در 17 ربيع الاول سال 83 هجرى در حالى كه امّت اسلام يك صد و سى و ششمين سال تولّد پيامبر اكرم (ص) را جشن گرفته بودند، در خاندان رسالت نوزاد مباركى پا به عرصه وجود نهاد كه همچون شراره درخشانى عالميان را از پرتو وجود مبارك خود نور باران كرد.

مادر آن حضرت نوه ‏زاده ابو بكر بود، جدّ او محمّد بن ابو بكر از ياران صدّيق امام على (ع) بود، امام على (ع) پس از فوت ابو بكر با مادر محمّد اسماء بنت عميس ازدواج كرده و محمّد را در دامان خويش پرورده بود و همواره او را فرزند معنوى خويش مى ‏ناميد.

پدر آن حضرت امام محمّد بن على بن حسين بن على بن ابى طالب، يعنى امام باقر (ع) بود، ولادت امام صادق در روزگار جدش امام سجاد (ع) بود و تا سنّ 15 سالگى در سايه تربيت و پرورش آن حضرت قرار داشت. 

در دوران امامت پدر بزرگوار خود امام باقر (ع) نيز در كنار پدر به امر خطير هدايت و كمال امّت اسلام همّت گماشت و مدّت 19 سال در سايه آن امام همام به سر برد.

دوران امامت امام باقر و امام صادق عليه السلام مصادف با آخرين سالهاى حكومت اموى بود، و چون مردم بنى اميّه را از خود طرد كرده بودند، حكومت در ميان آنان دست به دست مى ‏شد و هر سال خليفه جديدى روى كار مى ‏آمد، از آنجا كه امام باقر (ع) هرگز تسليم سياستهاى آنها نمى ‏گشت و خاندان اموى مى‏ خواست امام باقر (ع) را تحت نظر خود داشته باشد، آن حضرت را به شام فرا خواند و امام اجبارا عازم شام شد و امام صادق (ع) را نيز در اين سفر همراه خود برد.

وقتى سرانجام در سال 117 هجرى امام باقر (ع) به دست هشام جنايتكار مسموم و شهيد گرديد، امام صادق (ع) كه در آن زمان 34 سال داشت به منصب امامت نائل گشت و رهبرى دينى امّت و مسئوليّت بزرگ ناشى از آن به امام صادق (ع) انتقال يافت.

قصص الانبیاء،نعمت الله جزایری،ص787