السلام علیکِ یاسیدة نساءالعالمین

السلام علیکِ یاوالدةالحجج علی الناس اجمعی

السلام علیکِ ایتهاالمظلومةُ حقّها

بانوی من!!" 

تویی که بانو وملکه ی جهان وجهانیانی ومادرحجّت های خداوندبرهمه ی مردم، چه شد که تورا مظلومه ای می خوانیم که ازحقّ الهی خودمنع شده ای؟؟؟

از مهزم نقل مي كند كه گفت:

شبي چون از خدمت حضرت صادق عليه السلام مرخص شدم، به منزلي كه در مدينه گرفته بودم، رفتم. مادرم همراه من بود. گفتگويي ميان من و او شد و من با مادرم درشتي كردم. چون فردا بعد از نماز صبح خدمت حضرت رسيدم بي مقدمه فرمود:

اي مهزم! چرا ديشب در سخن گفتن با مادرت خالدة درشتي كردي؛ مگر نمي داني كه شكم او منزلي بود كه در آن مسكن داشتي و دامن او گهواره اي بود كه هميشه در آن جا بودي؛ و پستانش ظرفي بود كه از آن مي خوردي؟ گفتم: چرا؛ فرمود: پس با او درشتي نكن.

در 17 ربيع الاول سال 83 هجرى در حالى كه امّت اسلام يك صد و سى و ششمين سال تولّد پيامبر اكرم (ص) را جشن گرفته بودند، در خاندان رسالت نوزاد مباركى پا به عرصه وجود نهاد كه همچون شراره درخشانى عالميان را از پرتو وجود مبارك خود نور باران كرد.

مادر آن حضرت نوه ‏زاده ابو بكر بود، جدّ او محمّد بن ابو بكر از ياران صدّيق امام على (ع) بود، امام على (ع) پس از فوت ابو بكر با مادر محمّد اسماء بنت عميس ازدواج كرده و محمّد را در دامان خويش پرورده بود و همواره او را فرزند معنوى خويش مى ‏ناميد.

پدر آن حضرت امام محمّد بن على بن حسين بن على بن ابى طالب، يعنى امام باقر (ع) بود، ولادت امام صادق در روزگار جدش امام سجاد (ع) بود و تا سنّ 15 سالگى در سايه تربيت و پرورش آن حضرت قرار داشت. 

در دوران امامت پدر بزرگوار خود امام باقر (ع) نيز در كنار پدر به امر خطير هدايت و كمال امّت اسلام همّت گماشت و مدّت 19 سال در سايه آن امام همام به سر برد.

دوران امامت امام باقر و امام صادق عليه السلام مصادف با آخرين سالهاى حكومت اموى بود، و چون مردم بنى اميّه را از خود طرد كرده بودند، حكومت در ميان آنان دست به دست مى ‏شد و هر سال خليفه جديدى روى كار مى ‏آمد، از آنجا كه امام باقر (ع) هرگز تسليم سياستهاى آنها نمى ‏گشت و خاندان اموى مى‏ خواست امام باقر (ع) را تحت نظر خود داشته باشد، آن حضرت را به شام فرا خواند و امام اجبارا عازم شام شد و امام صادق (ع) را نيز در اين سفر همراه خود برد.

وقتى سرانجام در سال 117 هجرى امام باقر (ع) به دست هشام جنايتكار مسموم و شهيد گرديد، امام صادق (ع) كه در آن زمان 34 سال داشت به منصب امامت نائل گشت و رهبرى دينى امّت و مسئوليّت بزرگ ناشى از آن به امام صادق (ع) انتقال يافت.

قصص الانبیاء،نعمت الله جزایری،ص787

          در دوران مبارزه با رژيم ستم شاهي و در زماني كه رهبري جامعه مهمترين مسإله نهضت اسلامي بود  رهبر معظم انقلاب اسلامي حضرت آيت الله خامنه اي( دامت بركاته ) چند سخنراني درباره تحليل زندگاني امام ششم (عليه السلام) ايراد كرد كه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي ، تحت عنوان ( پيشواي صادق(عليه السلام) ) توسط انتشارات سيد جمال و با همكاري واحد ايدئولوژي روزنامه جمهوري اسلامي تنظيم و منتشر گرديد.

تاريخ دقيق انجام سخنراني معلوم نيست وليكن بين سالهاي 45 ـ 50 شمسي بوده است.

كتاب ( پيشواي صادق(عليه السلام) ) دربين سالهاي 58 تا 60 شمسي منتشر شده است. درهر حال محتواي كتاب هرچند مختصر است اما يكي ازبهترين تحليل هاي سياسي درباره عملكرد امام صادق(عليه السلام) شمرده مي شود.

مباحث اين اثر و زين با رعايت امانت و براساس ترتيب و نظم كتاب به طور خلاصه عبارت از چند نكته ذيل است:

دو قضاوت درباره امام صادق(عليه السلام) دربين مردم

 دو قضاوت درباره امام صادق(عليه السلام) دربين مردم وجود دارد كه هردو محل تإمل است.

