تألیفات امام حسن عسکری(علیه السلام)
تفسیرقرآن
از تأليفات امام عسكرى(علیه السلام) تفسير قرآن كه منسوب به امام است از همه معروفتر است. عده اى(که ظاهرا تعدادشان کم نیست) از اجله علماى شيعه اين تفسير را تأييد نموده و آن را از تفسيرهاى منسوب به امام صادق( علیه السلام) و امام هادى( علیه السلام) مستندتر دانسته اند.
نامه به اسحاق بن اسماعیل نیشابوری
ديگر از آثار امام( علیه السلام) نامه اى است كه به اسحاق بن اسماعيل نيشابورى نوشته اند.اسحاق از اصحاب امام عسکری (علیه السلام) و از یاران موثق حضرت به شمار می رود و از ناحیه مقدس حضرت توقیع شریف و مبارکی برای او صادر شده است؛ توقیعی مفصل و طولانی که اهمیت آن، توجه همه مورخان شیعی را به خود جلب کرده است.
در بخشی از این نامه آمده است:
«… اى اسحاق! … اگر سنگهاى سخت و نفوذناپذير پاره اى از مطالب اين نامه را بفهمند در اثر نگرانى و ترس از بيم خدا از هم فرو پاشند و به فرمانبردارى از خدا بازگشت نمايند. هر كار كه خواهيد انجام دهيد «و به زودى خدا و رسولش [و مؤمنان] عمل شما را خواهند ديد. آنگاه به سوى داناى نهان و آشكار، بازگردانيده مى شويد و از آنچه انجام مىداديد به شما خبر مى دهد». [سوره توبه ، آيه 94]
و الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ و صلّى اللَّه على محمّد و آله أجمعين.
(متن کامل نامه حضرت،تحف العقول،ابن شعبه حرانی ،ترجمۀ حسن زاده،ص887 ؛ علل الشرایع ،شیخ صدوق،ج1،ص801)
مواعظ
ديگر مجموعه، حكم و مواعظ و كلمات قصار امام است كه در كتب تاريخ و حديث ثبت است.از جمله:
به شيعيانش فرمودند: شما را سفارش مى كنم به: رعايت تقواى الهى، پيشه كردن پارسايى در دين خود، كوشش بسيار براى خدا، راستگويى، امانت پردازى به كسى كه چيزى به شما سپرده خواه نيكوكار باشد و خواه بدكار، انجام سجده هاى طولانى و خوش همسايگى كه محمّد صلّى اللَّه عليه و آله بدين روش آمده؛ [باز هم سفارش مى كنم به اينكه:] در ميان قبيله و عشيره هايشان نماز گزاريد، در تشييع جنازه هايشان حضور يابيد، از بيمارانشان عيادت نماييد و حقوقشان را بپردازيد؛ زيرا هر يك از شما كه در دينش پارسا و در گفتارش راستگو باشد و امانت مردم را بپردازد و با آنان خوش اخلاقى نمايد، در اين صورت گويند: اين يك شيعه است! من از شنيدن آن جمله شادمان مى شوم… .
(همان، 891)
رسالة المنقبه
اثر ديگر منسوب به امام رسالة المنقبه در مسائل حلال و حرام است كه ابن شهر آشوب در كتاب مناقب از آن سخن گفته است. در همين كتاب به نقل از خيبرى در مكاتبات الرجال قطعه اى از احكام دين منسوب به امام هادى و امام عسكرى( علیهما السلام) منقول است.
(بحارالانوار،ج50،ص310 ؛ شرح اصول کافی، صدرالدین شیرازی،ج1،ص96)
احادیث وادعیه
به علاوه احاديث و ادعيه بسيار از آن حضرت روايت شده است.دعای امام در تسبیح خدا،دعای او برای درخواست حاجت، دعا برای قضای حوائج پس از نماز، دعا برای طلب روزی و طول عمر، دعا در احتجاب و پناه جویی به خدا، دعا در پرهیز از وسوسههای شیاطینوبسیاری دعاهای دیگر.
به یاری خداوند به برخی ازاین روایات در پست های بعدی اشاره خواهد شد.