امام صادق (عليه السلام) عقل ابداعگر و انديشمند اسلام و چهره بی مانند دانش بشری، همواره از عمويش عباس (عليه السلام) تجليل به عمل می آورد و با درود و ستايشهای عطرآگين از او ياد می كرد و مواضع قهرمانانه اش در روز عاشورا را بزرگ می داشت. از جمله سخنانی كه امام درباره قمر بنی هاشم(ع) فرموده است، بيان زير می باشد:

«عمويم عباس بن علی (عليه السلام) بصيرتي نافذ و ايمانی محكم داشت. همراه برادرش حسين جهاد كرد، به خوبی از بوته آزمايش بيرون آمد و شهيد از دنيا رفت…

امام صادق (عليه السلام) از برترين صفات مجسم در عمويش كه مورد شگفتی اوست چنين نام مي برد:

الف: «تيزبينی»:

تيزبينی، پيامد استواری رأی و اصالت فكر است و كسی بدان دست پيدا نمی كند، مگر پس از پالودگی روان، خلوص نيت و از خود راندن غرور و هواهای نفسانی و عدم سلطه آنها بر درون آدمی.

تيز بينی از آشكارترين ويژگيهای ابوالفضل العباس بود. از تيزبينی و تفكر عميق بود كه حضرت به تبعيت از امام هدايت و سيدالشهداء امام حسين (عليه السلام) برخاست و بدين گونه به قله شرف و كرامت دست يافت و خود رابر صفحات تاريخ، جاودانه ساخت. پس تا وقتی ارزشهای انسانی پايدار است و انسان آنها را بزرگ می شمارد، در برابر شخصيت بی مانند حضرت كه بر قله های انسانيت دست يافته است سر بر زمين می سايد و كرنش می كند.

ب: «ايمان استوار»:

يكی ديگر از صفات بارز حضرت، ايمان استوار و پولادين اوست. از نشانهای استواری ايمان حضرت، جهاد در كنار برادرش، ريحانه رسول اكرم (صلي الله عليه و آله) بود كه هدفش جلب رضايت پروردگار متعال به شمار می رفت. و همانطور كه در رجزهايش روز عاشورا بيان داشت از اين جانبازی كمترين انگيزه مادی نداشت و همين دليلی گوياست بر ايمان استوار حضرت.

ج: «جهاد همراه با حسين (عليه السلام)»:

فضيلت ديگری كه امام صادق (عليه السلام) برای عمويش، قهرمان كربلا، عباس (عليه السلام) نام می برد، جهاد تحت فرماندهی سالار شهيدان، سبط گرامی پيامبر اكرم (صل الله عليه و آله) و آقای جوانان بهشت است. جهاد در راه آرمان برادر، بزرگترين فضيلتی بود كه حضرت ابوالفضل بدان دست يافت و نيك از عهده آزمايش به درآمد و در روز عاشورا قهرمانيهايی از خود نشان داد كه در دنيای دلاوری و شجاعت بی مانند است … 

كتاب زندگانی حضرت ابوالفضل العباس (ع)، باقر شريف قريشی، ترجمه ، سيد حسن اسلامی

هر گل خوشبو که گل یاس نیست

هر چه تلألو کند الماس نیست

ماه زیاد است و  برادر بسی

هیچ یکی حضرت عبـاس نیست

میــلاد حضـرت عـبــــاس عـلـیــه الســــــلام مــــبـــارک بـــاد

3. آيه مؤدت

قُلْ لا أَسْأَلُكُمْ عَلَيهِ أَجْرَاً إِلاّ المَوَدَّةَ فِي القُرْبَي. (شوري 23)
بگو: «من هيچ پاداشي از شما بر رسالتم درخواست نمي كنم جز دوست داشتن نزديكانم [اهل بيتم ].

اين آيه در ميان مفسران معروف به آيه «مودت» است. در منابع اهل سنت روايات فراواني است كه شأن نزول اين آيه را در باره اهل بيت عليهم السلام ثابت مي كند.

