روزي ابن ابي العوجاء از هشام بن حكم - كه هر دو از شاگردان امام جعفر صادق عليه السلام هستند، پرسيد: آيا خداوند متعال حكيم و به همه امور و مسائل دانا است؟

پاسخ داد: آري، او حكيم ترين و داناترين حكيمان و عالمان است.

پرسيد: آيه قرآن فانكحوا ماطاب لكم من النّساء مثني و ثلاث و رباع فإن خفتم… [ سوره نساء: آيه 3.] كه مي فرمايد: آنچه از زنان مورد علاقه شما قرار گيرد مي توانيد تا چهار زن ازدواج نمائيد و اگر نتوانستيد بين آن ها عدالت نمائيد، به يك نفر اكتفا كنيد، آيا ضروري و حتمي است؟

هشام گفت: بلي، سپس پرسيد: پس اين آيه قرآن ولن تستطيعوا ان تعدلوا بين النّساء… [ سوره نساء: آيه 129.] كه مي فرمايد: هرگز نخواهيد توانست بين زنان به عدالت رفتار نمائيد، آيا با آيه قبل منافات ندارد؟

اگر خداوند، حكيم است؛ پس چرا دو سخن مخالف و ضد يكديگر در يك موضوع ايراد مي نمايد؟

هشام از دادن پاسخ صحيح ساكت ماند؛ و سريع به سمت منزل امام صادق عليه السلام حركت نمود و چون به مدينه رسيد و بر آن حضرت وارد گرديد، امام عليه السلام فرمود: چه عجب، الان كه موقع حج نيست، چطور اين جا آمده اي؟!

هشام گفت: به جهت يك مشكل علمي كه ابن ابي العوجاء از من سوال نمود و نتوانستم جواب آن را بگويم، به حضور شما آمدم؛ و سپس داستان را به طور مشروح براي حضرت تعريف كرد.

حضرت فرمود:

در رابطه با آيه اوّل، مقصود مصارف و مخارج زن مي باشد يعني اگر امكانات مالي برايتان فراهم بود و مايل بوديد، مي توانيد تا چهار زن را ازدواج نمائيد؛ وگرنه بيش از يكي حق نداريد.

و اما نسبت به دومين آيه قرآن، مقصود علاقه و محبت است، كه امكان ندارد مردي نسبت به تمام همسران خود يك نوع ابراز علاقه و محبت داشته باشد.

بنابراين در اين جهت، رعايت عدالت امكان ندارد، برخلاف آيه اول كه امكان عدالت هست و مي توان براي هر كدام يك نوع لباس، منزل، خوراك و… تهيه و در اختيار آن ها قرار داد.

بعد از آن هشام از حضرت صادق عليه السلام خداحافظي كرد و چون نزد ابن ابي العوجاء آمد و جواب حضرت را بازگو نمود، ابن ابي العوجاء گفت: به خدا قسم! اين جواب از خودت نمي باشد .

 اعيان الشّيعة، ج 1، ص 662.

روزي منصور دوانيقي امام صادق عليه السلام را به دربار خود احضار كرد، هنگامي كه حضرت وارد شد، كنار منصور - كه برايش محلّي در نظر گرفته شده بود - نشست.

پس از آن، منصور دستور داد تا فرزندش مهدي را بياورند؛ و چون آمدن مهدي مقداري به تأخير افتاد، منصور با تهديد گفت: چرا مهدي نيامد؟

اطرافيان در پاسخ گفتند: همين الآن خواهد آمد.

هنگامي كه مهدي وارد مجلس شد، خود را آراسته و خوشبو كرده بود؛ منصور خطاب به امام صادق عليه السلام كرد و اظهار داشت:

ياابن رسول اللّه! حديثي را پيرامون ديدار و رسيدگي به خويشان برايم گفته اي، دوست دارم آن حديث را تكرار فرمائي تا فرزندم، مهدي نيز بشنود.

حضرت صادق آل محمد صلوات اللّه عليهم فرمود:

اميرالمؤمنين علي عليه السلام از رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: چنانچه مردي با يكي از خويشان خود صله رحم نمايد و از عمرش سه سال بيشتر باقي نباشد، خداوند متعال آن را به مدت سي سال طولاني مي نمايد؛ و اگر قطع صله رحم نمود و سي سال از عمرش باقي بود، خداوند آن را سه سال مي گرداند.

