اندازه و كيفيت لباس

جامه‌اي كه انسان را مغرور و سرمست كند يا تكبر و خود برتر بيني آورد، ناپسند است. مقيد بودن به نوع خاصي از جامه نيز، اسارت آور است.

رسول خدا صلي الله عليه و آله هر گاه لباس تازه ميپوشيد، خدا را شكر و سپاس ميگفت و جامه قبلي را به مسكين ميداد.” كان من فعله اذا لبس الثوب الجديد حمدالله.”(همان، ص 36)

در روايت ديگري آمده است كه چون جامه نو به تن ميكرد، دعا ميكرد و ميفرمود: خدايي را سپاس كه بر تن من چيزي پوشاند تا پوشش من باشد و ميان مردم آراسته باشم. ( بحار، ج 16، ص 251)

جامه بلندي كه بر زمين كشيده شود، نشان تكبر است و در جاهليت، شيوه اشراف بوده است. رسول خدا صلي الله عليه و آله ضمن آن كه از پوشيدن آن گونه جامه‌ها نهي ميكرد، خود جامه‌اي ميپوشيد كه از نظر بلندي به قوزك پاهايش نميرسيد. “كانت ثيابه كلها مشمره فوق الكعبين.”(سنن النبي، ص 120)

اين در مورد جامه‌اي بود كه همچون لنگ به كمر ميبست. و جامه‌اي كه از رو ميپوشيد، تا نصف ساق پا ميرسيد.

جامه وي گاهي جامه‌اي كوچك‌تر از قطيفه (شمله) بود، يا جامه‌اي پشمين و راه راه با خطوط سياه و سفيد كه وقتي آن را به بر ميكرد، هيئت زيبايي مييافت.( همان، ص 125)

از نشانه‌هاي وارستگي آن حضرت در پوشيدن جامه و اين كه فخر خويش را به جامه و نوع آن نميدانست، اين است كه نقل شده هر نوع لباسي كه فراهم ميشد ميپوشيد، از لنگ و پيراهن يا جبه يا هر چيز ديگر.(همان، ص 120)

رسول اكرم به صحابي پارساي خود ابوذر غفاري فرمود:

اي ابوذر! من لباس خشن و سخت ميپوشم، روي زمين مينشينم، بر چهار پاي بي زين سوار ميشوم و كسي را در رديف خود سوار ميكنم. اينها از سنت‌هاي من است، هر كس از سنن من روي گردان شود، از من نيست.(سنن النبی 131)

لباس براي پوشاندن بدن و حفظ آن از سرما و گرما و آلودگي، و مايه آبرو و آراستگي انسان است. تبديل آن به وسيله تفاخر و تجمل، و ارزش را در كيفيت جامه دانستن، نوعي انحراف از فلسفه وجودي لباس است.

از اين رو “ساده پوشي” به عنوان يكي از مظاهر ساده زيستي و رهايي از تعلقات مادي است. پيامبر اكرم صلي‌الله عليه و آله که خداوند در قرآن کریم ،ایشان را به عنوان بهترین الگو برای بشر معرفی فرموده است، اين گونه به زندگي و دنيا مينگريست و اين گونه نيز ميزيست و هرگز ارزش را در لباس نميديد.

دراین پست وپست های بعدی به نمونه‌هايي از سيره حضرت رسول اكرم صلي الله عليه و آله در مورد پوشيدن جامه، جنس لباس، رنگ، اندازه و تعداد و نحوه پوشيدن پيراهن، كفش، كلاه، عمامه، ردا و… اشاره ميكنيم:

از نشانه‌هاي وارستگي آن حضرت در پوشيدن جامه و اين كه فخر خويش را به جامه و نوع آن نميدانست، اين است كه نقل شده هر نوع لباسي كه فراهم ميشد ميپوشيد، از لنگ و پيراهن يا جبه يا هر چيز ديگر.

جنس و رنگ لباس

رسول خدا صلي الله عليه و آله هم به سلامت و عافيت جسمي، هم به سادگي و هم به نوع سالم‌تر پارچه لباس توجه داشت. لباس پنبه‌اي مورد علاقه آن حضرت بود. حضرت علي عليه السلام ميفرمايد: ” لباس‌هاي پنبه‌اي بپوشيد، چرا كه آن، لباس پيامبر خداست.(سنن النبي، ص 126)

آن حضرت، هم لباس بُرد يماني ميپوشيد، هم جبه‌اي پشمين و خشن از پنبه و كتان. ( بحارالانوار، ج 16، ص 227)

ميفرمود: ” پنج چيز را تا زنده‌ام ترك نميكنم، … يكي هم پوشيدن لباس پشمي.” (مكارم الاخلاق، ص 115)

“سبز"، رنگ مورد پسند پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله براي لباس بود.(سنن النبي، ص 120)

البته بيشتر جامه‌هاي پيامبر سفيد بود و ميفرمود: لباس سفيد را بر زندگانتان بپوشانيد و مردگانتان را هم با پارچه سفيد كفن كنيد.(همان، ص120)

