زيارت، نشانه وفاداري صادقانه هر مأموم است به امام ورهبر خويش كه سازندگي ابعاد وجودي وتأمين سعادت دوسراي خود را در گرو و رهنمود الهي او مي بيند.
و ابراز علاقه فطري و ذاتي هر انسان آزاد و مسئول ومتعهّد است، در برابر انسان كامل الهي كه مظهر اسماء جمال و كمال خداوندي است.

برای زیارت امام رضا علیه السلام در احادیث وروایات شیعه وسنی آثار وفضایل بسیاری نقل شده است والبته زيارت انسان حق شناس، خداشناس، پيامبرشناس، امام شناس، معادشناس و نكته سنج و عميق! نه هر كس كه آنجا برود و بازگردد!
به همين دليل در روايات، با عبارتهاي مختلف اشاره شده كه اين همه پاداش و اجر، نصيب كسي خواهد شد كه: «حضرت را با معرفت زيارت كند.»

1 - پاداش هزاران حجّ و عمره

الف: پاداش هزارحج و عمره شايسته

هشتمين امام نور، حضرت رضا(عليه السلام) فرمود:
«در خراسان، جايي است بسيار پرارزش و والا و زماني برآن فرا مي رسد كه محل رفت و آمد فرشتگان خواهد شد. و تا هنگام دميده شدن «صور» و فرا رسيدن رستاخيز، همواره گروهي از فرشتگان در آنجا فرود مي آيند و گروهي بسوي آسمانها پرواز مي كنند.»
از آن حضرت پرسيدند: «اين مكان پرارزش در كدام نقطه است؟»
فرمود: «در سرزمين طوس است و بخدا سوگند! كه آنجا بوستاني است از بوستانهاي زيبا و پرطراوت بهشت. هركس در آنجا مرا آگاهانه و خالصانه زيارت كند، همچون كسي است كه پيامبر خدا را زيارت كرده است. خداوند بخاطر اين كار، پاداش هزار حجّ شايسته و هزار عمره پذيرفته شده در كارنامه عمل او خواهد نوشت و من و پدرانم در قيامت، شفاعت كننده او خواهيم بود.»

بحارالانوار، ج 102،ص 31

ب: معادل يك ميليون حجّ

احمدبن ابي نصر بزنطي مي گويد: در نامه امام هشتم علي بن موسي الرضا(عليهما السلام) ديدم كه نوشته بود: به شيعيان من اعلام كنيد كه: «زيارت من در پيشگاه خدا با هزار حجّ برابري مي كند.»
به امام جواد(عليه السلام) عرض كردم: «آيا درست است كه زيارت قبر پدر بزرگوارتان معادل با هزار حجّ است؟»
حضرت جوادالأئمّه(عليه السلام) فرمودند: «آري! قسم بخدا زيارت آگاهانه پدرم، با هزار هزار (يك ميليون) حجّ برابراست.»

همان، ص 33، و عيون اخبارالرضا، ج 2، ص 257

ج: پاداش هفتصد هزار حجّ قبول شده

امام هفتم حضرت موسي بن جعفر(عليهما السلام) مي فرمايد:

راوي گويد: شگفت زده پرسيدم: «پاداش هفتاد حج!؟»
حضرت فرمود: «بلي! فراتر ازآن؛ زيارت فرزندم معادل هفتصد حج مي باشد.»
ازاين سخن حضرت، تعجّب كردم وسؤال كردم: «آيا زيارت فرزند شمابا هفتصد حجّ برابراست؟»
حضرت فرمود: «بلي! ازآن هم بالاتر؛ زيارت فرزندم با هفتصد هزار حجّ برابري مي كند» و افزود: «چه بسا حجّي كه پذيرفته نمي شود!»
 بحار، ج 102، ص 41 
قريب به اين مضمون نيز، از امام هشتم(عليه السلام) وارد شده است.
همان، ج 102، ص 44،  و اقبال سيدبن طاووس، ص 525.