منصور گفت: اين حديث خوب بود؛ ولي قصد من آن نبود، حضرت فرمود:

بلي، پدرم از اميرالمؤمنين علي عليه السلام و او از رسول خدا صلي الله عليه و آله روايت نمود: صله رحم سبب عمران و آبادي خانه و زندگي است؛ و نيز موجب افزايش عمر خواهد بود، گرچه از خوبان نباشد.

منصور گفت: اين خوب بود، ولي منظورم حديث ديگري است.

امام جعفر صادق عليه السلام فرمود:

پدرم باقرالعلوم از پدرش زين العابدين و او از پدرش سيّدالشّهداء، از اميرالمؤمنين علي عليهم السلام و او از رسول خدا صلي الله عليه و آله حديثي را نقل كرده است، كه فرمود:

صله رحم بازخواست شب اوّل قبر و محاسبات قيامت را آسان مي گرداند؛ و دل مرده را با از بين بردن كينه ها و حسادت ها و ناراحتي ها زنده و شاداب مي نمايد.

در اين هنگام منصور گفت: آري، منظورم همين حديث بود.

_{امالي شيخ طوسي: ص 316}

80 در صد کسانی که منسوب به داعش هستند، از طریق شبکه های اجتماعی جذب شده اند. -بر اساس آخرین آمارها-تعداد سایت های آنان نیز از حدود دوازده سایت در سال 1997 به 150هزار سایت در سال جاری رسیده است.
کنترل کننده فتاوی در گزارش بیست و پنجم خود با عنوان “نقش گروه های الکترونیکی و شبکه های اجتماعی در جذب نیروهای تروریست … خطر و راه های غلبه بر آن” بیان کرده است که گروه های الکترونیکی و شبکه های اجتماعی مانند یوتوپ، تویتر، فیس بوک، واتس آپ، انستوگرام و غیره به مهمترین ابزار دست گروه های تروریست برای رواج افکار و اعتقادات خود، کشیدن نقشه، اجرای اهداف و جذب نیرو تبدیل شده است.

این گزارش حاکی از آن است که 80 در صد کسانی که منسوب به داعش هستند، از طریق شبکه های اجتماعی جذب شده اند. -بر اساس آخرین آمارها-تعداد سایت های آنان نیز از حدود دوازده سایت در سال 1997 به 150هزار سایت در سال جاری رسیده است.
این گزارش دلایل به کار گرفته شدن شبکه های اجتماعی توسط گروه های افراطی را به ارزان قیمت بودن آن ها نسبت می دهد. زیرا به کارگیری ابزارهای ارزان قیمت به این سازمان ها فرصت ترویج اطلاعات، ارتباط با اعضا و همچنین فرصت تبادل اطلاعات و کاهش هزینه جذب اعضا و ایجاد گروه هایی برای ارتباط الکترونیکی می دهد که اعضای آن اندیشه ها و افکار خود را در فضایی دور از سطله حکومت ها به اشتراک گذارند.

این گزارش تاکید می کند که این شبکه ها در عملیات هماهنگی میان اعضای گروها نقش دارد. همچنین تویتر را یکی از مهم ترین ابزارهای ارتباط اجتماعی به شمار می آورد که طی عملیات تروریستی برای ارتباط و هماهنگی به کار می رود. ویژگی اصلی تویتر برای گروه های جهادی این است که از طریق اتفاق های بزرگ گروه های فرضی متغیر را به صورت خودکار تشکیل می دهد. این همان چیزی است که از آن استفاده می کنند. در عین حال از فیس بوک نیز جهت جذب نیروهای جدید و رواج افکار و اعتقادات خود استفاده می کنند. زیرا پرکاربردترین ابزار ارتباط اجتماعی در جذب افراد افراطی است. یوتوپ نیز یک صحنه فرضی برای تمرین است. کارکرد اصلی آن میزبانی فیلم هایی است که کاربران آن را بارگذاری می کنند تا در دسترس همگان باشد.

گذارش مذکور ویژگی های تروریست الکترونیک را این گونه بر می شمرد: پس از ارتکاب جنایات هیچ مدرک مادی بر جای نمی گذارد. این همان چیزی است که عملیات پی گیری و کشف جرم را سخت و از بین بردن مدارک را آسان می کند. همچنین مهارات و سابقه به کارگیری ابزار و تکنولوژی جدید نیز از ویژگی های کاربران این نوع تروریست به شمار می رود. این اتفاقات نیز در محیطی آرام صورت می گیرد و به قدرت و به کارگیری اسلحه نیز نیازی ندارد.