   احمد بن حنبل در كتاب «فضائل الصحابة»، از ابن عباس نقل كرده است كه از رسول خدا سؤال شد مودت چه افرادي برما واجب است؟ فرمود: علي، فاطمه و دو فرزندش:
وفيما كتب إلينا محمد بن عبد الله بن سليمان الحضرمي يذكر ان حرب بن الحسن الطحان حدثهم قال نا حسين الأشقر عن قيس عن الأعمش عن سعيد بن جبير عن بن عباس قال لما نزلت قل لا اسألكم عليه اجرا الا المودة في القربي قالوا يا رسول الله من قرابتنا هؤلاء الذين وجبت علينا مودتهم قال علي وفاطمة وابناها عليهم السلام.
فضائل الصحابة لابن حنبل ج 2، ص 669، ح1141

طبراني در معجم الكبير نيز اين روايت را با همين سند نقل كرده است:المعجم الكبير، ج 3 ، ص 47، 2641؛ ج11، ص444، ح12259

احمد و طبراني و ابن ابي حاتم و حاكم از ابن عباس نقل كرده اند كه وقتي اين آيه نازل شد، گفتند: اي رسول خدا نزديكان شما كه مودت شان بر ما واجب است چه كساني هستند؟ فرمود: علي، فاطمه و پسرانش. و در سند اين روايت يك تن شيعه غالي قرار دارد ولي صدوق است.
بعد از اين به روايت ديگري كه از امام حسن عليه السلام نقل شده و آن حضرت به اين آيه استدلال كرده اند، اشاره مي كند و برخي از طرق آن را حسن مي داند:
وأخرج البزار والطبراني عن الحسن رضي الله عنه من طرق بعضها حسان أنه خطب خطبة من جملتها من عرفني فقد عرفني ومن لم يعرفني فأنا الحسن بن محمد صلي الله عليه وسلم … ثم قال وأنا من أهل البيت الذين افترض الله عز وجل مودتهم وموالاتهم فقال فيما أنزل علي محمد صلي الله عليه وسلم قل لا أسألكم عليه أجرا إلا المودة في القربي.
بزار و طبراني از امام حسن با طرق متعدد نقل كرده اند كه برخي از طرق آن حسن است. حسن بن علي خطبه خواند و از جمله فرمود: من از جمله اي اهلبيتي هستم كه خداوند مودت شان را واجب كرده است. پس از آن اين آيه را تلاوت فرمود….
الصواعق المحرقة علي أهل الرفض والضلال والزندقة، ج 2، ص487

