فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِيَ إِلاَّ عَلَى اللَّهِ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ (یونس/72)

پس اگر (به دعوت الهى) پشت كرديد، من از شما اجرتى نخواسته‏ ام. پاداش من تنها بر خداست و من مأمورم كه تسليم فرمان او باشم.

نگرانى ‏ها اغلب يا به خاطر جان است، يا مال. در آيه ‏ى قبل، بيم نداشتنِ پيامبران از توطئه‏ ى دشمنان در مورد جان خود مطرح بود، در اين آيه بى ‏توقّعى آنان نسبت به مال و پاداش از سوى مردم است‏.

لذا ازپیامهای این آیۀ شریفه است:

1-پذيرش يا سرپيچى مردم از دعوت پيامبران، اثر مادّى براى انبيا ندارد. «فَما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ»

2 مبلّغِ موفّق و مؤثّر كسى است كه چشم به مال مردم نداشته باشد و اين را به مردم اعلام كند. «فَما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ»

3 انبيا هيچ گونه پاداشى از مردم نمى‏ خواستند، نه مال، نه خدمات و امثال آن. «فَما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ»

4 اگر همه ‏ى مردم از دين اعراض كنند، در رهبر الهى تاثيرى ندارد، بلكه او تسليم دين خداست. «فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ»، «أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ»

5 كسى كه به پاداش اخروى عقيده دارد، به راحتى دل از پاداش‏هاى دنيوى مى‏كَند. «إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ»

6 مأموريّت همه‏ ى پيامبران، تسليم بودن در برابر حقّ است. «مِنَ الْمُسْلِمِينَ»

7 كسى كه مى ‏خواهد مردم را به تسليمِ خدا وادارد بايد خودش تسليم باشد.
«أُمِرْتُ» … «مِنَ الْمُسْلِمِينَ»

8 گرچه امروز مردم اعراض مى ‏كنند، امّا خداوند بندگانِ تسليم و مؤمنان واقعى در تاريخ كم ندارد، تو به آنان ملحق شو. «مِنَ الْمُسْلِمِينَ»

جزء11، آیۀ26 سوره یونس:

* لِّلَّذِينَ أَحْسَنُواْ الْحُسْنىَ‏ وَ زِيَادَةٌ وَ لَا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَترٌَ وَ لَا ذِلَّةٌ أُوْلَئكَ أَصحَْابُ الجَْنَّةِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ؛
كسانى كه نيكى كردند، پاداش نيك و افزون بر آن دارند و تاريكى و ذلّت، چهره ‏هايشان را نمى‏پوشاند آنها اهل بهشتند، و جاودانه در آن خواهند ماند.

«رهق» به معناى پوشاندن اجبارى است

و «قَتَرٌ» به معناى غبار، دود و خاكستر.

اعطاى پاداش زيادتر و مضاعف، با تعبير «زِيادَةٌ»، «ضعف» و «اضعاف» مكرّر در قرآن آمده است. از جمله:

هر كه نيكى كند پاداش ده برابر دارد، «انعام160»

خداوند علاوه بر پاداش كامل از فضل خود به آنان عطا مى ‏كند، «نساء173»

پاداش هفتصد برابر براى انفاق در راه خدا. «بقره261»

امام صادق عليه السلام مى‏ فرمايد: هر چيز اندازه ‏اى دارد، جز اشك كه قطره‏ اى از آن آتشها را خاموش كند. سپس فرمود: كسى كه اشكى براى خدا بريزد، چهره‏ اش تيرگى و خوارى نخواهد ديد. «لا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَ لا ذِلَّةٌ» «تفسیرنورالثقلین»

كلمه‏ ى «زيادة» نكره آمده كه نشانه ‏ى عظمت است‏

در بعضى روايات مراد از «زِيادَةٌ» را دنيا گرفته ‏اند. «همان»

و روايات بسيارى از اهل سنّت، «زِيادَةٌ» را ملاقات با خدا (و الطاف او) دانسته است. «تفسیردرالمنثور»

«أَحْسَنُوا»، دامنه‏ ى نيكى، شامل عقيده ‏ى نيك، عمل شايسته و گفتار خوب مى ‏شود.

 دريافت این همه الطاف الهى، تنهامخصوص نيكوكاران است. «لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى‏» 

 احسان و نيكى در دنياى زودگذر و فانى، زندگى در بهشت جاودان را بدنبال دارد. «أَحْسَنُوا» … «هُمْ فِيها خالِدُونَ»

تفسیرنور

خداوند در سوره انعام می فرماید:

مَن جَاءَ بِالحَْسَنَةِ فَلَهُ عَشرُْ أَمْثَالِهَا وَ مَن جَاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يجُْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَ هُمْ لَا يُظْلَمُون‏؛

هر كس كار نيكى بياورد، ده برابر آن [پاداش‏] خواهد داشت، و هر كس كار بدى بياورد، جز مانند آن جزا نيابد و بر آنان ستم نرود.

    معيار در سنجش حسنات و سيّئات در قيامت اين نيست كه كسي در دنيا كار خوب يا كار بد كرده باشد ممكن است در دنيا كار خوب كرده باشد ولي آثارش را از بين برده باشد يا كار بد كرده باشد ولي با توبه، انابه، شفاعت و مانند آن او را از بين برده باشد بلكه منظور آن است كه كسي در دنيا كار خوب كرده باشد و اين كار خوب را همچنان حفظ كرده باشد تا قيامت آورده باشد كه ﴿مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ﴾ ممکن است كه كسي كار بد كرده باشد و اين كار بد را با توبه، شفاعت و مانند آن، آن را شستشو نكرده باشد و در صحنهٴ قيامت با سيئه آمده باشد ونیز اگر كسي كار خوب كرده باشد ولي در اثر غيبت يا امثال غيبت اثر كار خوب خود را از بين برده باشد و كار خوب او به ديگري منتقل شده باشد که هر دومضمون حاکم براین آیه است: ﴿فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ﴾

   معيار حساب پاداش و كيفر در قيامت اين است كه در روز قيامت اين شخص با كار خوب محشور بشود يا با كار بد لذا «من فَعَل الحسنه» نيست،  ﴿مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ﴾ است در يوم الحساب اگر كسي با حسنه بيايد پاداشش ده برابر است اگر كسي با سيئه بيايد به همان اندازه كيفر مي‌بيند.

حضرت آیت الله جوادی املی

جزء8، آیه108 انعام

وَ لَا تَسُبُّواْ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّواْ اللَّهَ عَدْوَا بِغَيرِْ عِلْمٍ كَذَالِكَ زَيَّنَّا لِكلُ‏ِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلىَ‏ رَبهِِّم مَّرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كاَنُواْ يَعْمَلُون‏؛
و به (معبود) كسانى كه غير خدا را مى‏ خوانند ناسزا نگوييد كه آنان نيز از روى جهل و دشمنى به خداوند ناسزا مى‏ گويند. ما اين گونه عمل هر امّتى را برايشان جلوه داديم. سپس بازگشت آنان به سوى پروردگارشان است، پس خداوند آنان را به آنچه مى‏ كردند خبر مى‏ دهد.

نکته: کنترل احساسات نسبت به مخالفان وپرهیز از بد دهنی وناسزاگویی(برخلاف لعن وبرائت که از سوی خداوند اعلام شده)

حضرت على عليه السلام در جنگ صفّين به سربازان خود توصيه مى‏ كرد كه به پيروان معاويه دشنام و ناسزا نگويند، بلكه سيماى آنان را مطرح كنند كه بهتر از دشنام است. 
امير المؤمنين على عليه السلام فرمودند: از مصاديقِ دشنام به خدا، دشنام به ولىّ خداست. 

حساب لعن و نفرين و برائت، از حساب دشنام و ناسزا جداست. لعن و برائت كه در آيات ديگر قرآن از سوى خداوند اعلام شده، در واقع بيانگر اظهار موضعِ ما در برابر ستمگران و مشركان است كه بيزارى خود را از راه آنان اعلام مى ‏كنيم. «لَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الظَّالِمِينَ» )(هود18)، «بَراءَةٌ مِنَ اللَّهِ»(توبه/1) …

پيام‏ها:
1 احساسات خود را نسبت به مخالفان كنترل كنيم و از هر گونه بد دهنى و ناسزا بپرهيزيم. «لا تَسُبُّوا»

2 به بازتاب برخوردهاى خود توجّه كنيم. «لا تَسُبُّوا») … ( «فَيَسُبُّوا اللَّهَ»

3 با فحش و ناسزا، نمى ‏توان مردم را از مسير غلط باز داشت. «لا تَسُبُّوا»

4 ناسزاگويى، عامل بروز دشمنى و كينه و ناسزا شنيدن است. «لا تَسُبُّوا») … ( «فَيَسُبُّوا») … ( «عَدْواً»

5 دشنام، يا نشانه نداشتن منطق است، يا نداشتن ادب و يا صبر. (مسلمان با پرهيز از ناسزا، بايد نشان دهد كه صبر و منطق و ادب دارد.) «لا تَسُبُّوا»

6 هر كارى كه سبب توهين به مقدّسات شود، حرام است. «فَيَسُبُّوا اللَّهَ»

7 استفاده از حربه‏ ى دشنام و ناسزا، در نهى از منكر و تبليغات و مناظرات ممنوع است. «لا تَسُبُّوا»

8 كارى كه سبب كشيده ‏شدن ديگران به گناه و حرام مى ‏شود، حرام است. «3» «لا تَسُبُّوا») … ( «فَيَسُبُّوا»

9 گاهى انسان ناخودآگاه در گناه ديگران شريك مى‏شود، آنجا كه مقدّمات گناه ديگران را فراهم كند. «فَيَسُبُّوا اللَّهَ»

10 از سنّت‏هاى الهى، زيبا جلوه كردن اعمال امّت‏ها در نظر آنان است. «زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ» (هر امّتى اعمال خود را هر چند ناحقّ باشد، زيبا مى ‏پندارد)

11 جلوه ‏نمايى و زيبا ديدن، نشانه‏ ى حقانيّت نيست. «زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ»

12 آگاه كردن مردم از كرده ‏هاى خويش در قيامت، از شئون ربوبيّت الهى است.
«إِلى‏ رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُمْ …»

تفسير نور، ج‏3، ص: 328-329

نام کتاب: تولد

زندگی مصوّر امام خمینی(س)

نویسنده:محمد اجاقی

ناشر:موسسه چاپ ونشر عروج

مجموعه زندگی مصور با زبانی روان و اشکالی زیبا در وصف نوشته های هر صفحه، به بیان زندگی حضرت امام پرداخته و در هر جلد، مقطعی از زندگی ایشان را به رشته تحریر و تصویر در آورده است.

قیمت:5800 تومان

نام کتاب:فصل دانایی

نویسنده:محمد اجاقی

ناشر:موسسه چاپ ونشر عروج

فصل دانایی، داستان تاریخی زندگی امام را در اوان جوانی و دوران طلبگی شرح می دهد و به نقل مهاجرت ایشان به قم، شرکت در دروس خارج حاج شیخ عبدالکریم یزدی، نحوه ورود به جلسات درس عرفان آیت الله شاه آبادی، داستان ازدواج ایشان با دختر مرحوم میرزا محمد ثقفی و ورود ایشان از جانب آیت الله بروجردی به مسائل سیاسی می پردازد.

قیمت:3900تومان

ادامه »

      «بروس مازلیش» نویسنده و متفکر معاصر غربی در کتاب خویش به نام «خمینی پنهان» درباره امام می نویسد: «دو چیز، امام خمینی را امام خمینی کرده است: یکی عشق به خاندان وحی و دیگری روح عرفانی ویژه اش»

   از نظر روانشناسان، شخصیت هر فردی متشکل از سه عامل مهم وراثت، آموزش وپرورش و محیط زندگی است که هریک درانعقاد وتکوّن شخصیت فرد تأثیر به سزایی دارد و برای بررسی ابعاد شخصیتی افراد باید این سه عامل را مورد بحث قرار داد.

    پدر حضرت روح الله در همان اوایل ولادت ایشان به شهادت رسیدند و ایشان در دامان دایه، مادر و عمه بزرگوارشان رشد یافتندو از دامان آنان خمینی کبیر شد. آنها در واقع سه بانویی هستند که امام را پرورش دادند و شاکله شخصیتی ایشان در دامان آنها شکل گرفت، دامان پاکی که روح الله از آن به معراج انسانی خود رسید و زمینه انقلاب آسمانی را برای مردمی که سالها در بند ظلم وستم اسیر بودند را فراهم آورد.آن سه بانوعبارتنداز:

۱- ننه خاور؛ دایه امام
از نظر آئین تربیتى اسلام؛ نامى که بر فرزند مى گذارند، غذایى که مادر در دوران باردارى میل مى کند، شیرى که به نوزاد مى دهد و… همه در تربیت و شخصیت آینده کودک تاثیرى بسزا دارد. دردوران شیرخوارگی علاوه بر تحکیم ساختمان جسمی کودک، ساختار روحی او نیز تکوین یافته و حتی رفتار، گفتار و تغذیه مادر به همراه شیر بر طفل اثر می ­گذارد.

چه بسا پدر و مادر متدینی که به سبب سهل انگاری در این مسأله، فرزند ناصالحی در دامان پرورانند. مانند فرزند ناخلف شیخ فضل الله نوری که توسط زنی شیر داده شده بود که کینه حضرت علی (ع)را در دل داشت. فرزندی که به مشروطه خواهان پیوست و با اعدام پدر زیر چوبه دار شادی کرد و او نیز خود صاحب فرزندی شد که دبیرکل حزب توده در ایران بود.

«ننه خاور دایه ای لایق و با شهامت» 

حاج آقا مصطفى (پدر امام) در تربیت فرزندان خویش بسیار مراقب بود. او فرزندانش را پس از تولد به دایه مى سپرد. هر کدام از آنها یک دایه داشتند. دایه روح الله، ننه خاور بود. حاج آقا مصطفى به خاطر وسواسى که داشت، بر شیرى که دایه به فرزند مى داد نظارت مى کرد. از این رو به دایه مى گفت: «تا زمانى که این طفل را شیر مى دهى نباید از غذاى شوهرت استفاده کنى. من سه وعده غذا هر روز به تو مى دهم تا ارتزاق او از همان غذایى باشد که خود تهیه مى کنم.» دلیل پدر امام براى این سفارش، تضمین شرعى بودن و حلالیت مواد غذایى (شیر) مورد استفادۀ فرزند و دورنگهداشتن وى از محرمات، از همان سنین کودکى بود.

ننه خاور دایه روح‌الله از زنان نادر روزگار بود. او که در شیر دادن به امام به هاجر یاری می‌رساند، علاوه براینکه زنی مومن و پرهیزگاری بود، شجاعت بسیاری نیز داشت چنانچه حتی از روی اسب تیراندازی می‌کرد و به هدف می‌زد.(۱)
همسردایۀ امام«کربلایی میرزا آقا» نیز، از تفنگ داران آقا مصطفى بود که به مهارت در سوارکارى و تیراندازى مشهور بود و همراه با رشد کودک، وظیفۀ آموختن این دو مهارت (که به ورزشهاى مورد تأکید پیامبر معروف هستند) نیز برعهدۀ او قرار گرفت.(۲)

۲- «هاجر خانم مادر حضرت امام »
تاکید بسیار اسلام در انتخاب همسر شایسته نشان از یک حقیقت بسیار بزرگ داشته، حقیقتی که در آن زنان به عنوان زمینه و بستری برای پرورش و ایجاد نسل ها محسوب میشوند. چنانچه در کلام علی(ع) و در جریان جنگ جمل زمانی که محمد حنفیه با وجود حمله نتوانستند مانع پیشروی دشمن شوند امام به ایشان فرمودنند که این ضعف و ترس را از مادرت به ارث برده ای.

در خانواده امام (ره) وجود زنان آگاه، بیدار و هوشیار به مسائل سیاسی مسلماً در رشد، بینش و شکل گیری شخصیت ایشان تاثیر بسیاری داشت. چنانچه مادرایشان هاجرخانم از زنان برجسته و منصوب به خاندان علما در آن منطقه محسوب میشدند.

پـدر هاجر، آیت الله میرزا احمد، از علما و مدرسان والامقام بـود که بـرخـى از استادان فـن مناطق کربلا و نجف از محضـرش استفـاده کـرده انـد. عمـوهـاى ایـن بـانـو به نـامهاى: آخـونـد ملامحمدجـواد، آقا نجفـى ملایرى، آقا شیخ فضل الله و برادرهایـش به اسـامـى: حاج میـرزا محمـدمهدى، میـرزا عبـدالحسیـن، حـاج میـرزا زین العابدیـن و آقاحبیب، همه از روحانیان، دانشوران و بعضى از آنان در زمره بزرگان روحانیت محل به شمار مـى آمدند. یکـى از اجـداد بانـو هاجر، حیدر بـن محمـد خـوانسارى، نگارنـده زبـده التصـانیف است. صـاحب کتـاب الذریعه مـى گـوید: وى از اساتید آقاحسیـن خوانسارى (متـوفى ۱۱۹۸ق) مى باشد.(۳)

۳- «صاحب خانم عمه امام»
امام خمینی اگر چه فرصت درک محضر و تربیت پدر زاهد، عابد و فاضل خود را نیافت ولی روح تقوی و پارسایی رادر کنار دلیری، مردانگی و دفاع از مظلوم در برابر ظالم از پدر به ارث برد و در دامان مادری دلسوز و تحت تربیت عمه ای با شهامت دوران کودکی را گذراند. او بارها خاطرات مربوط به زندگی و شهادت پدرش را از زبان عمه اش شنیده بود. و در خاطراتشان از شهامت و علم عمه‌شان یاد می کردنند.

در خاطرات برادر حضرت امام آیت الله پسندیده آمده که بعد ازشهادت پدر به همراه عمه، مادر و روح الله که کودکی خردسال بود به تهران رفتند و با عین‌الدوله صدر اعظم مظفرالدین شاه دیدار کردند و بانو صاحب به همراه بانو هاجر در حضور مظفرالدین‌شاه سخنانی در دفاع از خون شهیدشان و اصرار بر قصاص قاتل آقا مصطفی داشتند، و در نهایت با پیگیری های مداوم خانواده امام شاه و صدراعظم مجبور می شوند دستور قصاص قاتلین سیدمصطفی را صادر کنند، چنانچه قاتل را به حکـم دولت وقت در قلعه یوجان، دو فرسخى خمیـن، دستگیر نمـوده و به زندان تهران انتقال داده و در میـدان تـوپخانه تهران به حکـم علما و مجتهدان عصـر قصاص کردند.(۴)

شهادت پدر امام در عصر بی عدالتی و خان سالاری و روحیه حق طلبی عمه و مادر که امام در جریان قصاص قاتل پدر و در طول زمان حیات این دو زن بزرگوار از ایشان دید چنان در تار و پود فکری امام رسوخ یافته بود که بعدها در دفاع همه جانبه ی وی از مستضعفین و مردم مظلوم به عنوان یکی از اصول خدشه ناپذیر مبارزاتی ایشان تجلی کرد.

روح الله هرچند کوتاه از محضر عمه و مادر خود فیض برد، اما روحیه مبارزگری و حق ستیزی که از پدر خود به ارث برده بود در زمان کوتاه حیات عمه و مادرشان به درستی در او بارور شد و این روحیه با توجه به قرارگرفتن ایشان در برحه ای از زمان که در آن مسائل سیاسی در ایران به دلیل وقوع نهضت مشروطه تقریباً اوج گرفته بود، زمینه ای برای ورود هر چه بیشتر ایشان در مسائل سیاسی کشور فراهم کرد چنانچه علاقمندی وی به نهضت نشان از رشد سیاسی ایشان در طول زمان دارد. روح الله که خود در محیطی که اغلب بستگان و نزدیکان او چه ازطرف مادری و چه از طرف پدری، عالم دینی و تحصیل‌کرده بودند رشد یافته بود، جانش باورود به حوزه علمیه و آشنایی با استاد بزرگ عرفان و اخلاق آیت الله شاه آبادی هرچه بیشتر با اسلام ناب محمدی آمیخته شد و تبدیل به رهبری شد که نه تنها کشور ایران بلکه جهانی را تحت تاثیر اندیشه های ناب و عرفانی و اسلامی خود قرار داد.

منابع:

۱- باقی، عمادالدین، کودکی امام، یادنامه روزنامه شرق، ۱۲ خرداد ۱۳۸۴
۲- خاطرات برادر امام رهبرى و انقلاب نقش امام خمینى در انقلاب اسلامى ایران، دکتر حسین حسینى، موسسه چاپ و نشر عروج، صص ۱۰۱-۱۴۳
۳- مجله نـور علـم، مقاله نجـوم امت، ناصر باقرى بیدهنـدى، دوره سوم، شماره ۷، ص۸۳
۴- شهداى روحانیت شیعه در یکصـد سال اخیـر، ج اول، علـى ربانـى خلخـالـى، ص۱۱، خـاطـرات آیت الله پسنـدیـده، ص۲۸ ـ ۲۹

کاری از گروه دین و فرهنگ باحجاب