قضاوت اول، حمايت آميز است:

آن امام بزرگ، فرصتي طلايي براي تعليم و تربيت به دست آورد و چنان غرق در نشر علم و دين شد كه نتوانست به فريضه امر به معروف و نهي از منكر عمل كند و ناچار شد در مقابل حكام ظلم و جور به مدح و ستايش و تملق بپردازد!

قضاوت دوم اعتراض آميز است:

او در زماني كه ظلم و جنايت از در و ديوار مي باريد، ره عافيت در پيش گرفت واز رسالت انساني يك رهبر غفلت ورزيد و به درس و بحث دل خوش كرد! در حالي كه شيعيانش گرفتار تعقيب و زندان و شكنجه و تبعيد و قتل و غارت بودند!

   هيچ يك از آن دو قضاوت، پايه و مايه استوار و صحيحي ندارد. هردو قضاوت براساس چند روايت مجعول شكل گرفته است كه دقت در محتواي آن ؛ ساختگي بودن آن را آشكار مي سازد, زيرا ساحت رفيع امامت بسي پاك تر و والاتر ازآن است كه آلوده به تملق و ستايش بي جا؛ آن هم نسبت به طاغوت ها و ستمگران گردد. علاوه برآن كه برخي از اين روايات، اساسا سند ندارد. در برخي از روايات مذكور كه سندي براي آن ذكر شده ، راوي شخصي است به نام ربيع حاجب.

ربيع كيست ؟ ربيع آجودان مخصوص منصور خليفه عباسي ـ و به تعبير آن روز حاجب اوـ بود. او نزديك ترين و مورد اعتمادترين شخص در دستگاه منصور بود و در سال 153 هجري به مقام وزارت نيز رسيد و تا آخر زندگي منصور (سال 158 هجري) در پست وزارت باقي ماند. شگفت آور است كه عاقلي، سخن نزديك ترين يار خليفه را درباره ذلت و تضرع دشمن خليفه, بي هيچ تحقيق و جستجويي بپذيرد!

 قضاوت دوم (قضاوت اعتراض آميز) سخني است شبيه داوريهاي شرق شناسان كه غالبا آلوده به غرض يا برخاسته از جهل وبي خبري است ومبتني بربينش مادي والحادي مانند قضاوت خاورشناس يهودي; فيليپ حتي درباره صلح امام حسن(عليه السلام) و قضاوت خاورشناس ماركسيست; پطروشفسكي بعثت رسول اكرم(صلّي الله عليه وآله) .

اهداف امام صادق(ع) وسایر ائمه(ع)

    نظريه وداوري صحيح درباره امام صادق(عليه السلام) وساير امامان عليهم السلام , قضاوت سومي است كه با تحقيق درمنابع و مآخذ و دقت در آن به دست ميآيد و آن اين است:

امامان شيعه ، همانند خود پيامبر(صلّي الله عليه وآله) هدفي جز اين نداشتند كه نظام عادلانه اسلامي را با همان ويژگي ها و اهدافي كه قرآن روشن كرده ايجاد كنند و يا استمرار بخشند. زيرا امامت ; تداوم نبوت است. براين اساس, برنامه عمومي امامان عليهم السلام دو بخش اساسي و انفكاك ناپذير داشت:

الف) تبيين ايدئولوژي اسلام.

ب) تإمين قدرت اجرايي و اجتماعي.

امامت از نظر تاریخی

 امامت از نظر تاريخي چهار دوره را پيمود:

الف) سكوت.

ب ) قدرت.

ج ) شهادت.

د ) جهادي ديگر.

دوره اول از رحلت رسول اكرم(صلّي الله عليه وآله) شروع شد و با آغاز حكومت اميرالمومنين(عليه السلام) پايان يافت.

دوره دوم; دوره حكومت امام علي(عليه السلام) و امام مجتبي(عليه السلام) است.

دوره سوم عبارت از بيست سال ميانه صلح امام حسن(عليه السلام) ( سال 41 هجري) و شهادت امام حسين(عليه السلام) ( سال 61 هجري) است.

دوره چهارم ; بعد از شهادت سيدالشهداء(عليه السلام) تا دو قرن بعد و آغاز غيبت است.

 اين دوره, هرچند پيروزيها و شكست هايي درمراحل مختلف داشت اما در زمينه كار ايدئولوژيك، به پيروزي قطعي رسيد. 

در این دوره امامان شيعه عليهم السلام تلاشي مستمر داشتند تا با فعاليت ايدئولوژيك و مبارزه با تحريف , زمينه احياي حكومت اسلامي و حضور قرآن و سنت را در جامعه فراهم آورند و اين انقلابي بزرگ و اساسي بود, شبيه انقلابي كه رسول الله(صلّي الله عليه وآله)

در جامعه جاهلي پديد آورد و شايد از آن هم مشكل تر، زيرا تجديد يك انقلاب, گاه از ايجاد آن دشوارتر است.

