مكر به معناى تدبير است.

امام رضا عليه السلام فرمود: مكر خدا؛ يعنى، كيفرى كه خداوند براى مكر مردم مى‌دهد.

در قرآن براى تدبير و مكر الهى تعبيراتى آمده است، از جمله:

• ١. خداوند بهترين ماكر و تدبيركننده است: «وَ اَللّهُ خَيْرُ اَلْماكِرِينَ» «آل عمران/54»
• ٢. تمام تدابير از خداست: «فَلِلّهِ اَلْمَكْرُ جَمِيعاً» «رعد/42»
• ٣. خداوند سرعت تدبير دارد: «قُلِ اَللّهُ أَسْرَعُ مَكْراً» «یونس/21»

_{پرسش ها و پاسخ های قرآنی -محسن قرائتی، 2، صفحه 14}

   در ميان پيوندهاى سببى و نسبى و قبيله‌اى و حزبى و اقتصادى و نژادى و حكومتى، محكم‌ترين آنها، پيوند مكتبى است؛ زيرا: پيوند مكتبى، گسترده‌ترين پيوندهاست، چنانكه ما در هر نماز مى‌گوييم: «السلام علينا و على عباد الله الصالحين» هر روز چند بار به همفكران خود سلام مى‌كنيم (زنده باشند يا مرده، از هر قوم و قبيله‌اى كه باشند) و قرآن مى‌فرمايد: «إِنَّ أَوْلَى اَلنّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اِتَّبَعُوهُ» «ال عمران/68» سزاوارترين مردم به حضرت ابراهيم،همفكران و پيروان او هستند.

    پيوند مكتبى، سلمان فارسى را به اهل بيت پيامبر ملحق مى‌كند. «سلمان منا اهل البيت» «بحار،ج10،ص121»و پسر نوح را از پدر جدا مى‌كند. «إِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَهْلِكَ» «هود/46» قرآن صحنه‌هايى را از سرانجام روابط و دوستى‌هاى ناسالم در قيامت بيان مى‌كند: گاهى مى‌گويد: «يا وَيْلَتى لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِيلاً» «فرقان/28» واى بر من! اى كاش! فلانى را دوست خود برنمى‌گزيدم: گاهى مى‌گويد: «لا يَسْئَلُ حَمِيمٌ حَمِيماً» «معارج/10»  دوستان تنگاتنگ احوال يكديگر را نمى‌پرسند. گاهى مى‌گويد: «اَلْأَخِلاّءُ يَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ» «زخرف67»  دوستان امروز، دشمنان فردا هستند. گاهى مى‌گويد: «يَوْمَ يَفِرُّ اَلْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ. وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِيهِ» «عبس/34-36» از همديگر فرار مى‌كنند. «لَوْ لا أَنْتُمْ لَكُنّا مُؤْمِنِينَ» «سبا/31» گاهى گناهان خود را به گردن يگديگرمى‌اندازند. «يا لَيْتَ بَيْنِي وَ بَيْنَكَ بُعْدَ اَلْمَشْرِقَيْنِ» «زخرف/38»  گاهى از يكديگر برائت مى‌جويند.

   كوتاه سخن آنكه؛ پايدارترين و جامع‌ترين و عميق‌ترين پيوندها، پيوند مكتبى است.

پيوند مكتبى، مى‌تواند انسانها را در پاداش يكديگر شريك كند؛ در يكى از جنگ‌ها كه مسلمانان پيروز شدند، شخصى به حضرت على عليه السلام گفت: اى كاش! برادرم با ما بود و اين پيروزى را مى‌ديد. حضرت على عليه السلام فرمودند: اگر قلب او با ما باشد، در پيروزى ما شريك است.

پرسش ها و پاسخ های قرآنی - 2، صفحه 12

۱۵شوال…
سالروز رحلت حضرت عبدالعظیم الحسنی علیه السلام است…
حضرت عبدالعظیم فرزندعبدالله بن علی، از نوادگان امام حسن مجتبی(علیه السلام) است و نسبش با چهار واسطه به آن حضرت میرسد…

ایشان در چهارم ربیع الثانی 173 ه . ق، در شهر مدینه دیده به جهان گشود. او با امام موسی کاظم علیه السلام ، امام رضا علیه السلام ، امام جواد علیه السلام و امام هادی علیه السلام هم عصر بود. عبدالعظیم از خرمن علم و معرفت امام جواد علیه السلام و امام هادی علیه السلام به خوشه چینی پرداخت و سرانجام در 15 شوال 252 در شهر ری بدرود حیات گفت.

حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) از دانشمندان شیعه و از راویان حدیث ائمه معصومین (علیهم‌السلام) و از چهره‌های بارز و محبوب و مورد اعتماد، نزد اهل بیت عصمت (علیهم‌السلام) و پیروان آنان بودند و در مسایل دین، آگاه و به معارف مذهبی و احکام قرآن، شناخت و معرفتی وافر داشتند. ستایش‌هایی که ائمه معصومین (علیهم‌السلام) از وی به عمل آورده‌اند، نشان‌دهنده شخصیت علمی و مورد اعتماد ایشان است.

امام هادی(علیه السلام) به مردی از اهالی ری که به زیارت امام حسین(علیه السلام) رفته بودفرمود:
اگر قبر عبدالعظیم را در شهر خود زیارت کنی ، چنان است که گویی امام حسین(علیه السلام) را زیارت کرده ای. (کامل الزیارات/ص۳۲۴)…

سالروز رحلت شان برشیعیان امیرالمومنین علیه السلام خصوصا اهل شهرری تسلیت باد…

 كار شيطان كاملاً در برابر اثر نماز است و به تعبير ديگر نماز انسان را از فحشا و منكر باز مى‌دارد، ليكن شيطان انسان را به فحشا و منكر فرمان مى‌دهد:

الف. نماز؛ «ان الصلوة تنهى عن الفحشاء و المنكر» . (عنكبوت / ٤٥)

ب. شيطان؛ «و من يتّبع خطوات الشيطان فانّه يأمر بالفحشاء و المنكر» . (نور / ٢١)
‏

یکصد و چهارده نکته از قرآن کریم (2)، صفحه 38

   پيامبر خدا (ص) فرمود: ميّت را وقتى كه در قبرش مى‌گذارند، قبر به او مى‌گويد:

واى بر تو اى فرزند آدم، چه چيز تو را از من غافل ساخت؟ آيا نمى‌دانستى كه من سراى آشوب، تاريكى، تنهايى و سراى كرم هايم، چه چيز مرا از ياد تو برد در صورتى كه بارها از كنار من گذشتى؟

اگر ميّت شخص صالحى باشد، از طرف او به قبر پاسخ مى‌رسد و مى‌گويد:

آيا تو ديده‌اى آن كسى را كه امر به معروف و نهى از منكر مى‌كرد؟

پس قبر مى‌گويد:

در اين صورت به گونۀ باغ سرسبز بهشتى مى‌شوم و جسد او نورانى مى‌شود و روحش به جانب خدا بالا مى‌رود .

يكى از بزرگان مى‌گويد:

هيچ ميّتى از دنيا نمى‌رود، مگر اينكه قبرى كه او را در آنجا دفن مى‌كنند، به صداى بلند مى‌گويد: منم خانۀ تاريكى و تنهايى، پس اگر در زمان حيات خود مطيع امر پروردگار بوده‌اى امروز من براى تو رحمتم، و اگر نافرمان او بوده‌اى، من امروز عذابم براى تو، منم آن كه هر كس با حال اطاعت خدا وارد من شود، خوشحال بيرون رود، و اگر گنهكار وارد من شود، در حالى از من بيرون شود كه از رحمت خدا به دور است. ديگرى مى‌گويد: شنيده‌ام شخص را وقتى كه در قبرش مى‌گذارند، اموات همسايگى او صدا مى‌زنند اى بازماندۀ پس از برادران و دوستان و همسايه‌ها در دنيا آيا تو از ما پند نگرفتى؟ آيا از اينكه ما جلوتر از تو رهسپار اين ديار شديم، باعث انديشيدن تو نشد؟ آيا تو گسستن رشتۀ اعمال ما را نديدى؟ در حالى كه تو فرصت داشتى، پس چرا آنچه را برادرانت از دست داده بودند، براى خود تدارك نديدى؟