2- امنيّت از آتش رستاخيز

عبدالعظيم حسني گويد: از امام جواد(عليه السلام) شنيدم كه فرمود:

«هركس در مسير زيارت پدرم، در اثر باران و يا سرما و گرما، متحمّل اذيّت شود، خداوند پيكر او را بر آتش حرام خواهدساخت.»
 بحارالانوار، ج 102، ص 36، ح 20
 
عبدالعظيم حسني مي گويد: از امام هادي(عليه السلام) شنيدم كه فرمود: «خداي عالم اهل قم و آوه را بخاطر زيارت جدّم عليّ بن موسي الرّضا(عليهما السلام) مورد آمرزش و بخشش قرار داد. و هركس در اثر زيارت جدّم، گرفتار بارندگي شود، خداوند بدنش را به عذاب جهنّم حرام مي سازد.»
همان

3- پاداش شهيد و شهادت واقعي

امام صادق(عليه السلام) فرمود: «يكي از فرزندانم در سرزمين خراسان كه طوس نام دارد به شهادت خواهد رسيد… هركس او را با شناخت و آگاهي به حقّ آن حضرت، زيارت كند خداوند پاداش هفتاد شهيد از آنانكه در ركاب پيامبر خدا به جهاد شتافتند و براستي به شهادت رسيدند، بدو ارزاني خواهدداشت.»
 همان، ص 35

اباصلت هروي گويد: از هشتمين ستاره آسمان ولايت و امامت شنيدم كه فرمود:  «… آگاه باشيد! هركس مرا در اين ديار غربت زيارت كند، خداوند، پاداش يكصدهزار شهيد، يكصدهزار صدّيق، يكصدهزار حجّ و يكصدهزار مجاهد و رزمنده به او عطا خواهد نمود….»
 همان، ص 32

عليّ بن عبداللّه گويد: «روزي عليّ بن موسي الرّضا(عليهما السلام) كه جواني نورس بود و برادرانش اطراف او را گرفته بودند، از كنار پدر بزرگوارش عبور كرد. وقتي چشم هفتمين امام نور به فرزند دلبندش افتاد فرمود: «اين فرزند عزيزم در سرزمين غربت و دور از اهل و عيال به شهادت مي رسد و هركس او را در آن ديار غربت، آگاهانه زيارت كند، خداوند پاداشي همانند پاداش شهداي بدر به وي عطا خواهد نمود.»
همان، ص 41

4- بخشايش گناهان

اميرمؤمنان(عليه السلام) از پيامبر گرامي(صلي الله عليه و اله وسلم) آورده است كه فرمود: «يكي از فرزندان گرانمايه ام در خراسان به خاك سپرده مي شود. هيچ انسان اندوه زده اي، خالصانه به كوي او نخواهد شتافت، مگر اينكه خداوند اندوهش را برطرف مي كند. و هيچ گناهكاري، آگاهانه به زيارتش نخواهد رفت، جز اينكه خداوند گناهانش را خواهد بخشيد.»
همان، ص 33.

5 - رسيدن به بهشت پرطراوت

ششمين امام نور از پدران گرانمايه اش(عليهم السلام) آورده است كه پيامبر گرامي(صلي الله عليه و اله وسلم) فرمود:

«يكي از فرزندان گرانقدرم در سرزمين خراسان به خاك سپرده مي شود، هر انسان باايماني، خالصانه وآگاهانه او را زيارت كند خداوند بهشت را بر او مقرّر و پيكرش را بر آتش دوزخ حرام خواهد ساخت.»
همان، ص 31

در روايت ديگري از حضرت امام صادق(عليه السلام) آمده: «يكي از فرزندان من، در شهر طوس در منطقه خراسان، به شهادت مي رسد و هر كس كه او را آگاهانه زيارت كند، فرداي قيامت دست او را گرفته و وارد بهشت خواهم ساخت، اگرچه مرتكب گناهان كبيره شده باشد.»
همان، ص 35

علي بن مهزيار گويد: ازامام جواد(عليه السلام) پرسيدم: «پاداش زيارت قبر امام هشتم(عليه السلام) چيست؟»
فرمود: «قسم بخدا! بهشت برين، پاداش اوست.»
همان، ص 39 و 37.

6 - بسان پاداش زيارت خدا در عرش

هفتمين امام نور(عليه السلام) ضمن روايتي در فضيلت زيارت فرزند گرامي اش عليّ بن موسي(عليهما السلام) فرمودند: « … هر كس آن حضرت را آگاهانه زيارت كند و يا شبي را در كوي او به ياد خدا به صبح آورد، همچون كسي است كه خداي را در عرش زيارت كرده است.»
و افزودند: «هنگامي كه روز رستاخيز فرامي رسد، چهار شخصيّت گرانمايه از امّتهاي پيشين و چهار شخصيّت والا، از امّت آخرين بر فراز عرش پرشكوه، خواهند بود.
از پيشينيان: حضرت نوح ،ابراهيم، عيسي و موسي و از آخرين: حضرت رسول اكرم، اميرمؤمنان، حسن و حسين(عليهم السلام) خواهند بود. آنگاه فرش مخصوص ضيافت، گسترده مي شود و تمامي زائران ائمّه(عليهم السلام) همراه آنان در آنجا مي نشينند.
آگاه باشيد كه برترين مقام و منزلت را در ميان زائران، كساني خواهند داشت كه قبر فرزندم علي را زيارت كرده اند.»
همان، ص 35، و قريب به اين مضمون در ص 41، ح 46.

