آيا اديان ديگر چون مسيحيت و يهودي به ظهور مصلح آخرالزمان اعتقاد دارند؟ 

همه پيروان اديان الهي و برخي از پيروان غير اديان الهي عقيده دارند كه در يك عصر بحراني جهان كه فساد و ظلم بيداد ميكند، نجات دهنده بزرگ و مصلح جهاني ظهور ميكند و اوضاع آشفته جهان را اصلاح نموده و عدل را گسترش ميدهد.(1) گرچه در اين كه مصلح جهاني كيست، داراي چه ويژگيهايي است، نام او چيست و منسوب به كدام ملت و دين است، اختلاف نظر دارند.(2) هر ملتي او را با لقب مخصوص و ويژگيهايي ميشناخته و او را از خودشان ميدانند. زرتشتيان او را ايراني و از پيروان زرتشت ميدانند.(3) جهودان، از بني اسرائيل و عيسويان او را مسيح موعود ميخوانند .

در اين جا به برخي از اديان اشاره ميشود كه در آنها از مصلح جهاني سخن گفته شده است:

•  آيين زرتشت

در آيين زرتشت سه منجي به نامهاي هوشيذر، هوشيذر ما و سوشيانس (نجات دهنده مرگ) از نسل زرتشت مطرح است. گويند: آنان پس از ديگري جهان را پر از عدل خواهند كرد. از جمله، مهمترين آنان، آخرين ايشان است كه او را سوشيانس پيروز گر ميخوانند(4) كه پس از ظهور، دين را به جهان رواج خواهد داد؛ فقر و تنگدستي را ريشه كن كرده و مردم جهان را هم فكر، هم گفتار و هم كردار ميگرداند.(5)

•  آيين هندي

در آيين هندو نيز از نجات دهنده و موعود، به نام آواتا سخن به ميان آمده و در منابع هندوها در كتاب اوپانيشا مطرح شده است.(6) مظهر ويشنو (مظهر دهم) كه در انقضاي كلي يا عصر آهن، سوار بر اسب سفيد ظاهر ميشود، درحالي كه شمشير برهنه درخشاني به صورت ستاره دنباله دار در دست دارد. شريران را تماماً هلاك ميسازد و خلقت را از نو تجديد ميكند و پاكي را رجعت خواهد داد. مظهر دهم در انقضاي عالم ظهور خواهد كرد.(7) در يكي از كتابهاي ديگر هندوها آمده است: گردش دنيا به پادشاه عادلي در آخرالزمان تمام شود كه پيشواي ملائكه و پريان و آدميان باشد. حق همراه او است و آنچه در درياها و كوهها پنهان شده باشد، همه را به دست ميآورد. از آسمانها و زمين، آنچه باشد، خبر دهد و از او كسي بزرگتر به دنيا نيايد.(8) در آيين بودايي كه يكي از شاخههاي كشين هندويي است، مسئله انتظار مطرح شده و شخصيت مورد انتظار بوداي پنجم ميباشد.(9)

•  آيين يهود

در آيين يهود نيز از شخص موعود سخن گفته شده است. گر چه يهوديان در اين كه موعود كيست، اختلاف نظر دارند. چون يهوديان به حضرت مسيح ايمان نياوردهاند، موعود آنان هنوز ظهور نكرده است. با اين حساب انتظار در يهوديت كيفيت ويژه مييابد، ولي آنچه يهوديان بر آن اتفاق دارند، خروج شخص در آخر زمان است كه كوكب افروز ميباشد و روي زمين را به نور رب كريم روشن ميگرداند… يهوديان به انتظار او زمان ميگذارنند.(10) موعود كسي است كه به عدالت داوري كند و مظلومان زمين را به راستي حكم راند و گرگ با بره سكونت كرده و پلنگ با بزغاله خوابد… در تمام كوه مقدس، ضرر و فسادي ديده نشود؛ زيرا جهان از معرفت خداوند پر خواهد شد.(11)

