حاج شیخ رضا سراج رحمه الله می فرمودند: «قرآن را نباید خواند بلکه باید خورد.»

یعنی فقط خواندن نباشد که عبارات در دهان تلفّظ شود، بلکه قرآن را باید در اعماق وجود خود جای داد، هم از نظر حفظ وقرائت وهم از نظر معنی وعمل، وقرآن مانند غذای لذیذ وگوارائی است که نباید فقط به دیدن وبوکردن آن اکتفا کرد، بلکه باید آن را خورد تا از ویتامینها وپروتئینهای قرآن برای کمال معنوی ومادی خود استفاده شود، در این صورت است که هدیً للمتقین می شود ودر غیر این صورت کسی که بهره ای از تقوی نداشته باشد نمی تواند زندگی خود را مطابق قرآن قراردهد، لذا قرآن اورا هدایت نمی کند.

ایت الله مجتهدی تهرانی،آداب الطلاب، شاکر برخوردار، ص103.

امام کاظم علیه السلام:

«…يَرْفَعَ اللَّهُ بِهِ مِنْ دَرَجَتِهِ فَإِنَّ دَرَجَاتِ الْجَنَّةِ عَلَى قَدْرِ آيَاتِ الْقُرْآنِ يُقَالُ لَهُ اقْرَأْ وَ ارْقَ فَيَقْرَأُ ثُمَّ يَرْقَى…‏»؛

درجات بهشت به اندازه آيات قرآن است، به او گفته شود: بخوان و بالا رو و مى‏ خواند و بالا مى‏ رود.(اصول کافی،ج2، ص606)

طبق فرمایش معصومین علیهم السلام آسانسور بهشت با قرآن کار می کند، یعنی هرمقدار قرآن بخوانیم بالاتر می روی وهرجا که نخواندیم آسانسور می ایستد وباید پیاده شویم.

جزء13،آیه22 سورۀ ابراهیم:

وَ قَالَ الشَّيْطَانُ لَمَّا قُضىِ‏َ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الحَْقّ‏ِ وَ وَعَدتُّكمُ‏ْ فَأَخْلَفْتُكُمْ وَ مَا كاَنَ لىِ‏َ عَلَيْكُم مِّن سُلْطَنٍ إِلَّا أَن دَعَوْتُكُمْ فَاسْتَجَبْتُمْ لىِ فَلَا تَلُومُونىِ وَ لُومُواْ أَنفُسَكُم مَّا أَنَا بِمُصْرِخِكُمْ وَ مَا أَنتُم بِمُصْرِخِىَّ إِنىّ‏ِ كَفَرْتُ بِمَا أَشْرَكْتُمُونِ مِن قَبْلُ إِنَّ الظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيم‏؛

و چون كار از كار گذشت [و داورى صورت گرفت‏] شيطان مى‏ گويد: «در حقيقت، خدا به شما وعده داد وعده راست، و من به شما وعده دادم و با شما خلاف كردم، و مرا بر شما هيچ تسلطى نبود، جز اينكه شما را دعوت كردم و اجابتم نموديد. پس مرا ملامت نكنيد و خود را ملامت كنيد. من فريادرس شما نيستم و شما هم فريادرس من نيستيد. من به آنچه پيش از اين مرا [در كار خدا] شريك مى ‏دانستيد كافرم». آرى! ستمكاران عذابى پردرد خواهند داشت‏.

گناهكار در قيامت دست و پا مى ‏زند تا براى خود شريك جرم پيدا كند و انحراف خود را به گردن ديگران بيندازد. گاهى مى‏ گويد: دوست بد مرا منحرف كرد. «لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ» «فرقان/29»

 گاهى مى‏ گويد: رهبران فاسد مرا فاسد كردند. «لَوْ لا أَنْتُمْ لَكُنَّا مُؤْمِنِينَ» «سبا/31»