7 - پاداشي بسان پاداش زيارت پيامبر(صلی الله علیه واله)

هشتمين امام نور حضرت رضا(عليه السلام) ضمن روايت مفصّلي در فضيلت مرقد مطهّر خويش فرمود:
«هر كسي در آنجا مرا آگاهانه و خالصانه زيارت كند همچون كسي است كه پيامبر خدا را زيارت كرده است.»
همان، ص 31

امام كاظم(عليه السلام) نيز ضمن خبر از شهادت هشتمين امام نور بوسيله زهر و اشاره به جايگاه شهادت و دفن او، فرمود:
«هركس او را زيارت آگاهانه نمايد، همانند كسي است كه پيامبر را زيارت كرده است.»
همان، ص 38.
عبداللّه بن فضل گويد: در محضرمنوّر حضرت امام صادق(عليه السلام) بودم كه مردي ازاهل طوس وارد شد واز حضرت در باره فضيلت زيارت قبرِ سرور آزادگان حضرت سيّدالشّهداء(عليه السلام) سؤال نمود.
حضرت ضمن پاسخ مفصّل فرمودند: «يكي از فرزندان آن حضرت كه مورد رضاي خدا در آسمان و مردم در روي زمين است، (اشاره به لقب حضرت رضا(عليه السلام) است) در سرزمين شما مظلومانه بوسيله زهر به شهادت مي رسد و غريبانه به خاك سپرده مي شود. هركس كه معتقد به امامت اوست در آن سرزمين غربت، او را زيارت نمايد، مانند كسي است كه رسول اكرم را زيارت كرده است.»
همان، ص 38.

8 - همنشين امام هشتم(ع)

هشتمين امام نور حضرت رضا(عليه السلام) فرمود:
«هرگز روزگار، پايان نخواهد پذيرفت تا اينكه «طوس» ميعادگاه عاشقان و جايگاه رفت و آمد زائران من گردد….
مردم! بدانيد هر كس در «طوس» و در اوج تنهايي من، مرا زيارت كند در روز رستاخيز مورد بخشايش خدا قرار گرفته و با من و در رديف من خواهد بود.»
همان، ص 39

و نيز در روايت ديگري ضمن خبر از شهادت جانگداز خويش به دست پليدترين موجود هستي و بيان چگونگي شهادت و دفن مظلومانه اش در مكاني ناشناخته… فرمود:
«هر كس در آنجا مرا آگاهانه و خالصانه زيارت كند خداوند پاداش پرشكوهي … بدو ارزاني داشته و او را در مقامات والاي بهشت برين همنشين و رفيق ما خواهدساخت.»
همان،ص 32

9- شفاعت خاندان وحي و رسالت

مردي از خراسان به امام هشتم عليّ بن موسي الرّضا(عليهما السلام) عرض كرد: اي فرزند گرانمايه پيامبر! من در عالم خواب پيامبر(صلي الله عليه و اله وسلم) را ديدم به من مي فرمود:
«آنگاه كه پاره تنم در سرزمينتان به خاك سپرده شود وستاره اي از ستارگانم در ديار شما نهان گردد، شما با اين امانت من چگونه رفتار خواهيد كرد؟»
آن گرامي فرمود: «آن امانت و آن ستاره و آن پاره وجودپيامبر، من هستم. آري! من در سرزمين شما به خاك سپرده مي شوم.
آگاه باشيد! هر كس مرا زيارت كند و در همان حال به حقوقي كه خداوند براي من مقرّر داشته است، آگاه باشد، در روز رستاخيز، من و پدران گرانقدرم شفاعت كننده او خواهيم بود و هر كس كه شفاعت كننده روز رستاخيزش، ما باشيم گرچه گناهي همانند گناه جنّ و انس از او سرزده باشد، نجات خواهديافت … .»
همان، ص 32

و در روايت ديگر از آن گرامي از جمله پاداش زيارت خالصانه آن حضرت، شفاعت روز رستاخيز عنوان شده است.
همان، ص 33.

10 - بازديد حضرت در سه موقعيت حسّاس

هشتمين امام نور(عليه السلام) فرمود: «هر كس مرا در سرزمين غربت و دور از خانه و خاندانم، آگاهانه زيارت كند در سه جا و سه موقعيّت حسّاس به بازديدش خواهم رفت تا او را از هراس سهمگين، رهايي بخشم.
نخست: به هنگام دريافت كارنامه هاي عمل، دوّم: در آستانه عبور از صراط و ديگر: كنار ميزان عمل.»
و در روايت ديگر از آن حضرت همين نكات مورد تأكيد قرار گرفته است.
همان،ص 34.

