فلسفۀ احکام از زبان گهربار حضرت زینب سلام الله علیها
محمّد بن موسى بن متوكّل رضى اللَّه عنه از على بن حسين سعدآبادى، از احمد بن ابى عبد اللَّه برقى از اسماعيل بن مهران، از احمد بن محمّد بن جابر، از حضرت زينب سلام اللَّه عليها بنت على بن ابى طالب عليه السّلام فرمود:
حضرت فاطمه عليهما السّلام در خطبه اى فرمودند: خدا در بين شما عهدى دارد كه تقديمتان داشته و جانشينى دارد كه حاكمبر شما قرار داده است و آن عبارت است از: كتاب خدا كه دلائلش روشن و آشكار بوده و آيه هايش از امور نهانى كتاب پرده بر مى دارند، قرآن برهانى است كه ظواهرش متجلّى و روشن بوده و پيوسته خلائق را به استماعش مى كشاند اتباع و پيروانش را به بهشت رضوان مى برد و تابعانش را نجات مى دهد، در آن حجّتهاى نورانى حقّ و محرّمات الهى و فضائل تدوين و تنظيم شده اش و جمل و كلمات كافى و وافيش و نعمتهاى ارزانى شده اش و شرايع و احكام واجب و قطعيّه اش و ادلّه و براهين روشن و آشكارش بيان مى گردد.
حقّ تعالى ايمان را به منظور تطهير از شرك
و نماز را به جهت تنزيه از كبر و سرافرازى
و زكات را به داعى زياد شدن رزق
و روزه را به خاطر تثبيت اخلاص
و حجّ را به قصد رونق يافتن دين
و عدل را براى آرام نمودن دلها
و طاعت را به منظور نظام ملّت
و امامت و رهبرى را به خاطر اصلاح تفرقه و تشتّت
و جهاد را براى عزّت و بزرگى اسلام
و صبر را به جهت كمك بر طلب ايجاب مطلوب و ظفر يافتن بر آن
و امر به معروف را به جهت مصلحت عموم
و احسان به پدر و مادر را به منظور حفظ از غضب و خشم
و صله ارحام را به جهت زياد شدن تعداد دوستان
و قصاص را به جهت حفظ دماء و خونها
و وفاء به نذر را به منظور فراهم شدن اسباب مغفرت و آمرزش
و كامل قرار دادن ترازوها را به جهت ترك كم فروشى
و دورى جستن از نسبت ناروا دادن به زنان عفيفه را به خاطر بر حذر ماندن از رانده شدن از درگاه رحمت الهى
و اجتناب از سرقت را به منظور اثبات عفّت و پاكى
و دورى نمودن از خوردن اموال ايتام را به خاطر عدول از ستم
و دادگرى در احكام را به منظور انس گرفتن با رعيّت
واجب و فرض قرار داد و نيز حقّ عزّ و جلّ به منظور اخلاص در مقابل پروردگار شرك را حرام نمود، پس در آنچه شما را مأمور ساخته به مقدارى كه مى توانيد تقوى و پرهيزكارى داشته و از منهيّات دورى نماييد.
منبع:کتاب علل الشاریع شیخ صدوق رحمة الله علیه،ترجمۀ ذهنی تهرانی،ج1،ص793