 گاهى شيطان را ملامت مى‏ كند و او را عامل گمراهى خود مى‏ داند،

امّا شيطان مى‏ گويد: مرا سرزنش نكنيد، «فَلا تَلُومُونِي» … من جز وسوسه و دعوت كارى نداشتم. انحراف از خود شما بود.
تسلّط نداشتن شيطان بر انسان، هم مورد تأييد خداوند است و هم خود شيطان به آن اقرار دارد. «إِنَّ عِبادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطانٌ» «حجر/423»    تو بر بندگان خالص من تسلطى ندارى.   در اين آيه نيز مى‏ گويد: «ما كانَ لِي عَلَيْكُمْ مِنْ سُلْطانٍ»

بنابراین:

وعده‏ هاى الهى، حقّ و مطابق با واقع است. «وَعْدَ الْحَقِّ»

 شيطان با وعده‏ هايش انسان را فريب مى ‏دهد. «وَ وَعَدْتُكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ» چنان كه در جاى ديگر آمده: «يَعِدُهُمْ وَ يُمَنِّيهِمْ وَ ما يَعِدُهُمُ الشَّيْطانُ إِلَّا غُرُوراً» «نساء/120»

 شيطان، انسان را مجبور نمى ‏كند، بلكه وسوسه و دعوت مى ‏كند. «دَعَوْتُكُمْ»

حتّى شيطان، انسان فاسد را سرزنش مى ‏كند. «لُومُوا أَنْفُسَكُمْ»

 ملامت يكى از دلايل آزادى و اختيار انسان است «فَلا تَلُومُونِي وَ لُومُوا أَنْفُسَكُمْ» زيرا انسان مجبور ملامت ندارد.

 گناه خود را به گردن شيطان نيندازيم. «فَلا تَلُومُونِي»

تفسیرنور

مقدّرات سال برای هر فردی از افراد، امشب(شب قدر) معیّن می شود! اگر انسان  کاری بکند، توبه ای، انابه ای،دعایی، تغییر حالی، آن مقدّرات، قبل از حتمیّتش تغییر می کند.

«…إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيرُِّ مَا بِقَوْمٍ حَتىَ‏ يُغَيرُِّواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ…» (رعد/11)

در حقيقت، خدا حال قومى را تغيير نمى‏ دهد تا آنان حال خود را تغيير دهند.

اگر صفات باطنی انسان تغییر کند خدا هم مقدّرات انسان را عوض می کند.

قلوب اگر توأم باشد با نفاق وبخل، حرص وشرک وخودبینی وخود پرستی، مقدّرات انسان طبق همین قلبهای آلوده وسیاه به نحوی مقدّرخواهد شد.

واگر وجهه قلب تغییر کرد وتبدیل کرد، این خصوصیّاتش مبدّل به توحید وصفا و انفاق وایثارو گذشت وعبودیّت وحال ذُلّ ومسکنت نسبت به ساحت پروردگار شد، مقدّرات چیز دیگرخواهد شد.

بنابراین در شب قدر با توبه وتغییر حال، مقدّرات عوض می شود.

بیانات اخلاقی، علامه حسینی تهرانی، ص305

اعوذ بالله من الشّیطان الرّجیم

«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ‏» سوره بقره آيه 183،

بر اساس این آيه كريمه، مؤمنين موظف شدند كه مانند ملتهاى پيشين از اين شام تا شام بعدى يكسره روزه‏ بگيرند. بعد از چند سال كه آيه كريمه «وَ كُلُوا وَ اشْرَبُوا حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْأَبْيَضُ‏ …»بقره/187 نازل شد، خداوند عزّوجلّ اذن و رخصت داد كه از موقع افطار تا آخر شب هر چه مايل باشند بخورند و بياشامند و روزه را از سپيده‏ دم تا شام بعدى ادامه دهند، و چون بى ‏توجهى و بى ‏اعتنائى به رخصتهاى الهى نارواست، سنت بر اين قرار گرفت كه در سحر ماه رمضان سحرى تناول كنند و اگر مايل نباشند، لا اقل شربت آبى بنوشند.

