معاويه بارها تصميم بر مسموم کردن امام مجتبي(ع) گرفت و به واسطه هاي پنهان زيادي متوسل گرديد حاکم نيشابوري با سند معتبر از ام بکر بنت مسور نقل مي کند که گفت:
«کان الحسن بن علي[ع] سم مرارا کل ذلک يغلت حتي کانت مرة الاخيرة التي مات فيها فانه کان يختلف کبده، فلم لبث بعد ذلک الا ثلاثا حتي توفي
حسن بن علي[ع] را بارها مسموم کردند، ليکن اثر چنداني نگذاشت ولي در آخرين مرتبه زهر کبدش را پاره پاره کرد، که بعد از آن سه روز بيش تر زنده نماند.»
ابن ابي الحديد مي نويسد:
«چون معاويه خواست براي پسرش يزيد بيعت بگيرد، اقدام به مسموم نمودن امام مجتبي(ع) کرد، زيرا معاويه براي گرفتن بيعت به نفع پسرش و موروثي کردن حکومتش مانعي بزرگ تر و قوي تر از حسن بن علي(ع) نمي ديد، پس معاويه توطئه کرد، آن حضرت را مسموم نمود و سبب مرگش شد.»
در اين توطئه، بيش ترين نقش را مروان بن حکم که فرماندار مدينه بود ايفا کرد. وقتي معاويه تصميم بر اين جنايت هولناک گرفت، آخرين مرتبه، طي نامه اي سري از مروان فرماندار خويش خواست تا در مسموميت حسن بن علي(ع) سرعت گيرد و آن را در اولويت قرار دهد.
مروان جهت اجراي اين توطئه مامور شد با جعده دختر اشعث همسر امام مجتبي(ع) تماس برقرار کند. معاويه در نامه اش نوشته بود که جعده يک عنصر ناراضي و ناراحت است و از جهت روحي مي تواند با ما همکاري داشته باشد و سفارش کرده بود که به جعده وعده دهد بعد از انجام ماموريتش او را به همسري پسرش يزيد درخواهد آورد و نيز توصيه کرده بود صد هزار درهم به او بدهد.
بنا به گفته شعبي:
چون جعده امام مجتبي(ع) را مسموم کرد، معاويه صدهزار درهم را به او داد، ليکن از ازدواج با پسرش يزيد سرباز زد و در پيامي برايش نوشت: «چون علاقه به حيات و زندگي فرزندم يزيد دارم، نمي گذارم با تو ازدواج کند.»
امام صادق(ع) فرمود: جعده - لعنة الله عليها - زهر را گرفت و به منزل آورد. آن روزها امام مجتبي(ع) روزه داشت و روزهاي بسيار گرمي بود، به هنگام افطار خواست مقداري شير بنوشد، آن ملعون زهر را در ميان آن شير ريخته بود، به مجرد اين که شير را آشاميد، پس از چند دقيقه امام(ع) فرياد برآورد:
«عدوة الله! قتلتني قتلک الله و الله لا تصيبن مني خلفا و لقد غرک و سخر منک و الله يخزيک و يخزيه دشمن خدا! تو مرا کشتي، خداوند تو را نابود کند. سوگند به خدا! بعد از من بهره و سودي (خوشحالي) براي تو نخواهد بود. تو را گول زدند و مفت و رايگان در راستاي اهدافشان به کار گرفتند. سوگند به خدا (معاويه) بيچاره و بدبخت نمود تو را و خود را خوار و ذليل کرد.»
امام صادق(ع) در ادامه سخنان خود فرمودند:
«امام مجتبي(ع) بعد از اين که جعده او را مسموم کرد، دو روز بيش تر باقي نماند و از دنيا رفت و معاويه هم بدانچه وعده کرده بود وفا ننمود.»
