تواضع و فروتنى آن حضرت

ابن شهرآشوب در مناقب  و ديگران به سند خود روايت كرده اند كه:

امام حسن بن على علیه السلام بر جمعى از فقرا (یا بنابر قولی کودکان)عبور كرد كه روى زمين نشسته و تكه هاى نانى در پيش روى خود گذارده و مى خوردند، و چون آن حضرت را ديدند تعارف كرده گفتند:ُ

«هَلُمَّ يَا ابْنَ بِنْتِ رَسُولِ اللَّهِ إِلَى الْغَدَاء»!؛اى پسر دختر رسول خدا بفرما! به صبحانه!

امام(ع) پياده شد و اين آيه را خواند: ان الله لا يحب المستكبرين ؛به راستى كه خدا مستكبران را دوست نمى دارد!

مناقب،ج4،ص23

از مسائل مهمی که هميشه در مورد انسان مطرح می شود؛ اخلاق حسنه می باشد که انسان کامل بايد خود را به آن متخلق نمايد. اهل بيت عليهم السلام تنها انسان هايی هستند که در اين باب موفق بوده، و در اين باب گوی سبقت را ربوده اند.

 ابن شهرآشوب در كتاب مناقب از كتاب محمد بن اسحاق روايت كرده كه گويد:

“ما بلغ احد من الشرف بعد رسول الله(ص) ما بلغ الحسن » احدى پس از رسول خدا(ص) در شرافت مقام به حسن بن على(ع) نرسيد.”

و سپس مى گويد: رسم چنان بود كه براى آن حضرت بر در خانه اش فرش مى گستراندند، و چون امام(ع) مى آمد و روى آن فرش مى نشست، راه بسته مى شد و بند مى آمد، زيرا كسى از آنجا نمى گذشت جز آن كه به خاطر جلالت مقام آن حضرت مى ايستاد و جلو نمى رفت، و هنگامى كه امام(ع) از ماجرا مطلع مى شد برمى خاست و داخل خانه مى شد و مردم هم مى رفتند و راه باز مى شد…

ودر ادامه اين حديث، راوى گويد:

« و لقد رايته فى طريق مكة ماشيا فما من خلق الله احد رآه الا نزل و مشى حتى رايت سعد بن ابى وقاص يمشى » ؛من آن حضرت را در راه مكه پياده مشاهده كردم و هيچ يك از خلق خدا نبود كه او را مشاهده كند جز آن كه پياده مى شد و پياده مى رفت تا آنجا كه سعد بن ابى وقاص را ديدم (به احترام آن حضرت) پياده مى رفت.   

مناقب آل أبي طالب عليهم السلام( لابن شهرآشوب)  ،ابن شهر آشوب ، ج4،ص7

امام حسن مجتبى عليه السلام در روز عيد فطر، گروهى را ديد كه مشغول بازى و خنده بودند. حضرتش در حالى كه به آنان اشاره مى ‏كرد به اصحاب خويش فرمود:
خداوند عزّ و جلّ، ماه رمضان را ميدان مسابقه براى بندگان خود قرار داده است، تا با طاعت و عبادت خود براى رسيدن به رضوان و خشنودى خداوند از يك ديگر سبقت گيرند. گروهى در اين ميدان تاختند و به خشنودى الهى فائز شدند. عده ‏اى ديگر نيز عقب افتادند و تقصير كردند و زيان ديدند.
شگفتا و بسيار شگفتا! كه در چنين روزى، عدّه ‏اى به خنده و بازى مشغول باشند! روزى، كه نيكوكاران در آن پاداش مى‏ گيرند، و تقصيركاران زيان مى ‏بينند.
قسم به خدا، كه اگر حجاب از ميان برخيزد و پرده كنار رود، بى ترديد فرد نيكوكار، پرونده اعمال خود را مى ‏بيند، و بدكردار، گرفتار زشتكارى خويش خواهد شد.

گلچين صدوق( گزيده من لا يحضره الفقيه)،  ابن بابويه(شیخ صدوق رحمت الله علیه)-  محمد حسين‏ صفا خواه

.