در باب فضایل امیرالمومنین علیه السلام روایات بسیاری از سوی اهل سنت وارد شده که از جملۀ آن روایاتی است که در مورد علم آن حضرت آورده اند.

حاکم حسکانی از محدثان و حافظان بزرگ اهل سنت در تفسیر شواهد التنزیل( قرن پنجم،از مهمترين متون كهن،  كه به تفصيل به فضائل و مناقب امير المؤمنين على عليه السلام و خاندان وى پرداخته است) ذیل آیۀ« وعلّم آدم الاسماءکلها» آورده است:

[حضرت]مصطفى صلّى اللَّه عليه و آله علم و دانش امير المؤمنين على عليه السّلام را شبيه آدم قرار داد.

سپس می گوید:

حدثنا… عن أبي الحمراء: قال كنا عند النبي ص فأقبل علي فقال رسول الله: من سره أن ينظر إلى آدم في علمه، و نوح في فهمه و إبراهيم في حلمه فلينظر إلى علي بن أبي طالب‏،

 نزد حضرت رسول صلی الله علیه واله بودیم که علی(علیه السلام) آمد، پس پیامبر فرمود: هر كسى اراده كند به علم آدم و فهم نوح و حلم ابراهيم بنگرد به على بن ابى طالب نظاره كند.

روايت ديگرى از ابى راشد از ابى حمراء به گونه ‏اى ديگر نقل شده است:

من اراد ان ينظر الى آدم في علمه و الى نوح في فهمه و الى ابراهيم في حلمه و الى يحيى في زهده و الى موسى في بطشه فلينظر الى على بن ابى طالب عليه السّلام‏

يعنى: هر كسى بخواهد به علم آدم و فهم نوح و حلم ابراهيم و زهد يحيى و هيبت و قدرت موسى نظاره كند به على بن ابى طالب عليه السّلام بنگرد و اين صفات را در او مشاهده كند.

ابو معاويه از اعمش و او از مجاهد نقل مى‏ كند كه ابن عباس گفت، رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله در فضل و علم على عليه السّلام فرمود:

انا مدينة العلم و على بابها، فمن اراد العلم فليأت الباب.

من شهر علم و على عليه السّلام در آن است پس هر كسى طالب علم است بايد از در علم وارد شود.

ابن عباس از شاگردان و نزديكان على عليه السّلام مى‏ گويد: بارها شنيده‏ ام كه على عليه السّلام‏

مى‏ گفت؛ در سينه من علم كثير و معلومات فراوانى جمع است‏.

اسحاق نقل مى‏ كند كه انس بن مالك گفت: رسول خدا صلّى اللَّه عليه و آله به دخترش فاطمه عليها السّلام فرمود:

زوّجتك يا بنيّة اعظم النّاس حلماً و اقدمهم سلماً و اكثرهم علماً .

اى دختر عزيزم! تو را به ازدواج شخصى درآوردم كه از نظر همه كمالات معنوى سرآمد روزگار است او را حلمى عظيم و علمى كثير و سابقه‏ اى درخشان در اسلام است، و در مسلمانى نخستين فرد است.

 حاكم ابو عبد اللَّه حافظ از ابو بكر بن ابى دارم و او از خالد بن خفّاف و او از عامر و او از ابن عباس در باب علم على عليه السّلام روايت جالبى را نقل مى‏ كند. كه چنين است:

العلم عشرة اجزاء، اعطى علىّ بن ابى طالب منها تسعة، و الجزء العاشر بين جميع النّاس و هو بذلك الجزء اعلم منهم.

علم ده جزء است. نه جزء آن به على بن ابى طالب عليه السّلام عطا شد، و مختص آن حضرت گرديد؛ امّا جزء دهم بين همه مخلوقات عالم تقسيم شد. و امير المؤمنين عليه السّلام در آن يك جزء نيز سرآمد همه عالميان است‏ .

شواهد التنزيل لقواعد التفضيل‏، حسكانى،عبيد الله بن احمد،جلد1، ص103.