•  آيين مسيحيت

مسيحيان نيز در انتظار مصلح جهاني هستند و اگر چه باور دارند كه او حضرت عيسي مسيح(ع) است كه از آسمان نزول كرده و جهان را پر از عدل خواهد كرد.(12) در انجيل مرقس آمده است: پس بيدار باشيد، زيرا نميدانيد در چه وقت صاحب خانه ميآيد، در شام، يا نيمه شب، يا بانگ خروس، يا صبح! مبادا ناگهان آمده، شما را خفته يابد!.(13)

•  آيين اسلام

همان طور كه ميدانيد و اشاره كردهايد، يكي از مسايل بسيار مهمي كه در اسلام نيز بدان پرداخته شده، مصلح جهاني است. ما شيعيان عقيده داريم كه مصلح جهاني امام زمان(عج) است كه در آيات (14) و روايات(15) بدو اشاره شده است.

امام زمان(عج) همان مهدي(ع) است كه جهان را پر از عدل و داد ميكند، همان گونه كه پر از ظلم شده است.(16) اعتقاد به مهدي(عج) از بديهات تفكر شيعي است. انديشمندان اهل سنت نيز باور دارند كه جهان در انتظار حضرت مهدي(عج) است.

ابن ابي الحديد كه از عالمان اهل سنت است ميگويد:

میان همه فرقه های مسلمان اتفاق قطعی است که  عمردنیا به پایان نمی رسدمگرپس از ظهور مهدی عج(17)

از آنچه گذشت ميتوان نتيجه گرفت كه همه اديان الهي و برخي اديان غير الهي درخصوص مصلح جهاني اتفاق نظر دارند؛ ولي نميتوان قضاوت نمود كه مقصود آنان از مصلح جهاني امام زمان(ع) ميباشد كه در اسلام بدو اشاره شده است. گرچه برخي از نشانهها و مشخصاتي كه در ساير اديان براي مصلح جهاني ذكر شده، درباره امام زمان(ع) نيز هم خوان است.(18)

با توجه به اين كه بشارت به ظهور مصلح جهاني در اديان الهي بيان شده و مسئله ظهور حضرت مهدي(عج) در اديان الهي، پيش از تحريفشان وجود داشته، مصلح تمام اديان الهي، مهدي موعود است و مقصود دينشان همين است، اما پيروان آنها در تطبيق و تعيين مصداق به خطا رفته اند.

پی نوشت ها:

1 - ابراهيم اميني، دادگستر جهان، ص 76.

2 - همان؛ فريده گل محمدي آرمان، رسالت جهاني حضرت مهدي، ص 98 به بعد.

3 - ابراهيم اميني، همان.

4 - جاماسب نامه، ص 121، به نقل از فريده گل محمدي، همان، ص 99.

5 - همان؛ اديان و مهدويت، ص 19.

6 - كتاب اوپانيشاد، ص 737.

7 - معارف اسلامي در جهان معاصر، ص 245.

8 - اديان و مهدويت، ص 19.

9 - رسالت جهاني مهدي(عج) ص 103 - 104.

10 - ترجمه الملل و النحل، ج1، ص 312.

11 - رسالت جهاني مهدي، ص 106.

12 - رسالت جهاني مهدي(عج)، ص 109.

13 - انجيل مرقس، با اقتباس از رسالت جهاني مهدي(ع) ص 109.

14 - قصص () آيه 5.

15 - بحارالانوار، ج51، ص 67 به بعد.

16 - المهدي موعود، ج2، ص 72؛ كتاب الغيبة نعماني، ص 425.

17 - منتخب الاثر، ص 11 به بعد.

18 - ابراهيم اميني، دادگستر جهان 76 - 77.