بر اساس این گزارش گروه های تروریستی از شبکه های اجتماعی برای آسان کردن مبادلات مالی در میان خود برای به دست آوردن کمک های مالی نیز استفاده می کنند. همچنین از طریق نشر خبرهای تبلیغی ازخود به عنوان شورشیان خوف آور، جنایات و آسیب های اجتماعی را از وقایع تروریستی که مرتکب می شوند، بزرگ نشان می دهند. این همان چیزی است که اعتماد شهروندان را نسبت به حکومت های خود و قدرت آنان در حمایت از مردم در برابر تروریست ها کم می کند.
طبق این گزارش سه گروه مورد هدف گروه های تروریستی هستند:

• اول افراد موافق اندیشه تروریست که اغلب آنان جوانان هستند.
•  دوم افکار عمومی برای تاکید بر نفوذ این سازمان ها در جامعه یا به هدف جذب نیرو و تایید و یا ترساندن از رویاروی شدن با آنان.
• گروه سوم دشمنان در دستگاه ها و سازمان های دولتی به هدف تضعیف موضع آنان و تاثیر بر هیبت ایشان و نشان دادن آنان به شکل کسانی است که در برابر قدرت تروریست ناتوان هستند.

به نظر نویسنده این گزارش جوانان به دلیل جهل، فقر و بیکاری جذب این گروه ها می شوند. به خصوص پس از این که این گروه ها از پول به عنوان یکی از ابزارهای تحریک جوانانی استفاده کردند که رویای آینده ای بهتر را در سر می پروراندند.
این سازمان ها در چند مرحله جوانان را از طریق اینترنت جذب می کنند.

• مرحله اول این است که ولی امر دینی آنان و اعتقاد ایشان را متهم می کنند و برای خراب کردن چهره آنان تحت عنوان دوستی با کفار و تعطیل شرع خداوند تلاش می کنند. در مورد علما، نیروهای امنیتی نیز همین شیوه را به کار می برند.
•  سپس دروغ هایی درباره آنان برای خراب کردن چهره ایشان رواج می دهند.

   توجه به قرآن در اروپا و آمریکا چندین برابر شده و ترجمه قرآن کریم در یکی از سالهای اخیر، به عنوان پرفروشترین کتاب معرفی شده است.

  آیت الله مکارم شیرازی مرجع عالیقدر شیعیان، در مراسم سخنرانی صحن جامع رضوی و در جمع پرشور زائران و مجاوران بارگاه مطهر امام رضا(ع) بیان داشت: دشمنان اسلام چندین نوبت اقدام به آتش زدن قرآن کردند و حالا مبارزه ای را فراتر آغاز کرده و روح قرآن را مورد هجمه قرار داده اند.

 مطرح کردن شبهات واهی و بی اساس با ظاهری فریبنده در میان علما و جوانان به ویژه دانشگاهیان از شگردهای جدیدی است که بدان روی آورده اند و بایستی همه هوشیار و بیدار باشند.

به عنوان نمونه یکی از این شبهات، القای این موضوع است که قرآن مجید، علم و دانش را منحصر به علوم دینی میداند و برای علوم دیگر ارزش و اعتباری قائل نیست.

قرآن کریم، کتابی آسمانی است که از سوی خدای باریتعالی نازل شده و وقتی بدان مراجعه می کنیم متوجه عظمت آن میشویم. قرآن، در 14 قرن پیش مسائل توحیدی و خداشناسی را با علوم تجربی پیوند زده است و مسائل معاد نیز با موضوعات علوم طبیعی و تجربی اثبات شده است.

 آن روزی که قرآن این موضوعات را بیان میکرد، بسیاری از موضوعات علمی برای بشر پوشیده بود و این نشاندهنده توجه دین مبین اسلام به سایر علوم است.

 خداوند درآیه شریفه 169 سوره مبارکه بقره نشانه های خلقت را در آسمان و زمین، گردش روز و شب، وزش بادها و نزول باران برشمرده است و اینها را نشانه های خدا و آیات الهی معرفی کرده است.

 توجه به علومی نظیر طب، نجوم، فیزیک، شیمی و ریاضیات از موضوعاتی است که سالها در حوزه های علمیه مطرح بوده و بسیاری از علمای اسلامی از سرآمدان و پایه گذاران این علوم بوده اند.

 از قرن دوم و سوم هجری تا قرن دهم، علمای علوم تجربی درکنار علمای دینی پرورش یافته اند،دانشمندانی چون جابربن حیان، شیخ بهایی، ابوعلی سینا، خواجه نصیرالدین طوسی، زکریای رازی و … خدمات علمی شایان توجهی به بشریت نمودند و بسیاری از علوم را بنا نهادند.