 وضعيت شيعه بنابر روايت امام صادق(عليه السلام)

در آغاز دوره چهارم، وضعيت شيعه بنابر روايت امام صادق(عليه السلام) چنين بود:

(ارتد الناس بعدالحسين(عليه السلام) الا ثلثه ابوخالد الكابلي و يحيي بن ام الطويل و جبيربن معطم ثم ان الناس لحقوا وكثروا و كان يحيي بن ام الطويل يدخل مسجد رسول الله(صلّي الله عليه وآله) و يقول: كفرنابكم و بدا بيننا و بينكم العداوه و البغضإ.)

پس ازشهادت امام حسين(عليه السلام) همه منحرف شدند جزسه نفر: ابوخالد كابلي, يحيي بن ام طويل وجبيربن معطم. بعدها ديگران ملحق شدند وشيعيان زياد گرديدند. يحيي بن ام طويل به مسجد پيامبر(صلّي الله عليه وآله) در مدينه وارد مي شد وخطاب به مردم مي گفت: ما به شما كافريم و ميان ما و شما خصومت و كينه است.

 

خطوط اصلي زندگي امام صادق(عليه السلام)

 خطوط اصلي زندگي امام صادق(عليه السلام) چنين است:

1- تبليغ و تبيين مسإله امامت شيعي.

2- بيان و تبليغ احكام دين و تفسير قرآن به روش اهل بيت عليهم السلام .

3- ايجاد تشكيلات سياسي ـ ايدئولوژيك به صورت مخفي.

4- هدايت پنهاني جنبش هاي نظامي علويان.

5- فعاليت سياسي به صورت بيان توصيه ها, گفتارها ونگارش نامه ها و ذكر شعرهايي خاص.

  سخن اصلي امام صادق(عليه السلام) مانند ديگرامامان شيعه، عبارت ازامامت بود وبراي اثبات اين واقعيت تاريخي، قاطعترين مدرك،  روايات فراواني است كه در آن، امام صادق(عليه السلام) ادعاي امامت را به روشني و صراحت بيان كرده است.

    مردي ازاهل كوفه به خراسان رفت ومردم را به ولايت جعفربن محمد(عليه السلام)دعوت كرد. جمعي پاسخ مثبت گفتند واطاعت كردند و گروهي سرباز زدند و منكر شدند و فرقه اي احتياط كردند و دست نگه داشتند … يكي از احتياط كنندگان به مدينه و ملاقات امام صادق(عليه السلام) رفت. آن حضرت با لحني اعتراض آميز فرمود: اگر تو اهل ورع واحتياط بودي چرا در فلان مكان كه فلان عمل هوس بازانه و شهواني را انجام مي دادي احتياط نكردي؟!

تشكيلات سياسي , ايدئولوژيك امام صادق(ع)

 وجود تعابيري چون (باب), (وكيل), (صاحب سر), (مستودع سر) در روايات امام صادق(عليه السلام) و نيز در تاريخ، نشان مي دهد كه آن حضرت تشكيلاتي سياسي , ايدئولوژيك را به صورت پنهاني هدايت مي كرد. مثلا محمد بن سنان ( باب) امام صادق (عليه السلام) و زراره و بريد و محمدبن مسلم و ابوبصير, (مستودع سر) آن حضرت و معلي بن خنيس، وكيل آن بزرگوار بود.

منتخبی از مقالۀ«امام صادق در اندیشه مقام معظم رهبری»، موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر(عج)

   الإمام الصّادق «ع»:

لإطعام مؤمن أحبّ إليّ من عتق عشر رقاب و عشر حجج. قال (نصر بن قابوس، راوي الحديث): قلت: عشر رقاب و عشر حجج؟ قال: فقال: يا نصر! إن لم تطعموه مات، أو تدلونه فيجي‏ء إلى ناصب فيسأله. و الموت خير له من مسألة ناصب. يا نصر! من أحيا مؤمنا فَكَأَنَّما أَحْيَا النَّاسَ جَمِيعاً … 

   امام صادق «ع»:

اطعام مؤمنى را دوستتر از آن دارم كه ده بنده آزاد كنم و ده حج به جاى آورم. (نصر بن قابوس، راوى حديث) مى ‏گويد: گفتم: ده بنده و ده حج؟ فرمود: اى نصر! اگر به او خوراك ندهيد

• خواهد مرد، 
• يا او را ناگزير مى ‏كنيد كه پيش دشمن برود و چيزى بخواهد،

و مرگ براى او بهتر از خواستن چيزى از دشمن است.

اى نصر! هر كه مؤمنى را زنده كند، چنان است كه همه مردم را زنده كرده باشد …

الحیاة،محمدرضاحکیمی، ترجمه احمد آرام،ج5،ص318