اما “سرخ"، رنگي بود كه پيامبر خدا صلي الله عليه و آله آن را براي لباس، نمي پسنديد.(همان، ص 133)

پيامبر خدا ملحفه‌اي داشت كه با زعفران رنگ‌ آميزي شده بود و گاهي تنها با پوشيدن همان، با مردم نماز ميخواند.(محجه البيضاء، ج 4، ص 141)

رسول خدا صلي الله عليه و آله نمونه اعلاي تميزي و آراستگي بود. در لباس پوشيدن نيز به اين نكته توجه داشت و در مورد نظافت جامه ميفرمود:"من اتخذ ثوبا فلينظفه.”(مكارم الاخلاق، ص 103)

لباس سفيد، خود به خود طوري است كه چرك و آلودگي زودتر در آن معلوم ميشود، و انسان مقيد به سنت نبوي نظافت، به شستن و تميز كردن آن روي ميآورد. به علاوه انبساط خاطر و باز شدن روحيه نيز از فوايد پوشيدن لباس روشن و سفيد است.

بزرگی وعظمت مقام اهل بیت علیهم السلام برهیچکس از شیعه واهل سنت پوشیده نیست چنانکه سيوطي در تاريخ خود مي نويسد:

«كان الحسن رضي الله عنه له مناقب كثيرة، سيدا حليما، ذا سكينة و وقار و حشمة، جوادا، ممدوحا(6)؛

حسن [بن علي داراي امتيازات اخلاقي و فضائل انساني فراوان بود، او [شخصيتي ] بزرگوار، بردبار، با وقار، متين، سخاوتمند، و مورد ستايش بود.»

سيوطي، تاريخ الخلفا،ص 189

همچنین بخاري از ابي بكر نقل مي كند كه گفت:

«رايت النبي صلي الله عليه و آله علي المنبر والحسن بن علي معه وهو يقبل علي الناس مرة و ينظر اليه مرة و يقول: ابني هذا سيد؛

فونت زيبا ساز

ديدم نبي اكرم صلي الله عليه و آله را كه بر فراز منبر بود، و حسن بن علي هم با او بود. او گاهي به مردم رو مي كرد و گاهي به حسن، و مي فرمود: اين فرزند من [سيد و] آقاست .»

صحیح بخاری،ج 3، ص 31 .

به فراز چهارم از زیارت اربعین که می رسیم توصیف قاتلان ملعون امام حسین علیه السلام را مشاهده می کنیم.

- وَ قـَد تـَوازَرَ عـَلـَيه مَن غـَرَّته الدُنيا؛ كساني بر عليه او( امام) همدست شدند كه دنيا آنها را فريب داد.
- و باعَ حـَظـَّهُ بالاَرذَلِ الاَدني وشَري اخِرَتـَهُ بالثـَّمَنِ الاَوكـَس ِ؛ و بهره هستي خود را به بهاي ناچيز و پستي فروختند و آخرت خود را به بهاي كمي دادند.
- و تـَغـَطرَسَ وتـَرَدّي في هواه؛ گردن فرازي كرده و خود را در پرتگاه هوس انداختند.
- و اَسخَطَكَ و اَسخَطَ نـَبيكَ ؛ و تو و پيغمبر تو را به خشم آوردند .
- و اَطاعَ مِن عِبادِكَ اهلَ الشـِّقاق ِ وَ النفاق؛ و آن( دنيا پرستان) پيروان بنده هايت شدند كه خلاف انگيز و نفاق انگيز بودند.
- و حـَمـَلـَة َ الاوزارِ المـُستوجبينَ النار؛ و بار گناه به دوش كشيده و به آتش سزاوار شدند.
- فـَجاهدهُم فيكَ صابراً مُحتـَسـباً؛ پس ( امام) جهاد كرد با آنها درحالي كه شكيبا بود.
- حتي سُفـِكَ في طاعـَتِكَ دمه؛ تا اين كه در ( راه) طاعت تو خونش ريخته شد.
- وَ استـُبيحَ حَريمَهُ ؛ هتك حرمت به حرم امام مباح شد.

امام صادق عليه السلام در اين فراز از زيارت به توصيف قاتلان مي پردازد.

عمر بن سعد بن ابي وقاص يكي از افرادي از كه در جريان حادثه كربلا نقش بسزايي را ايفا مي نمايد. 

نقش عمربن سعد در كربلا، بسيار اساسي بود؛ زيرا او

ادامه »

امام صادق علیه السلام در فراز سوم از دَه فراز وارده در زیارت شریف اربعین، به ذکراهداف قيام امام حسين عليه السلام پرداخته است.

- و بَذلَ مُهجَتـَهُ فيكَ ليَستـَنقـِذَ عِبادكَ مِنَ الجَهالةِ وَ حَيرَةِ الضـَلالة َ؛

خدايا- جانش را در راه تو بخشيد تا بندگانت را از ناداني، سرگرداني و گمراهي نجات دهد.