4. آياتي از سورة هل أتي

إِنَّ الأَبْرَارَ يَشْرَبُونَ مِن كَأْس كَانَ مِزَاجُهَا كَافُورًا * عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ يُفَجِّرُونَهَا تَفْجِيرًا *يُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَيَخَافُونَ يَوْمًا كَانَ شَرُّهُ مُسْتَطِيرًا *وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَي حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيًما وَأَسِيرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُرِيدُ مِنكُمْ جَزَاء ولا شُكُورًا. (سورة الإنسان/ 5 - 9)
ابرار (نيكان) از جامي مي نوشند كه با عطر خوشي آميخته است.
از چشمه اي كه بندگان خاص خدا از آن مي نوشند، و از هر جا بخواهند آن را جاري مي سازند! آنها به نذر خود وفا مي كنند، و از روزي كه عذابش گسترده است مي ترسند. و غذاي (خود) را با اينكه به آن علاقه (و نياز) دارند به مسكين و يتيم و اسير مي دهند. (و مي گويند:) ما شما را براي خدا اطعام مي كنيم و، هيچ پاداش و تشكري از شما نمي خواهيم.
اين آيات نيز در باره امير مؤمنان، فاطمه زهرا امام حسن و امام حسين (عليهم السلام) نازل شده است.
زمخشری شأن نزول آيه را اين گونه آورده است:
عن ابن عباس قال: إن الحسن والحسين مرضا، فعادهما رسول الله صلي الله عليه وسلّم في ناس معه، فقالوا: يا أبا الحسن، لو نذرت علي ولدك، فنذر عليٌ وفاطمة وفضة جارية لهما إن برآ مما بهما أنْ يصوموا ثلاثة أيّام، فشفيا وما معهم شيء فاستقرض عليّ من شمعون الخيبري اليهودي ثلاثة أصوع من شعير، فطحنت فاطمة صاعاً واختبزت خمسة أقراص علي عددهم فوضعوها بين أيديهم ليفطروا فوقف عليهم سائل فقال: السلام عليكم أهل بيت محمّد، مسكين من مساكين المسلمين، أطعموني أطعمكم الله من موائد الجنّة، فآثروه، وباتوا لم يذوقوا إلاّ الماء، وأصبحوا صياماً، فلمّا أمسوا ووضعوا الطعام بين أيديهم وقف عليهم يتيم، فآثروه، ووقف عليهم أسير في الثالثة ففعلوا مثل ذلك، فلمّا أصبحوا أخذ علي رضي الله عنه بيد الحسن والحسين، وأقبلوا إلي رسول الله صلّي الله عليه وسلم، فلما أبصرهم، وهم يرتعشون كالفراخ من شدة الجوع، قال: ما أشدّ ما يسوؤني ما أري بكم، وقام فانطلق معهم فرأي فاطمة في محرابها قد التصق ظهرها ببطنها وغارت عيناها، فساءه ذلك، فنزل جبرائيل وقال: خذها يا محمّد، هنّأك الله في أهل بيتك فأقرأه السورة.
ابن عباس مي گويد حسن و حسين عليهما السلام بيمار شدند پيامبر صلي الله عليه وآله با جمعي از ياران به عيادتشان آمدند، و به علي عليه السلام گفتند: اي ابو الحسن! خوب بود نذري براي شفاي فرزندان خود مي كردي، علي و فاطمه عليهما السلام و فضه كه خادمه آنها بود نذر كردند كه اگر آنها شفا يابند سه روز روزه بگيرند .
چيزي نگذشت كه هر دو شفا يافتند، در حالي كه از نظر مواد غذايي دست خالي بودند علي عليه السلام سه من جو از شمعون يهودي قرض نمود، و فاطمه سلام الله عليها يك سوم آن را آرد كرد، و نان پخت، هنگام افطار سائلي بر در خانه آمد و گفت: السلام عليكم اهل بيت محمد سلام بر شما اي خاندان محمد! مستمندي از مستمندان مسلمين هستم، غذايي به من بدهيد خداوند به شما از غذاهاي بهشتي مرحمت كند، آنها همگي مسكين را بر خود مقدم داشتند، و سهم خود را به او دادند و آن شب جز آب ننوشيدند.
روز دوم را هم چنان روزه گرفتند و موقع افطار وقتي كه غذا را آماده كرده بودند (همان نان جوين) يتيمي بر در خانه آمد آن روز نيز ايثار كردند و غذاي خود را به او دادند (بار ديگر با آب افطار كردند و روز بعد را نيز روزه گرفتند).
در سومين روز اسيري به هنگام غروب آفتاب بر در خانه آمد باز سهم غذاي خود را به او دادند هنگامي كه صبح شد علي عليه السلام دست حسن و حسين عليهما السلام را گرفته بود و خدمت پيامبر صلي الله عليه وآله آمدند هنگامي كه پيامبر صلي الله عليه وآله آنها را مشاهده كرد ديد از شدت گرسنگي مي لرزند! فرمود! اين حالي را كه در شما مي بينم براي من بسيار گران است، سپس برخاست و با آنها حركت كرد هنگامي كه وارد خانه فاطمه س شد ديد در محراب عبادت ايستاده، در حالي كه از شدت گرسنگي شكم او به پشت چسبيده، و چشمهايش به گودي نشسته، پيامبر ص ناراحت شد.
در همين هنگام جبرئيل نازل گشت و گفت اي محمد! اين سوره را بگير، خداوند با چنين خانداني به تو تهنيت مي گويد، سپس سوره” هل اتي” را بر او خواند.
تفسير الكشاف، ج4، ص670

اين روايت كه شأن نزول اين آيات را بيان مي كند، از طرق متعدد (سه تن از صحابه و امام صادق) نقل شده و البته در برخي از جزئيات با هم تفاوت دارند كه اين مطلب در اصل نزول آيه در ماجراي مريضي حسنين (عليهما السلام) و نذر امير مؤمنان و فاطمه زهرا براي شفاي آنها، ضرري وارد نمي سازد،ازجمله:

حاكم حسكاني در كتاب «شواهد التنزيل» اين روايت را از طريق اميرمؤمنان علي بن ابي طالب عليه السلام نقل كرده است، ايشان سندهاي ديگري را هم ذكر كرده كه به امام صادق عليه السلام مي رسد و اين طريق هم چند تا سند دارد.  در«الجواهر الحسان في تفسير القرآن»(تفسير الثعالبي) ج 10، ص 99 از مجاهدعن ابن عباس، روح المعانی آلوسی وفخر رازی از عطاء عن بن عباس ، و…

منبع: موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر(عج)

آيا در باره امام حسين علیه السلام آياتی از قرآن نازل گرديده است؟

   در شأن اهل بيت (عليهم السلام) از جمله در باره امام حسين عليه السلام آيات فراوان نازل شده است و در اين باره كتابهای مستقلی نيز به رشته تحرير آمده و آيات را جمع آوری كرده است؛ اما در اين جا با رعايت اختصار به برخی از آيات كه با سند صحيح ثابت شده، اشاره مي كنيم:

_{1. آيه مباهله}

فَمَنْ حَاجَّكَ فيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَي الْكاذِبينَ. (آل عمران/61)
هر گاه بعد از علم و دانشي كه (در باره مسيح) به تو رسيده، (باز) كساني با تو به محاجّه و ستيز برخيزند، به آنها بگو: «بياييد ما فرزندان خود را دعوت كنيم، شما هم فرزندان خود را ما زنان خويش را دعوت نماييم، شما هم زنان خود را ما از نفوس خود دعوت كنيم، شما هم از نفوس خود آن گاه مباهله كنيم و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم.
 اين آيه، جايگاه رفيع حضرت سيد الشهدا (عليه السلام) را در نزد خداوند و پيامبرش نشان مي دهد.
رواياتی كه بيانگر شأن نزل اين آيه در باره آن حضرت هستند، در منابع اهل سنت با سندهای صحيح نقل شده است.
مسلم نيشابوري از سعد بن ابي وقاص (يكي از صحابه پيامبر) در ضمن همان روايتی كه معاويه وی را به سب امير مؤمنان (عليه السلام) دستور داده بود، نقل كرده كه وقتی آيه مباهله نازل شد، رسول خدا (صلي الله عليه وآله) امير مؤمنان، فاطمه زهرا، امام حسن و امام حسين (عليهم السلام) را فراخواند و دعا كرد: خدايا اينها اهل بيت من هستند:

حدثنا قُتَيْبَةُ بن سَعِيدٍ وَمُحَمَّدُ بن عَبَّادٍ وَتَقَارَبَا في اللَّفْظِ قالا حدثنا حَاتِمٌ وهو بن إسماعيل عن بُكَيْرِ بن مِسْمَارٍ عن عَامِرِ بن سَعْدِ بن أبي وَقَّاصٍ عن أبيه قال أَمَرَ مُعَاوِيَةُ بن أبي سُفْيَانَ سَعْدًا فقال ما مَنَعَكَ ان تَسُبَّ أَبَا التُّرَابِ فقال أَمَّا ما ذَكَرْتُ ثَلَاثًا قَالَهُنَّ له رسول اللَّهِ صلي الله عليه وسلم فَلَنْ اسبه لان تَكُونَ لي وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ أَحَبُّ الي من حُمْرِ النَّعَمِ … وَلَمَّا نَزَلَتْ هذه الْآيَةُ (فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ) دَعَا رسول اللَّهِ صلي الله عليه وسلم عَلِيًّا وَفَاطِمَةَ وَحَسَنًا وَحُسَيْنًا فقال اللهم هَؤُلَاءِ أَهْلِي.

عامر بن سعد بن ابي وقّاص ، از پدرش روايت كرده است كه در يكي از روزها ، معاوية بن ابي سفيان به سعد دستور داد تا به ابو تراب (حضرت علي بن ابيطالب عليه السّلام) ناسزا بگويد! [«سعد» از دستور او سرپيچي كرد].

معاويه ، از وی پرسيد : به چه سبب علي را آماج ناسزا و دشنامت قرار نمی دهی؟ سعد گفت : بخاطر آن كه سه فضيلت از رسول خدا صلّي اللّه عليه و آله در شأن علي عليه السّلام شنيده ام كه با توجه به آن ها، هيچگاه به سبّ و دشنام آن حضرت ، اقدام نمی كنم و هر گاه يكی از آن ها برای من بود ، بهتر و ارزنده تر از شتران سرخ مو بود كه در اختيار من باشد . …

فضيلت سوم اين است: هنگامي كه آيه مباهله (فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ) نازل شد ، رسول خدا صلّي اللّه عليه و آله ، حضرت علي عليه السّلام و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسين عليهم السّلام را به حضور طلبيد و فرمود : بار پروردگارا ! اينان اهل بيت من هستند .