 مرکزپاسخگویی دفترتبلیغات اسلامی

حد آیت الکرسی

 سوال: آیا آیت الکرسی که در نماز خوانده میشود بایست تا کجا ختم شود تا «وهو العلی العظیم» یا تا «هم فیها خالدون» ؟

جواب:
آیة الکرسی تا «و هو العلی العظیم» است ولی در موارد خاصّی مثل نماز لیلة الدفن، احتياط آن است كه تا «هم فيها خالدون» خوانده شود.

دلیل اینکه در بین ادعیه، از قبیل مناجات شعبانیه را بیشتر توصیه کرده اند چیست؟

   اکثر ادعیه، مناجات، زیارات و دستورات اخلاقی برای توده مردم است که از راه علم عامل بشوند یعنی یک سلسله مطالبی را بفهمند بعد عمل کنند اما راه جذبه برای خواص است.
تقریبا در تمام ادعیه‌ای که در طول سال مطرح است دعایی مانند مناجات شعبانیه کم دیده می‌شود تا در آن به خداوند عرض کنیم خدایا توفیق بده که من به طرف تو سیر کنم، اول منادات داشته باشم چون از دور با تو سخن می‌گویم ندا داشته باشم بعد وقتی نزدیک شدم چون جای ندا نیست با تو مناجات کنم و از منادات به مناجات منتقل شوم و وقتی خیلی نزدیک شدم باید ساکت باشم تا شما از آن طرف حرف بزنید.
شما از آن طرف منادات ندارید چون نزدیک‌اید، لذا با من مناجات می‌کنید بعد عرض کنم خدایا شما مناجات کنید من آرام آرام گوش می‌کنم بعد شما یک جوری به من نگاه کنید که من صعقه بزنم و بیهوش شوم. این چنین مناجاتی در بین ادعیه و مناجات بسیار کم است چون افرادی که این راه را طی کنند بسیار کم اند. مردم یا بیراهه می‌روند یا اگر به راه بروند همان راه زهد و اخلاق و عبادات و اینها است. اما راه حارثه ابن مالک راه عملی و راه خاصی است او عبدی بود که خداوند قلب او را نورانی کرده بود و این برای همگان نیست.

حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی، درس تفسیر سورۀ زمر

ادامه »

سؤال:

شعاع آگاهي حيوان از جهان چقدر است؟

جواب:

آگاهي حيوان از جهان تنها به وسيلة حواس ظاهر است؛‎‎ از اين رو :

• سطحي و ظاهري است به درون و روابط دروني اشياء نفوذ نميكند؛
•  ثانياً فردي و جزئي است، از كليت و عموميت برخوردار نيست؛
•  ثالثاً منطقه أي است؛ محدود به محيط زيست حيوان است و به خارج محيط زيست او راه پيدا نميكند؛
• رابعاً حالي است، يعني بسته به زمان حال است از گذشته و آينده بريده است.

حيوان از نظر آگاهي هرگز از چهارچوب ظواهر، فرديت و جزئيت، محيط زيست و زمان حال خارج نميگردد؛ در اين چهار زندان براي هميشه محبوس است.

سؤال:

فلسفه وحكمت پنجره فولاد چيست ؟

جواب:

 اساسا اين پنجره فولاد ازشمال به رواق توحيدخانه و بر روي ضريح متبرك حضرت رضا (ع) از يك طرف واز طرف ديگر درجنوب صحن انقلاب ويا صحن كهنه مي باشد .
معروف است كه رواق توحيدخانه توسط مرحوم ملا محسن فيض كاشاني درسال 1072هـ.ق ساخته شده است واين پنجره نيز مربوط به همان دوران وساخت وي مي باشد . علل نصب اين پنجره به روايت تاريخ چند چيز مي باشد

• حاجتمندان معلول به منظور استشفاء از حضرتش به آن دخيل بسته وعاجزانه از حضرتش طلب شفا مي نمايند
• زائراني كه عذر شرعي داشته ومشكل حضور دراطراف ضريح دارند از پشت اين پنجره به راز ونياز مي پردازند
• گروهي از زائران نيز براين عقيده هستند كه درابتدا ورود به حرم مطهر نبايد مستقيم پيش حضرتش حاضر شود بلكه ابتدا جهت پابوسي لازم است براي عرض ادب واحترام پشت پنجره فولاد به خواندن زيارت نامه وراز ونياز مشغول شده وپس از اتمام مقدمات با اذن دخول از حضرتش به پابوسي درگاه ملكوتي نايل شود.