در سایه قرآن بوده که این علوم رونق گرفته و کشفیات عظیم رخ داده است و بسیاری از علوم از سرزمینهای اسلامی به غرب رفته است. به عنوان نمونه کتاب طب ابن سینا، 300 سال در دانشگاههای اروپا تدریس شد.

 در روایات هم بسیار به علم اندوزی و طلب علم در سرزمینهای دیگر تاکید شده است که نشان از توجه اهل بیت(ع) و به سایر علوم است.

وی در بخش پایانی سخنانش بر لزوم فراهم کردن زمینه آشنایی دانشجویان با علوم اسلامی در دانشگاه ها تاکید کرد و اظهار داشت: در دوره ظلمانی اروپا، کشورهای مسلمان مخترعین و مکتشفین بسیاری را به دنیا معرفی کرد و اگر اسلام راهنمای دانشگاه های ما باشد، دوباره ما صادرکننده علوم به جهان خواهیم بود.

پایگاه اطلاع رسانی آستان قدس رضوی

امام على عليه السلام:

«اَيُّهَا النّاسُ لا تَسْتَوْحِشُوا فى طَريقِ الْهُدى لِقِلَّةِ اَهْلِهِ» ؛

«اى مردم! در طريق هدايت از كمى طرفداران آن وحشت نكنيد» «نهج،خ201».

شرح و تفسير

   يكى از آفت‌هاى عقل انسان، تسليم شدن در برابر اكثريّت كمّى جامعه است، كه از آن در آيات قرآن و روايات معصومان عليهم السلام نهى شده؛ بلكه در برخى از اين آيات، به مدح اقليّت و مذمّت اكثريّت پرداخته شده است؛ مثلاً در آيۀ شريفۀ ١١٦ سورۀ انعام مى‌خوانيم: «وَ اِنْ تُطِعْ اَكْثَرَ مَنْ فِى الْاَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبيلِ اللّهِ» ؛ «اگر از بيش‌تر كسانى كه در روى زمين هستند اطاعت كنى، تو را از راه خدا گمراه مى‌كنند» علاوه بر اين، در بيش از ده آيه اكثريت به جهالت، و در ٥ آيه به ناسپاسى، و در ٤ آيه به فقدان ايمان، توصيف شده است.

   حال با توجّه به آنچه از آيات و روايات استفاده مى‌شود، كه اكثريّت مذمّت شده، و از سوى ديگر در دنياى امروز همه جا سخن از اكثريّت‌ها است، و امروزه بسيارى از مسايل سرنوشت‌ساز بشر، بر محور رأى اكثريّت دور مى‌زند، معيار چيست؟ 
   پاسخ اين است كه جوامع بشرى متفاوت است، اگر در جامعه‌اى صالحان متوليّان امور آن باشند، بدون شك تبعيّت از اكثريّت تقوى و صلاح است، ولى اگر هواپرستان متوليان امور جامعه‌اى بودند، هيچ‌گاه اسلام تبعيّت از اكثريّت هواپرست را سفارش و توصيه نمى‌كند؛ زيرا با منطق و عقل سازگار نيست. به تعبير ديگر اسلام تابع اكثريّت كيفى است، نه اكثريّت كمّى!

   به همين جهت خداوند متعال در آيۀ شريفۀ هفتم سورۀ هود و دوم سورۀ ملك مى‌فرمايد: «لِيَبْلُوَكُمْ اَيُّكُمْ اَحْسَنُ عَمَلاً» و نفرمود: «اَكْثَرُ عَمَلاً» چون اكثريّت كيفى مهمّ است، نه اكثريّت كمّى! ولى توجّه اين نكته مهمّ است كه مسألۀ اكثريّت در دنياى امروز، راه چارۀ بيچارگى است! زيرا معيارى براى اكثريّت كيفى در جوامع غير دينى وجود ندارد و همه مدعى هستند كه بهترين هستند. بنابراين براى حفظ نظام جامعه ناچارند طبق نظر اكثريّت عمل كنند؛ هر چند به مقتضاى آن، يك عالم دانشمند و مدير و مدبّر يك رأى، و يك فرد بى‌سواد ناآگاه هم يك رأى داشته باشد! بنابراين آيات مزبور و مانند آن ناظر به يك جامعۀ سالم و صالح نيست.