صحيح مسلم، ج4، ص1871، ح2404

ترمذي نيز روايت را با همين سند نقل كرده و در پايان به حسن بودن سند آن تصريح كرده است:
حدثنا قُتَيْبَةُ حدثنا حَاتِمُ بن إسماعيل عن بُكَيْرِ بن مِسْمَارٍ هو مدني ثقة عن عَامِرِ بن سَعْدِ بن أبي وَقَّاصٍ عن أبيه قال لَمَّا أَنْزَلَ الله هذه الْآيَةَ (تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ) دَعَا رسول اللَّهِ صلي الله عليه وسلم عَلِيًّا وَفَاطِمَةَ وَحَسَنًا وَحُسَيْنًا فقال اللهم هَؤُلَاءِ أَهْلِي قال أبو عِيسَي هذا حَدِيثٌ حَسَنٌ غَرِيبٌ صَحِيحٌ.

سنن الترمذي، ج 5، ص225، ص 638، ح 3724

حاكم نيشابوري نيز پس از نقل روايت، سند آن صحيح مي داند:
أخبرني جعفر بن محمد بن نصير الخلدي ببغداد ثنا موسي بن هارون ثنا قتيبة بن سعيد ثنا حاتم بن إسماعيل عن بكير بن مسمار عن عامر بن سعد عن أبيه قال لما نزلت هذه الآية ندع أبناءنا وأبناؤكم ونساءنا ونساءكم وأنفسنا وأنفسكم دعا رسول الله صلي الله عليه وسلم عليا وفاطمة وحسنا وحسينا رضي الله عنهم فقال اللهم هؤلاء أهلي هذا حديث صحيح علي شرط الشيخين ولم يخرجاه.

المستدرك علي الصحيحين، ج 3 ، ص 163، ح4719

 _{2. آيه تطهير}

إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً (احزاب/33)
خداوند فقط مي خواهد پليدي و گناه را از شما اهل بيت دور كند و كاملًا شما را پاك سازد.

آيه تطهير نيز در شأن اهل بيت (عليهم السلام) نازل شده كه امام حسين عليه السلام يكی از آنان است و در اثبات اين شأن نزول روايات معتبر اهل سنت وجود دارد .برخی از آن عبارتند از:

روايت اول از عايشه:
در صحيح ترين كتابهای اهل سنت (صحيح مسلم) و مورد قبول وهابيت آمده است كه آيه تطهير در شأن پنج تن آل عبا از جمله امام حسين عليه السلام نازل شده است:
حدثنا أبو بَكْرِ بن أبي شَيْبَةَ وَمُحَمَّدُ بن عبد اللَّهِ بن نُمَيْرٍ واللفظ لِأَبِي بَكْرٍ قالا حدثنا محمد بن بِشْرٍ عن زكريا عن مُصْعَبِ بن شَيْبَةَ عن صَفِيَّةَ بِنْتِ شَيْبَةَ قالت قالت عَائِشَةُ خَرَجَ النبي صلي الله عليه وسلم غَدَاةً وَعَلَيْهِ مِرْطٌ مُرَحَّلٌ من شَعْرٍ أَسْوَدَ فَجَاءَ الْحَسَنُ بن عَلِيٍّ فَأَدْخَلَهُ ثُمَّ جاء الْحُسَيْنُ فَدَخَلَ معه ثُمَّ جَاءَتْ فَاطِمَةُ فَأَدْخَلَهَا ثُمَّ جاء عَلِيٌّ فَأَدْخَلَهُ ثُمَّ قال (إنما يُرِيدُ الله لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا)
به نقل صفيه بنت شيبه عايشه گفته است:

رسول خدا صبح هنگام بيرون رفتند و بر روي دوش ايشان عبايي طرح دار از موي سياه بود. پس حسن بن علي آمد پس او را در زير عبا گرفت. پس حسين آمد و او را نيز وارد كرد. پس از آن فاطمه زهرا سلام الله عليها آمد و زير عبا وارد شد. پس علي آمد او را نيز وارد كرد. سپس فرمود: خداوند مي خواهد از شما اهل بيت پليدي ها را دور كند و شما را پاك نمايد.

