش از درخواست ، و غذا دادن و سير كردن مردم در زمان قحطی.

پستی چيست ؟ فرمود : توجّه در ناچيز ، و دريغ از ناقابل .

فرومايگی چيست ؟ فرمود : كاستی در بخشش ، و دشنام و ناهنجاری در گفتار .

بلند نظری چيست ؟ فرمود : بخشش در خوشی و ناخوشی ( رفاه و تنگدستی ) .

تنگ نظری ( بخل ) چيست ؟ فرمود : آنچه را از مال كه نزد توست شرف بنداری، و آنچه را كه بخشيده ای خسارت .

برادری چيست ؟ فرمود : برادری نمودن در سختی و راحتی.

نامردی ( بزدلی ) چيست ؟ فرمود : جسارت بر دوست ، و ترس از دشمن .

بي نيازی چيست ؟ فرمود : قناعت نفس به روزی مقسوم هر چند اندك باشد .

فقر چيست ؟ فرمود : حرص بسيار به هر چيز .

گشاده دستی و جود چيست ؟ فرمود : بخشش در حدّ توان .

كرم چيست ؟ فرمود : خويشتن داري در سختی و راحتی .

بی باكی چيست ؟ فرمود : روياروئی با حريفان .

قدرت چيست ؟ فرمود : سختگيری و نبرد با زورمندان .

خواری و ذلَّت چيست ؟ فرمود : ترسيدن به وقت راستی و درستی .

نادانی و نفهمی چيست ؟ فرمود : ستيز نمودن با فرمانده ات و آن كسی كه بر آسيب تو قادر است .

برتری و مزيّت چيست ؟فرمود : بجا آوردن خوبی و صرف نظر از بدی .

دورانديشی چيست ؟ فرمود :صبر بسيار و مدارای با حاكمان و احتياط از تمام مردم .

شرف چيست ؟ فرمود : همراهی با برادران و نگاهداری از همسايگان .

ناكامی و محروميت چيست ؟فرمود : واگذاشتن نصيب و بهره ات وقتی به تو روی آورده ( پشت پا زدن به بخت و اقبال ) .

بی عقلی (سفاهت) چيست ؟ فرمود : پيروی فرومايگان و همراهی گمراهان .

درماندگی در گفتار چيست ؟ بازی با ريش و سرفه [به عمد] كردن هنگام صحبت و گفتار .

شجاعت چيست ؟ فرمود : سازگاری با ياران ، و صبر و پايداری به هنگام عيبجوئی .

زحمت چيست ؟ فرمود : سخن در آنچه كه به تو مربوط نيست .

نادانی و كم خردی چيست ؟ فرمود : ندانستن نفع و ضرر مالی و بی اعتنائی به آبرو .

پستی و فرومايگی چيست ؟ فرمود : همه چيز را برای خود خواستن ، و ياری ندادن همسر .

تحف العقول ابن شعبه/ ترجمه جعفرى‏ ، ص207