در روایات نیز آمده است که:

به ابو عبد الله صادق علیه السلام گفتم: كسى كه مى‏ خواهد روزه بگيرد، بايد سحرى تناول كند؟ ابو عبد الله گفت: لازم نيست سحرى تناول كند. اما در ماه‏ رمضان‏ بهتر آن است كه سحرى تناول كند. ما اهل بيت دوست داريم كه سحرى ماه رمضان ترك نشود.
همچنین آمده است که:

به ابو عبد الله صادق علیه السلام گفتم: سحرى خوردن، يك تكليف الهى است؟ ابو عبد الله گفت: در ماه مبارك رمضان، فضيلت با سحرى خوردن است، گر چه با نوشيدن آب باشد، امّا در روزه ‏هاى مستحبى، هر كس مايل باشد، سحرى مى‏ خورد و هر كس مايل نباشد سحرى نمى‏ خورد.

گزيده كافى،محمدبن یعقوب کلینی، ج‏3، ص: 141

يَأَيهَُّا الَّذِينَ ءَامَنُواْ إِذَا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُواْ فىِ الْمَجَالِسِ فَافْسَحُواْ يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ وَ إِذَا قِيلَ انشُزُواْ فَانشُزُواْ يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ دَرَجَاتٍ وَ اللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ(مجادله/11)

اى كسانى كه ايمان آورده ‏ايد، چون به شما گفته شود: «در مجالس جاى باز كنيد»، پس جاى باز كنيد تا خدا براى شما گشايش حاصل كند، و چون گفته شود: «برخيزيد»، پس برخيزيد. تا خدا [رتبه‏] كسانى از شما را كه گرويده و كسانى را كه دانشمندند [بر حسب‏] درجات بلند گرداند، و خدا به آنچه مى‏ كنيد آگاه است‏.

قرآن مجيد اين كتاب بزرگى آسمانى كه به منزله قانون اساسى مسلمين است حتى بسيارى از جزئيات مسائل اخلاقى و زندگى دست جمعى مسلمانان را ناگفته نگذارده و در لابلاى دستورات مهم و بنيادى به اين جزئيات نيز اشاره مى ‏كند، تا مسلمانان تصور نكنند تنها پايبند بودن به اصول كلى براى آنها كافى است.

  ” تفسحوا” از ماده” فسح” به معنى مكان وسيع است، بنا بر اين” تفسح” به معنى توسعه دادن مى‏ باشد و اين يكى از آداب مجلس است كه وقتى تازه واردى داخل مى ‏شود حاضران جمع و جورتر بنشينند، و براى او جا باز كنند، مبادا سرگردان، و احيانا خسته و شرمنده شود، اين موضوع يكى از وسائل تحكيم پيوندهاى محبت و دوستى است، بر عكس نجوى كه در آيات قبل به آن اشاره شده بود كه از عوامل نفرت و بدبينى و دشمنى است.

از آنجا كه گاهى مجلس آن چنان مملو است كه بدون برخاستن بعضى جا براى ديگران پيدا نمى ‏شود، و يا اگر جايى پيدا مى‏ شود مناسب حال آنها نيست در ادامه آيه مى ‏افزايد:” هنگامى كه به شما گفته شود برخيزيد برخيزيد” (وَ إِذا قِيلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا) .
نه تعلل جوييد و نه به هنگامى كه برمى ‏خيزيد ناراحت شويد، چرا كه گاه تازه واردها از شما براى نشستن سزاوارترند به خاطر خستگى مفرط، يا كهولت سن، و يا احترام خاصى كه دارند، و يا جهات ديگر، اينجاست كه بايد حاضران ايثار كنند و اين ادب اسلامى را رعايت نمايند.

سپس به بيان پاداش انجام اين دستور الهى پرداخته مى‏ افزايد:” اگر چنين كنيد خداوند كسانى را از شما كه ايمان آورده ‏اند و بهره از علم دارند درجات عظيمى مى ‏بخشد” (يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ) .
اشاره به اينكه اطاعت اين دستورات دليل بر ايمان و علم و آگاهى است.

تفسیرنمونه