صحيح مسلم، ج 4، ص1883، ح 2424، بَاب فَضَائِلِ أَهْلِ بَيْتِ النبي

روايت دوم از ام سلمه:
ام المومنين «ام سلمه» يكي از زنان پيامبر اسلام صلي الله عليه وآله نيز گفته است، اين آيه در باره اهل بيت نازل شده است:
حدثنا مَحْمُودُ بن غَيْلَانَ حدثنا أبو أَحْمَدَ الزُّبَيْرِيُّ حدثنا سُفْيَانُ عن زُبَيْدٍ عن شَهْرِ بن حَوْشَبٍ عن أُمِّ سَلَمَةَ أَنَّ النبي صلي الله عليه وسلم جَلَّلَ علي الْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ وَعَلِيٍّ وَفَاطِمَةَ كِسَاءً ثُمَّ قال اللهم هَؤُلَاءِ أَهْلُ بَيْتِي وَخَاصَّتِي أَذْهِبْ عَنْهُمْ الرِّجْسَ وَطَهِّرْهُمْ تَطْهِيرًا فقالت أُمُّ سَلَمَةَ وأنا مَعَهُمْ يا رَسُولَ اللَّهِ قال إِنَّكِ إلي خَيْرٍ.
قال هذا حَدِيثٌ حَسَنٌ وهو أَحْسَنُ شَيْءٍ رُوِيَ في هذا
ام سلمه همسر رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم فرمود : رسول خدا بر روي حسن ، حسين ، علي وفاطمه عبايي كشيد .پس فرمود كه حداوندا ايشان اهل بيت من و نزديكان من هستند . از ايشان پليدي را ببر و ايشان را پاك گردان . ام سلمه مي گويد : از رسول خدا پرسيدم كه آيا من همراه ايشان هستم (از اهل بيتم)؟ فرمودند تو بر خوبي هستي (از اهل بيت نيستي اما از نيكاني) .
ترمذي تصريح مي كند:
اين روايت حسن است ونيكو ترين روايتي است كه در اين باب روايت شده است. سنن الترمذي، ج 5 ، ص 699، 3871

روايت سوم از عمر بن ابي سلمة: (ربيب پيامبر)
ترمذي از عمر بن ابي سلمه ربيب رسول خدا نيز نقل كرده است كه آيه تطهير در شأن اهل بيت نازل شده است:
حدثنا قُتَيْبَةُ حدثنا محمد بن سُلَيْمَانَ الْأَصْبَهَانِيِّ عن يحيي بن عُبَيْدٍ عن عَطَاءِ بن أبي رَبَاحٍ عن عُمَرَ بن أبي سَلَمَةَ رَبِيبِ النبي صلي الله عليه وسلم قال لَمَّا نَزَلَتْ هذه الْآيَةُ علي النبي صلي الله عليه وسلم (إنما يُرِيدُ الله لِيُذْهِبَ عَنْكُمْ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا) في بَيْتِ أُمِّ سَلَمَةَ فَدَعَا فَاطِمَةَ وَحَسَنًا وَحُسَيْنًا فَجَلَّلَهُمْ بِكِسَاءٍ وَعَلِيٌّ خَلْفَ ظَهْرِهِ فجللهم بِكِسَاءٍ ثُمَّ قال اللهم هَؤُلَاءِ أَهْلُ بَيْتِي فَأَذْهِبْ عَنْهُمْ الرِّجْسَ وَطَهِّرْهُمْ تَطْهِيرًا قالت أُمُّ سَلَمَةَ وأنا مَعَهُمْ يا نَبِيَّ اللَّهِ قال أَنْتِ علي مَكَانِكِ وَأَنْتِ علي خَيْرٍ. قال هذا حَدِيثٌ غَرِيبٌ من حديث عَطَاءٍ عن عُمَرَ بن أبي سَلَمَةَ.
سنن الترمذي، ج 5، ص351، ح3205 و 3787