و در روايت ديگر نيز از آن حضرت آمده كه: «هركس مرا در سرزمين غربت زيارت كند، بر خود لازم مي دانم كه دررستاخيز از او ديدار نمايم.»
همان، ص 36

11- اجابت دعاها

هشتمين امام نور حضرت رضا(عليه السلام) فرمود: «براي شتافتن به كوي هيچ كس بجز كوي ما خاندان وحي و رسالت، بار سفر نبنديد. بدانيد كه من بوسيله سمّ بيداد، مظلومانه به شهادت رسيده و در مكان مقدّسي، دور از خانه و خاندانم به خاك سپرده خواهم شد هر كس به منظور زيارت من بار سفر بندد، دعايش به هدف اجابت رسيده و گناهانش مورد بخشايش قرار خواهد گرفت.»
همان، ص 36

و در روايت ديگري ضمن بر شمردن پاداش زيادي براي زيارت آگاهانه آن حضرت، به هدف اجابت رسيدن دعاهارا از آثار زيارت آن ضريح مطهر مي شمارد.
همان، ص 44

12- زدودن اندوه دلها

اميرمؤمنان(عليه السلام) از پيامبر گرامي(صلي الله عليه و اله وسلم) آورده است كه فرمود: «يكي از فرزندانم در خراسان به خاك سپرده خواهد شد. هيچ گرفتار و اندوه زده اي او را زيارت نخواهدكرد، جزاينكه خداوند اندوه دلش را مي زدايد و گرفتاريش را برطرف مي كند….»
همان، ص 33.

13- فضيلت حرم مطهّر حضرت

امام صادق(عليه السلام) در فضيلت و برتري شهادتگاه و حرم آن حضرت فرمود: «چهار مكان مقدّس در طوفان نوح به بارگاه خدا به نيايش برخاستند:
1 - بيت المعمور 2 - نجف 3 - كربلا 4 - طوس.»
همان، ص 39

و خود آن گرامي در روايت ارزنده اي، آن سرزمين پربركت را، بوستاني از بوستانهاي بهشت برين و فرودگاه فرشتگان خدا وصف كرد.
همان، ص 44.

14- برتر از زيارت اميرمؤمنان وامام حسين(ع)

يكي از شيعيان مي گويد: از نهمين امام نور(عليه السلام) درباره مردي پرسيدم كه: «حجّ واجب خويش را به انجام رسانده، سپس به مدينه منوّره شتافته و درود خالصانه خويش را نثار روح بلند پيامبر اكرم(صلي الله عليه و اله وسلم) كرده است، از آنجا بسوي نجف و مرقد مطهّر اميرمؤمنان(عليه السلام) بار سفر بسته و با ايمان خلل ناپذير به اينكه آن حضرت حجّت خدا بر بندگانش و باب هدايت بسوي اوست، آن گرامي را آگاهانه زيارت نموده است، آنگاه به ديار عاشقان پر كشيده و بر سالارشهيدان، آگاهانه سلام و درود، نثار كرده است و سرانجام به بغداد و به زيارت هفتمين امام نور، مفتخر گرديده است.
اينك اگر بار ديگر خداوند، امكاناتي به او روزي سازد كه بتواند بسوي خانه خدا بشتابد، به كدام سو حركت كند؟ بسوي آن چنين حجّي كه انجام داده بود يا بسوي خراسان و زيارت هشتمين امام نور؟»
حضرت جواد(عليه السلام) فرمود: «پاداش زيارت آگاهانه پدرم در خراسان، از پاداش چنين حجّي، با فضيلت تر است و كوشش كند كه اين زيارت در ماه رجب انجام گيرد... .»
همان، ص 37
و نيز در دو روايت ديگر از آن گرامي به صراحت آمده است كه: «زيارت آگاهانه و خالصانه پدرم، از زيارت جدّ بزرگوارم حضرت حسين(عليه السلام) برتر است، چرا كه در اين شرايط زائران كوي او بسيارند؛ امّا زائران كوي پدرم (به دليل سياستهاي شيطاني حكومت) تنها زبدگان شيعه هستند.»
همان، ص 38
امام كاظم(عليه السلام) ضمن روايتي فرمود: «در ميان زيارت كنندگان امامان معصوم، زائران و شيفتگان كوي فرزندم علي بن موسي الرضا از نظر مقام و منزلت، والاتر و مقرّب ترند.»
همان، ص 41، ح 46 و ص35