فضایل مشترک کعبه وکربلا در روایات
رواياتي كه فضائل مشترك كعبه و كربلا را بيان مي كنند فراوان است و در اينجا به بعضي از موارد آن اشاره مي شود:
1. هردو، «حرم الله و حرم رسول» است
در منابع شيعي تعدادي از روايات صحيح بيانگر اين مطلب است كه علاوه بر مكه معظمه «عنوان حرم الله وحرم رسوله» بر اماكن مقدس مدينه، كربلا و كوفه نيز اطلاق شده است:
در باره مكه، مدينه و كوفه
در اين روايت صحيح، امام صادق عليه السلام، بر هريك از مكانهاي مقدس: مكه، مدينه و كوفه، تعبيرهاي: « حرم الله وحرم رسوله و حرم اميرالمؤمنين» را اطلاق كرده است:
امير المؤمنين علي عليه السلام فرموده است، مكه حرم خدا، مدينه حرم رسول خدا و كوفه حرم من است. هيچ ستمگري به فكر ستم در آن نمي افتد، مگر آنكه خداوند پشتش را در هم مي شكند.
كليني ، كافي،ج4، ص563،
در باره كربلا
طبق اين روايت صحيحه،
كليني ، الأصول من الكافي،ج 4 ص 576
طبق اين روايات كه همه از نظر سند صحيح و هيچگونه مشكلي ندارند؛ حرم خدا كه مكه است مشخص است؛ اما از مدينه و كوفه و كربلا نيز به « حرم خدا و حرم رسول خدا» تعبير شده است. و اطلاق اين تعبير، دليل بر اين است كه مكانهاي فوق از عظمت و قداست خاصي برخوردار است و همگي در آن مشتركند.
2. نماز در هردو جا، تمام است
كليني با سند صحيح نقل مي كند كه نماز در كعبه و حرم امام حسين عليه السلام تمام خوانده مي شود:
عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ تَتِمُّ الصَّلَاةُ فِي أَرْبَعَةِ مَوَاطِنَ فِي الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَمَسْجِدِ الرَّسُولِ صلي الله عليه وآله وَمَسْجِدِ الْكُوفَةِ وَحَرَمِ الْحُسَيْنِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْه .
كليني ، الأصول من الكافي، ج 4، ص 586
3. هردو، شعبه ي از رضوان و باغي از بهشت است
امام صادق عليه السلام در باره كعبه فرمود:
ابن ابي العوجا در نزد امام صادق آمد و در باره كعبه سخنان واهي را بيان كرد. امام به او فرمود: هر كه را خدا گمراه ساخته و دلش را كور نموده؛ حقّ بر او تلخ آيد و آن را شيرين نداند، و در نهايت شيطان دوستش شده و او را بوادي فلاكت افكنده و از آنجا خارجش نسازد! اين خانه اي است كه خدا خلق خود را توسّط آن بپرستش واداشته تا فرمانبري ايشان را بيازمايد و به تعظيم و زيارت آن تشويق كند، خداوند كعبه را مركز پيغمبران و قبله نمازگزاران ساخته، كعبه شعبه اي است از رضوان خدا
الكليني ، الأصول من الكافي، ج 4، ص 198
تعدادي از روايات نيز كربلا را باغي از باغ هاي بهشت معرفي كرده است:
اسحاق ابن عمار مي گويد: امام صادق عليه السلام فرمود: جايگاه مزار امام حسين عليه السّلام از آن روز كه به خاك سپرده شده باغي از باغ هاي بهشت است و نيز فرمود: جايگاه مزار امام حسين عليه السّلام آبراهي(درب) از آبراه هاي (درهاي) بهشت است.
صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 94
در روايت صحيح ديگر نيز امام صادق عليه السلام محل مضجع شريف امام حسين عليه السلام را باغي از باغ هاي بهشت توصيف كرده است:
اسحاق بن عمّار مي گويد: از حضرت امام صادق عليه السّلام شنيدم كه مي فرمودند:
براي جاي قبر حسين بن علي عليهما السّلام حريم معلومي است، كسي كه آن را بداند و پناهنده به آن شود، پناه داده مي شود. محضرش عرضه داشتم: فدايت شوم مكان حريم قبر را براي من بيان فرمائيد. حضرت فرمودند: از مكاني كه امروز قبر آن است اينگونه ارزيابي كن:
از هر يك جوانب چهارگانه يعني؛ جانب پا و جلو و پشت و سر بيست و پنج ذراع اندازه بگير و مساحتي كه از ملاحظه آن بدست مي آيد حريم قبر مي باشد و مكان قبر روزي كه حضرت در آن دفن شدند باغي از باغهاي بهشت بوده، و در همان جا نردباني نصب شده و اعمال زوّار آن جناب را بوسيله آن به آسمان مي برند و هيچ فرشته و پيامبري در آسمان نيست مگر از خدا در خواست مي كند كه به او اذن زيارت قبر حسين عليه السّلام داده شود پس دسته اي براي زيارت به پائين آمده و گروهي پس از زيارت به بالا مي روند.
قمي، كامل الزيارات، ص 457
4. هردو، جايگاه پيامبران و محل زيارت انبياء است
امام صادق عليه السلام در باره زيارت كربلا فرمود:
پيامبري در آسمان نيست مگر اين كه از خدا مي خواهند براي زيارت كربلا به آنان اجازه داده شود. پس براي زيارت گروهي فرود مي آيند و گروهي بالا مي روند.
قمي،كامل الزيارات، ص 220
ابن سنان مي گويد:
از امام صادق عليه السلام شنيدم كه مي فرمودند: مساحت قبر حسين بن علي صلوات اللَّه عليهما بيست ذراع در بيست ذراع بوده و آن باغي است از باغ هاي بهشت و از آنجا فرشتگان به آسمان عروج مي كنند و هيچ فرشته مقرّبي و نبيّ مرسلي نيست مگر آنكه از خدا طلب زيارت آن را مي كند لذا فوجي از آسمان به زمين آمده تا آن زيارت كرده و فوجي پس از زيارت از زمين به آسمان مي روند.
قمي، كامل الزيارات، ص 222
5. هردو مكان، مبارك و مقدس است:
قرآن كريم در باره كعبه مي فرمايد:
إِنَّ أَوَّلَ بَيْت وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكاً (آل عمران/96)
نخستين خانه اي كه براي مردم (و نيايش خداوند) قرار داده شد، همان است كه در سرزمين مكّه است، كه پر بركت است.
درباره كربلا امام باقر عليه السلام مي فرمايد:
خداوند زمين كربلا را قبل از خلق كعبه مقدس و مبارك قرارداده بود.
امام باقر عليه السلام مي فرمايد: خداوند كربلا را 24 هزار سال قبل از آنكه كعبه را خلق نمايد آفريد و آن زمين را مقدس نمود و بركت داد و قبل از آن خلق ننموده بود مقدّسي و مباركي مانند آن زمين.
طوسي، تهذيب الأحكام،ج 6، ص 72
6. هردو خانه اي امن و امنيت آفرين است
در آيات متعدد قرآن كريم كعبه را مركز امن و امان براي بشر معرفي كرده است:
وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْنا (بقره/125)
و(به خاطر بياوريد) هنگامي كه خانه كعبه را محل بازگشت و مركز امن و امان براي مردم قرار داديم
فيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ مَقامُ إِبْراهيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً (آل عمران /97)
در آن [خانه خدا]، نشانه هاي روشن، (از جمله) مقام ابراهيم است؛ و هر كس داخل آن شود؛ در امان خواهد بود.
واژه «آمناً» در شش جاي از قرآن در باره كعبه به كار رفته است كه از جمله آن آيه ي فوق است.
اما قبل از اين كه خداوند كعبه را براي خودش حرم انتخاب كند؛ كربلا را حرم امن خودش قرار داد:قَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ عليه السلام اتَّخَذَ اللَّهُ أَرْضَ كَرْبَلَاءَ حَرَماً آمِناً مُبَارَكاً قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَ اللَّهُ أَرْضَ الْكَعْبَةِ وَيَتَّخِذَهَا حَرَماً بِأَرْبَعَةٍ وَعِشْرِينَ أَلْفَ عَام ….
امام سجاد عليه السلام فرمود: خداوند قبل از اين كه كعبه را خلق كند؛ كربلا را حرم امن خود گردانيد و آن را از 24 هزار قبل، حرم خود قرار داد
القمي، كامل الزيارات، ص 451