امام حسين عليه السلام قبل از خروج از مكه خطاب به برادرش محمد حنفيه وصيت نامه اي نوشتند كه ضمن آن اهداف خود را از قيام اعلام مي دارند. در آنجا مي فرمايد:

من براي اصلاح دين جدّم رسول الله و امر به معروف و نهي از منكر قيام مي نمايم.

   با مطالعه تاريخ زمان امام حسين عليه السلام در مي يابيم كه در دين پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله تغييرات بسياري ايجاد شده و بدعت هاي فراواني نهاده شده بود. امام براي اين كه حقيقت دين رسول اكرم حفظ شود و ديني سالم به نسل هاي بعدي رسانده شود هيچ راهي نداشت جز اين كه قيام نمايد و بدين وسيله اعلام كند كه حقيقت دين اسلام به يغما برده شده و دين كنوني، ديني است تحريف شده كه خلفا به واسطه آن راهي براي حكومت نامشروع خود يافته اند. پس امام قيام مي كند تا پيام دين واقعي را به گوش افرادي كه خواهان شنيدن حقيقت هستند برساند.

در فراز دوم از زیارت اربعین، شهادت و گواهي امام صادق عليه السلام به عظمت و برتري امام حسين عليه السلام را مشاهده می کنیم.

- اللهم اني اَشهَدُ أنـَّهُ وَليـُّكَ وَ ابنُ وَليِّك؛ بار خدايا گواهي مي دهم كه ( امام حسين) ولي تو و فرزند ولي تو است.
- وَصَفيـُّكَ وَ ابنُ صَفيـِّك، الفائزُ بِكـَرامـَتـِك ؛ و نيز گواهي مي دهم كه او برگزيده ي تو و پسر برگزيده ي تو است كه به كرم تو رستگار است.
- اَكرَمتـَهُ بالشَّهادة ؛ خدايا گواهي مي دهم كه او را به وسيله شهادت گرامي داشتي .
- و حَبوتـَهُ بالسـَّعادة ؛ و به او سعادت عطا فرمودي.
- و اجتـَبـيتـَه بطيبِ الولادة ؛ و او را از اصل و نسب ، پاكي ولادت بخشيدي.
- و جَعَلتـَه سيداً من السادة و قائِداً من القادة ؛ او را آقايي از آقايان و رهبري از رهبران قرار دادي.
- و ذائدً مِنَ الذادة و اَعطيتـَهُ مَواريثَ الانبياء ؛ و او را مدافعي از مدافعان قرار داده و ارث تمام انبياء را به ايشان عطا فرمودي.
- و جعلته حُجَة ًعلي خـَلقِك مِنَ الاوصِياء ؛ و شهادت مي دهم كه او را حجت بر خلق خود از اوصياء قرار دادي.
- فـَاَعذَرَ في الدُعاءِ وَ مَنَحَ النُصح ؛ پس امام حسين عليه السلام نيز در دعوت ، عذري باقي نگذاشت و خير خواهي نمود.

در اين دنيا هر كس توسط چيزي و يا عملي به عزت مي رسد. امام صادق عليه السلام در اين فراز از زيارت، امام حسين عليه السلام را توصيف مي نمايد كه خدايا او ولي تو و فرزند ولي توست، او برگزيده و پسر برگزيده توست. يعني با تمام عزت و احترامي كه براي ايشان قائل بودي ولي به وسيله شهادت به او عزت بخشيدي.

تو خواستي كه امام به وسيله شهادت، آن هم چنين شهادتي به عزت برسد. خدا به وسيله شهات، امام حسين عليه السلام را به سعادت رسانيد. طوري كه يزيد و وزرايش به دنبال دنيا و كسب مقامات دنيوي بودند و به نوعي به دنبال كسب اعتبار بودند ولي امام حسين عليه السلام كه هيچ چشم داشتي به دنيا نداشت و حكومت را هم صرفاً به عنوان ابزاري براي برافراشتن اسلام و اقامه عدالت مي دانست.

امام حسين عليه السلام و اهل بيت ايشان در فجيع ترين وقايع و جنايت ها، قرار گرفته بودند. اگر چه مدت زمان جنگ كم بوده؛ اما در اين مدت كم، انواع و اقسام جنايت ها و پستي ها ديده مي شود كه البته بزرگترين چهره اين جنايات اينست كه بر امام معصوم وارده شده است.

شهيد مطهري(ره) مي فرمايد: ” يك وقت حساب كردم و ظاهراً در حدود بيست و يك نوع پستي و لئامت در اين جنايت ديدم و خيال نمي كنم در دنيا چنين جنايتي پيدا بشود، كه تا اين اندازه تنوع داشته باشد.(حماسه حسيني، ج 3، ص 121.) و به امام با گذراندن چنين وضعيتي كرامت و شرافت داده شد.