قرائت سوره انعام چه تأثيری در زندگي دارد چون بيشتر در منزلها ختم می شود؟

اثر بخشي عميق و حقيقي قرآن وقتي است كه با تقوي و پرهيزگاري و تدبر و عمل به قرآن همراه باشد «ذلك الكتاب لاريب فيه هدي للمتقين» اين كتاب راهنماي پرهيزكاران است.(بقره/2)
تدبر و انديشه در آيات اين سوره كه آميخته با استدلالات زنده و روشني است، روح توحيد و خداپرستي را در انسان زنده كرده و پايه هاي شرك را ويران مي سازد. به عنوان مثال در آيه هاي اين سوره مباركه به روح لجاجت و تكبر مشركان در برابر حق و نشانه هاي خدا اشاره كرده و مي گويد: «و ما تأتيهم من آيه من آيات ربّهم الا كانوا عنها معرضين» يعني آنها چنان لجوج و بي اعتناء هستند كه هر نشانه اي از نشانه هاي پروردگار را مي بينند، فوراً از آن روي برمي گردانند.
يعني ابتدايي ترين شرط هدايت و راهيابي كه تحقيق و جستجوگري است در آنها وجود ندارد، نه تنها شور و عشق يافتن حق در آنها نيست كه مانند تشنگاني كه به دنبال آب مي دوند در جستجوي حق باشند، بلكه اگر چشمه آبي زلال بر در خانه آنها بجوشد، صورت از آن برگردانده و اصلاً به آن نگاه نمي كنند، حتي اگر اين آيات از طرف پروردگار آنها باشد(ربهم) و به منظور تربيت و تكامل خود آنها نازل گردد.
و البته اين روحيه منحصر به دوران جاهليت و مشركان عرب نبود، الآن هم بسياري را مي بينيم كه در يك عمر شصت ساله حتي، زحمت يك ساعت تحقيق و جستجو درباره خدا و مذهب به خود نمي دهند، سهل است اگر كتاب و نوشته اي در اين زمينه به دست آنها بيفتد به آن نگاه نمي كنند، و اگر كسي در اين باره با آنها سخن گويد گوش فرا نمي دهند، اينها جاهلان لجوج و بي خبري هسنتد كه ممكن است گاهي دركسوت دانشمند ظاهر شوند.
علاوه بر اين دقت در اين سوره مي تواند روح نقاق و پراكندگي را از ميان مسلمانان برچيندو گوشها را شنوا و چشمها را بينا و دلها را دانا سازد ولي عجيب است كه بعضي از اين سوره تنها به خواندن الفاظ آن قناعت مي كنند و جلسات عريض و طويلي براي ختم انعام و حل مشكلات شخصي و خصوصي خود با تشريفات ويژه اي تشكيل مي دهند كه به نام جلسات ختم انعام ناميده مي شود، مسلماً اگر در اين جلسات به محتواي سوره دقت شود، نه تنها مشكلات شخصي، بلكه مشكلات عمومي مسلمانان نيز حل خواهد شد، اما افسوس كه بسياري از مردم به قرآن به عنوان يك سلسله اوراد كه داراي خواص مرموزو ناشناخته است مي نگرند و جز به خواندن الفاظ آن نمي انديشند در حالي كه قرآن سراسر درس است و مكتب و برنامه است و بيداري، رسالت است و آگاهي.

تفسير نمونه، زير نظر ناصر مكارم شيرازي، ج5، ص153.