انگیزه ی نگارش كتاب «اكمال الدّين و اتمام النّعمة»از شیخ صدوق ره
شيخ صدوق ره گويد:
مسافرتى به خراسان كردم و وارد نيشابور شدم و ديدم كه شيعيان آنجا در مورد غيبت حضرت مهدى عجل اللَّه تعالى فرجه الشريف به شكّ و شبهه افتاده و از طريق حق عدول نموده و به عقايد فاسد گرايش نمودهاند.
براى ارشاد آنان كوشش بسيارى كردم و اخبارى كه از پيامبر و ائمه طاهرين صلوات اللَّه عليهم اجمعين وارد شده، برايشان نقل نمودم.
هنگامى كه به قم بازگشتم، شخصى از بخارا كه صاحب علم و فضل بود برما وارد شد. او جناب ابو سعيد محمد بن حسن بن محمد بن على بن احمد بن على قمى بود، من كه از قبل مشتاق ديدار او بودم، از حضور او بسيار خوشحال شدم، زيرا او صاحب رأى محكم و فردى عالم بود و پدرم از جد او محمد بن على بن
احمد قدس اللَّه اسرار هم بسيار توصيف مىكرد و از فضل و علم و زهد و عبادت خود او نيز تعريف می نمود.
روزى ابو سعيد گفت:
«در بخارا، يكى از بزرگان فلاسفه و منطق، در امر فصاحت حجت خدا و طول غيبت و انقطاع اخبار آن بزرگوار، صحبت كرد و مرا به تحيّر و تعجب انداخت.» من اخبارى را كه پاسخگوى شبهات در مورد غيبت حضرت خاتم الاوصياء بود، ذكر نمودم. و او با دانستن حقايق، از شك و دودلى بيرون آمد. و به اين وسيله براى او تسكينى حاصل شد و خواهش كرد كه در اين موضوع كتابى بنويسم.
براى اجابت خواهش وى، با كمال ادب قبول كرده و وعده دادم:
اگر خداوند توفيق باز گشت به وطن خود يعنى شهر رى را عنايت فرمود. كتابى را در باره پاسخگوئى به اين شبهات، می نويسم.
شبى در باره اعتقادات و ايمان و آينده فرزندان خود فكر مىكردم كه بعد از من چه خواهند كرد و چه برايشان خواهد رسيد؛ در اين افكار بودم كه به خواب رفتم. در عالم رؤيا ديدم در اطراف كعبه طواف مىكنم و در طواف هفتم، حجر الاسود را استلام می كردم و می گفتم:
«الهى امانتى ادّيتها و ميثاقى تعاهدته لتشهد لي بالموافاة.» آنگاه آقايم امام عصر حضرت صاحب الزمان عليه السلام را زيارت كردم كه در خانه كعبه ايستاده است. نزديك آن بزرگوار آمدم و سلام كردم. جواب دادند و فرمودند:
«چرا كتابى در باره غيبت نمی نويسى تا آنچه قصد توست كفايت كند؟» عرض كردم: يا ابن رسول اللَّه! كتابى در باره غيبت نوشته ام.
فرمودند: به اين گونه نمی گويم، بلكه امر می نمايم، كتابى در غيبتهاى انبياء بنويس.
آنگاه بيدار شدم و شروع به تأليف كتاب «اكمال الدّين و اتمام النعمة» براى امتثال امر ولىّ اللَّه [صلوات اللَّه عليه] نمودم.
منبع:گلچين صدوق( گزيده من لا يحضره الفقيه)، ابن بابويه، محمد بن على- صفا خواه، محمد حسين