جالب اينكه ابن تيميه نيز روايات شأن نزول آيه تطهير را صحيح مي داند و بر اين مطلب تصريح كرده است:
والحسن والحسين من أعظم أهل بيته اختصاصا به كما ثبت في الصحيح أنه دار كساءه علي علي وفاطمة وحسن وحسين ثم قال اللهم هؤلاء أهل بيتي فأذهب عنهم الرجس وطهرهم تطهيرا
حسن و حسين از بزرگترين اهل بيت پيامبر است؛ چنانچه در روايت صحيح ثابت شده است كه رسول خدا عبايش را بر علي، فاطمه، حسن و حسين كشيد و فرمود: خدايا اينها اهل بيت من هتسند؛ پس از آنها پليدي را دور كند و آنها را پاكيزه قرار بده.
منهاج السنة النبوية ج4، ص561
البته روايات ديگر نيز وجود دارد كه خود اهل بيت عليهم السلام به اين آيه استدلال كرده اند.

 

ادامه دارد….

 

شبهه:

با توجه به اين كه خداوند فرموده ” فقط مرا بخوانيد ” گفتن «يا رسول الله، ياعلي، يا حسين و…» سبب شرك نمی شود؟

پاسخ :
اولاً اين مطلب كه خداوند فرموده باشد ، «فقط» مرا بخوانيد و فقط مرا صدا بزنيد تهمت و افترائی بيش نيست .

ثانياً : خداوند در يك آيه فرموده است :
ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ . غافر / 60 .
مرا بخوانيد تا (دعاي) شما را بپذيرم!
و از طرف ديگر فرموده است :
يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ ابْتَغُواْ إِلَيْهِ الْوَسِيلَة . المائده / 35 .
اي كساني كه ايمان آورده ايد! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهيزيد ! و وسيله اي براي تقرب به او بجوئيد .
و نيز از قول برادران حضرت يوسف عليه السلام نقل فرموده كه به حضرت يعقوب فرمودند :
يَا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا إِنَّا كُنَّا خَاطِئِينَ .
گفتند: «پدر! از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه، كه ما خطاكار بوديم!»
و حضرت يعقوب عليه السلام نيز كه پيامبر خدا بود به آن ها قول داد كه در آينده نزديك از خداوند براي آن ها طلب استغفار خواهد كرد :
قَالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ . يوسف / 97 و 98 .
گفت: «بزودي براي شما از پروردگارم آمرزش مي طلبم، كه او آمرزنده و مهربان است!
اگر قرار بود كه توسل به غير خدا شرك بود ، حضرت يعقوب كه پيامبر خداوند بود ، نبايد به آن ها چنين قولي مي داد و بايد آن ها را از اين كار شرك آلود نهي مي كرد . خداوند نيز بعد از نقل اين واقعه نمي گويد كه كار آن ها شرك بوده است .
و باز در آيه خطاب به پيامبر اسلام صلي الله عليه وآله وسلم مي فرمايد :
وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا . النساء / 64 .
و اگر آنان ، هنگامي كه به خود ستم مي كردند (و فرمانهاي خدا را زير پا مي گذاردند)، به نزد تو مي آمدند و از خدا طلب آمرزش مي كردند و پيامبر هم براي آنها استغفار مي كرد خدا را توبه پذير و مهربان مي يافتند .
اين آيه صراحت دارد كه آمدن به سراغ پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم و او را بر در درگاه خدا شفيع قرار دادن ، و وساطت و استغفار آن حضرت براي گنهكاران نه تنها شرك نيست ؛ بلكه سبب پذيرش توبه ، و رحمت الهي نيز مي شود.

اگر وساطت ، دعا ، استغفار و شفاعت خواستن از پيامبر صلي الله عليه وآله وسلم شرك بود ، چگونه امكان داشت كه خداوند چنين دستوری را به گنهكاران بدهد !
به اين نكته نيز بايد توجه داشت كه پيامبران و ائمه عليهم السلام آمرزنده گناه نيستند ؛ بلكه آن ها فقط مي توانند از خدا طلب آمرزش كنند و از آن جايی كه آن ها بندگان برگزيده خداوند هستند و در نزد خداوند آبرو دارند ، خداوند شفاعت آنان را مي پذيرد و در آمرزنده حقيقی خداوند است .

موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصرعج