* دعا و استغفار
حضرت على بن ابى طالب علیه السلام فرمود: بر شما باد در ماه رمضان به استغفار و دعاى زياد. اما دعاهاى شما دافع بلا از شماست. و اما استغفار شمااز بين برنده گناهان است.( امالى شيخ صدوق، ص 61)
لذا از وظايف روزه داران در اين ماه، دعا و درخواست حوايج از حضرت حق است كه بنده احساس نياز به پيشگاه بى نياز كرده، و دستهاى احتياج خويش را به درگاه او دراز مى كند.
* روزهاى ماه رمضان
رسول خداصلی الله علیه واله فرمود: اى مردم ماه خدا با بركت و رحمت و آمرزش به شما رو كرده است، ماهى است كه پيش خدا بهترين ماه است و روزهايش بهترين روزها و شبهايش بهترين شبها و ساعاتش بهترين ساعات. (همان،ص93)
* اعتكاف
رسول خداصلی الله علیه واله فرمود: اعتكاف در يك دهه از ماه مبارك رمضان برابر با ثواب دو حج و دو عمره است.(وسائل الشيعه، ج 7، ص 397)
بنابراین در ايام و ليالى مقدسه اى، طبق روايات رسيده از ائمه معصومين (عليهم السلام) مستحب است كه هر مسلمانى در صورت امكان دهه آخر ماه مبارك رمضان را در مسجد معتكف شود، كه پيامبر اكرم(ص) در تمامى عمرش چنين مى كرد.
* تلاوت قرآن
بهترين اعمال در شبها و روزهاى ماه مبارك رمضان، تلاوت قرآن است. اگر چه تلاوت قرآن در تمام اوقات ثواب دارد، ولى چون قرآن در ماه رمضان نازل شده است، از اجر و ثواب ويژه اى برخوردار است چنانچه وارد شده:
امام باقرعلیه السلام فرمود: براى هر چيزى بهارى است و بهار قرآن رمضان است.(همان،ص218)
بنا بر اين امتيازات قرآن به اعتبار نزولش در ماه رمضان از ماههاى ديگر بيشتر است.
حضرت رسول الله صلى الله عليه و آله:اگر كسى در اين ماه يك آيه از قرآن تلاوت كند، ثوابش مثل كسى است كه در غير ماه رمضان يك ختم قرآن كرده
است.( امالى شيخ صدوق، ص 93)
* افطارى و صدقه دادن
امام باقرعلیه السلام فرمود:
اى سدير! آيا مى دانى چه شبهايى است اين شبها؟ سدير گفت: بلى فدايت گردم اين شبها شبهاى ماه رمضان است، مگر اين شبها چگونه است؟ امام (عليه السلام) فرمودند: آيا قدرت دارى هر شب از اين شبها ده بنده از فرزندان اسماعيل (ع) را آزاد كنى؟
پس سدير عرض كرد: پدر و مادرم به فدايت، ثروتم كفاف نمى دهد، پس امام پيوسته تعداد بنده ها را كم كرد، تا رسيد به يكى در تمام اين ماه، سدير گفت: قدرت ندارم پس امام(ع) به او فرمود: آيا قدرت ندارى هر شب يك مسلمان روزه دارى را افطاردهى؟ سدير عرض كرد: بلى تا ده نفر را هم مى توانم افطارى بدهم، پس امام به او فرمود:
اى سدير همان است كه اراده كردى يعنى با افطارى دادن ده روزه دار به ثواب عتق و آزاد كردن ده بنده از اولاداسماعيل (ع) نايل مى گردى.(من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 134)
خداوند انسان روزه دار را بر آنچه انفاق مى كند در خوردنيها و آشاميدنيها محاسبه نمى كند ولى در اين امر«اسراف » نشود.
امام صادق (ع)فرمود: هر كس در ماه رمضان صدقه اى بدهد خداوند هفتاد نوع بلا را از او دور مى كند.( بحار الانوار، ج 93، ص 316)
.