تفکر در آفرینش
وَ مِنْ ءَايَاتِهِ أَنْ خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ إِذَا أَنتُم بَشَرٌ تَنتَشِرُون؛
و از نشانه هاى او اين است كه شما را از خاك آفريد پس به ناگاه شما [به صورت] بشرى هر سو پراكنده شديد(روم/20)
در قرآن، يازده مورد تعبير «وَ مِنْ آياتِهِ» به كار رفته كه هفت موردش در اين سوره است.
اين آيات و قسمتى از آيات بعد نكات جالبى از دلائل توحيد و نشانه هاى پروردگار را در نظام عالم هستى بازگو كرده، و بحثهاى گذشته را تكميل مى نمايدو مى توان گفت روي هم رفته بخش مهمى از آيات توحيدى قرآن را همين آيات تشكيل مى دهد.
اين آيات كه همه با تعبير من آياته (يكى از نشانه هاى خدا …) آغاز مى شود و آهنگ مخصوص و لحن گيرا و جذاب و تعبيرات مؤثر و عميقى دارد مجموعا از هفت آيه تشكيل شده كه شش آيه آن پشت سر هم و يك آيه جداگانه است (آيه 46 همين سوره).
اين هفت آيه تقسيم بندى جالبى از نظر آيات” آفاقى” و” انفسى” دارد، به طورى كه سه آيه در باره آيات انفسى (نشانه هاى خدا در وجود خود انسان) و سه آيه در باره آيات آفاقى (نشانه هاى عظمت پروردگار در بيرون وجود انسان) و يك آيه از آيات انفسى و هم از آيات آفاقى سخن مى گويد.
قابل توجه اينكه آياتى كه با اين جمله شروع مى شود در قرآن يازده آيه بيش نيست كه هفت آيه آن در همين سوره روم است، و دو آيه در سوره فصلت (آيه 37 و 39) و دو آيه در سوره شورى است (آيه 29 و 32) و مجموع اين يازده آيه حقا يك دوره كامل توحيد است.
آنچه را قرآن در اين آيات به آن اشاره مى كند گرچه مسائلى است كه در بدو نظر براى عموم مردم قابل درك و تشخيص است، ولى با پيشرفت علم و دانش بشرى همواره نكته هاى تازه اى در زمينه آن براى دانشمندان آشكار مى شود.
پیامها
بهترين راه خداشناسى، تفكّر در آفرينش است. «وَ مِنْ آياتِهِ» …
نشانه هاى الهى قابل شمارش نيست، آنچه گفته مى شود اندكى از بسيار است.«مِنْ آياتِهِ»
در ميان آفريده ها، انسان بارزترين آنهاست. (آياتى كه درباره ى نشانه هاى قدرت الهى است، از انسان شروع مى شود.) «مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ»
خودشناسى، مقدّمه ى خداشناسى است. «مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ»
منشأ وجودى همه ى انسانها خاك است. (تفاخرهاى بى ارزش را كنار بگذاريم.) «مِنْ تُرابٍ»
در خاك، حسّ و حركت نيست، ولى در انسان هست و اين، نشانه ى قدرت و عظمت پروردگار است. «خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ … تَنْتَشِرُونَ»
تفاسیرنور ونمونه