بنابراین   :

• ما نبايد در زندگى اخلاقى خويش تابع اكثريّت‌ها باشيم، هر چند مجبوريم در زندگى سياسى تابع باشيم.
•  اگر اكثريّت مردم روى زمين مال حرام مى‌خورند و پرهيز نمى‌كنند، ما نبايد به رنگ جماعت اكثريّت درآييم.
• اگر اكثريّت مردم به هنگام به خطر افتادن منافع خويش دروغ مى‌گويند، ما نبايد از صف راستگويان، به بهانه در اقليّت بودن آن‌ها، خارج شويم و از كمى تعداد و نفرات صادقين بترسيم و در صف دروغگويان درآييم.
•  انسان مؤمن در مسايل اخلاقى بايد مستقل باشد، يعنى اگر تمام مردم روى زمين (فرضاً) آلوده شراب شدند او نبايد از تنهاييش در اين مسير به خود هراس راه دهد و از منطق رسواى «خواهى نشوى رسوا همرنگ جماعت شو!» پيروى كند. يا بگويد: «چه كسى راست مى‌گويد كه ما راست بگوييم؟» و مانند اين‌ها؛ زيرا بدون شك فرداى قيامت اين بهانه‌ها پذيرفته نيست.
• زمانى انسان صالح مى‌شود و در مسير سلوك الى اللّه قرار مى‌گيرد، كه نگاه نكند ديگران چه مى‌گويند، بلكه بنگرد خداوند چه مى‌گويد.

پروردگارا ما را همواره در طريق حق بدار، و وحشت تنهايى در راه حق را از ما زايل كن. 

یکصد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی (ع)، صفحه 43

 امام علی علیه السلام فرمودند:

«مَنْ حاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ، وَ مَنْ غَفَلَ عَنْها خَسِرَ» ؛

«هر كس به محاسبۀ اعمال خويش بپردازد سود مى‌برد و هر كس از آن غافل شود زيان مى‌كند» «نهج البلاغه،کلمات قصار،208».

شرح و تفسير

«محاسبه» در روايات اسلامى مورد تأكيد ويژه‌اى قرار گرفته است و علماء سير و سلوك پافشارى زيادى نسبت به آن مى‌كنند.

محاسبه چيست؟

 انسان در طول عمر خويش سرمايه‌هاى مهمّى دارد كه مشغول خرج كردن و هزينه نمودن آن‌هاست، محاسبه آن است كه مراقب باشد:

• در مقابل هزينه نمودن اين سرمايه‌هاى مهمّ، چه چيزى به دست مى‌آورد؟
•  آيا سرمايه‌هاى باارزشى همچون عمر، عقل، مذهب، ايمان و مانند آن را خوب به كار مى‌گيرد؟

خداوند اهل حساب و كتاب است و با اين كه علم او بى‌پايان است، براى همۀ انسان‌ها نامۀ عمل درست كرده، و اعمال و رفتار و كردار و عقايد آن‌ها را مورد محاسبه قرار مى‌دهد و چه نامۀ اعمال دقيق و منظّمى كه كوچك‌ترين اعمال انسان درآن از قلم نمى‌افتد .

• تمام نظام هستى بر اساس حساب و كتاب حركت مى‌كند. پس چرا انسان، كه حتّى قطره‌اى از اقيانوس عالم هستى محسوب نمى‌شود، اهل حساب و كتاب نباشد؟ !
•  ما بايد خويشتن را هر روز، يا هفته‌اى يكبار، يا ماهى يكبار به حساب‌رسى بكشيم؛ چقدر عبادت خالص انجام داده‌ايم؟
• چقدر به مردم خدمت كرده‌ايم؟
•  چه اندازه از حق و حقوق خود گذشت كرده‌ايم؟
• آيا حق و حقوقى از ديگران پايمال نكرده‌ايم؟
• آيا به ديگران بدهكار نيستم؟

و صدها سؤال ديگر؛ چون اگر اهل حساب و كتاب نباشيم شكست مى‌خوريم. ناگهان متوجّه مى‌شويم تمام سرمايه از كف رفته و در مقابل هيچ چيز به دست نياورده‌ايم!

با اين توضيح روشن شد كه چگونه شخصى كه به محاسبۀ نفس خويش مى‌پردازد سود مى‌برد و به چه شكل كسى كه از محاسبۀ خويشتن غافل مى‌شود زيان مى‌كند و خسران مى‌بيند.

یکصد و ده سرمشق از سخنان حضرت علی (ع)، صفحه 124