‏ در نامه‏ ي 31 حضرت امام علی عليه‏ السلام خطاب به حضرت امام حسن عليه ‏السلام می فرمايد:

فان العاقل يتعظ بالادب و البهائم لا تتعظ الا بالضرب.خردمندان، قابل تاديب و تربيت هستند و بهائم جز از طريق تنبيه، پرورش نمي‏يابند.

   در تربيت انسان، دو روش اعمال می شود:

• روش اول، تربيت بمعنای واقعی است و مباني اساسي آن فهم و تعقل است. اين روش مي‏گويد: در تربيت افراد، بايد از قدرت فهم آنها استفاده نمود و به آنها در ارزيابي عقايد و انديشه‏ ها کمک نمود. همانطور که در پيش گفته شد، آموزش نيز به دو صورت انجام مي‏گيرد. آموزشی که جنبه‏ ي تربيتی دارد، مبتني بر بکار انداختن فهم و استفاده از نيروي تفکر است، به اين معنا که کسب عادات، فرا گرفتن، مهارتها، بررسي نظريات، مقايسه‏ ي نظامهاي فکري، انتخاب هر نظام و مطالعه رفتار اخلاقي، همه بايد مبتني بر فهم و تعقل باشد. اين جريان تربيتي، اختصاص به انسان دارد.

• روش دوم عادات دادن طرف است که مبتني بر تکرار و تمرين و تداعي معاني و تلقين پذيري است. اين روش هم در مورد حيوانات بکار مي‏رود و هم در آموزش انسان از آن استفاده مي‏شود. در عادت دادن، صرف مجاورت دو امر و تکرار اين مجاورت، سبب مي‏شود که موجود زنده از يک امر به امر ديگر، منتقل شود. گاهي رفتاري از موجود زنده سر مي‏زند، مربي براي تثبيت اين رفتار در موجود زنده، به محض مشاهده آن به او پاداش مي‏دهد و همين امر سبب تثبيت آن رفتار در موجود زنده مي‏شود. بايد عادت دادن را جريان شرطي، تشکيل دهد و وقتي اين روش در مورد انسان بکار رود و موضوع آموزش، عقايد و نظريات خاص باشد، علاوه بر تکرار، ارائه ‏ي موضوع مورد نظر، فرد را به پذيرش بدون چون و چرا ترغيب مي‏نمايند. به سخن ديگر، فرد در اثر برخورد به يک عقيده يا يک اصل يا يک نظريه و تکرار اين امر، خود بخود آن را مي‏پذيرد. در اين جريان، تکرار و تمرين جاي فهم را گرفته و تلقين پذيري جاي تقعل را احراز مي‏کند. متاسفانه، همان طور که گفته شد، روش عادت دادن در مورد انسان نيز بکار مي‏رود. البته مربيان واقعي اجراي اين روش را در مورد انسان، امري مخالف تربيت تلقي مي‏کنند. در سخن حضرت، تربيت و پند گيري از طريق فهم و تعقل به انسان اختصاص يافته و پرورش يا عادت دادن از طريق تنبيه، مخصوص حيوانات است. آموزش لفظی مطالب نيز جنبه تربيتی ندارد.

   برهمین اساس  در گفتار حضرت علی عليه‏ السلام، دانشی که به اين صورت آموخته شود، پست ترين دانش و دانشی که در عمق شخصيت فرد نفوذ کند، دانشی والا تلقی شده است.