و قطعات زمين صدا مى‌زند:

اى كه گول ظاهر دنيا را خوردى آيا به بستگانى كه در زير زمين پنهان شدند از آن كسانى كه پيش از تو فريب دنيا را خورده بودند و اجل آنها را پيش از تو رهسپار قبرها كرد، و تو مى‌ديدى كه دوستانشان آنها را به سرعت به طرف قبر مى‌بردند، عبرت نگرفتى؟ ! ديگرى مى‌گويد: شنيدم ميّت را وقتى كه در قبر مى‌گذارند، از اعمال خود بيمناك است تا اينكه خداوند اعمالش را به زبان مى‌آورد، مى‌گويند: اى بندۀ تنها مانده در قبر كه از دوستان و بستگان جدا افتاده‌اى، امروز جز ما انيسى و همدمى ندارى!

يكى از بزرگان مى‌گويد:

هر گاه بندۀ صالح و فرمانبر پروردگار را در قبر مى‌گذارند، اعمال شايستۀ او مانند نماز، روزه، حج و صدقه او را در ميان مى‌گيرند: و فرشتگان عذاب از طرف پاها مى‌آيند! پس نماز مى‌گويد: دور شويد از او، كه شما را راهى بر او نيست. او مدتها براى رضاى خدا به انجام من اقدام كرده است. بعد از طرف سر ميّت مى‌آيند، روزه مى‌گويد: شما را تسلّطى بر او نيست زيرا او در دنيا روزها براى خدا تشنگى كشيده است، پس شما را راهى بر او نيست! سپس از پهلوى جسد او مى‌آيند، حج مى‌گويد: دور شويد از او كه بدن خود را رنجانده و خويشتن را به زحمت انداخته و براى خدا مراسم حج به جا آورده است، پس شما را بر او راهى نيست. آنگاه از طرف دستهايش مى‌آيند، صدقه مى‌گويد: از او خوددارى كنيد، از صاحب من دست برداريد چه بسيار صدقه‌هايى كه از اين دستها بيرون و به خاطر خدا در دست خدا قرار گرفته است! پس شما را بر او تسلّطى نيست. آنگاه خطاب مى‌رسد؛ گوارا باد تو را، زندگى و مرگ بر تو گوارا باد! فرشتگان رحمت مى‌آيند و بسترى از رحمت برايش مى‌گسترند و بر او جامه‌اى بهشتى مى‌پوشانند و قبرش تا آنجا كه چشم انداز است گشوده مى‌شود، و قنديلى از بهشت مى‌آورند كه تا روز قيامت از روشنى آن برخوردار است!

و بزرگى مى‌گويد:

من شنيدم كه رسول خدا (ص) فرمود: ميّت مى‌نشيند و صداى پاى تشييع‌كنندگان را مى‌شنود امّا چيزى جز قبرش با او سخن نمى‌گويد و قبر خطاب مى‌كند: واى بر تو اى فرزند آدم! آيا تو از من و از تنگنا و كرم هاى من بيمناك نبودى؟ پس براى من چه تهيه ديدى  ؟

مجموعه ورام: آداب و اخلاق در اسلام، صفحه 528

از مسعدة بن صدقه، گويد: شنيدم امام صادق (ع) در پاسخ اين پرسش كه: شما را چه شده است كه زنا كار را كافر ننامى و تارك نماز را كافر مى‏خوانى، دليل فرق ميان اين دو چيست؟
فرمود: براى آنكه زناكار و هر كه به او مانند باشد همانا اين كار را به خاطر شهوت كند، زيرا شهوت بر او چيره گردد و تارك نماز تنها از راه خوار شمردن و بى‏ارزش دانستن آن است كه نماز نخواند و اين براى آن است كه زناكار از نزديك شدن با زن، كامياب شود و به واسطه طلب لذّت، قصد آن زن كند، و هر كه ترك نماز كند و به قصد ترك نماز برآيد، قصد ترك نماز براى او لذّتى ندارد و چون لذّت و كامجوئى در ميان نباشد، استخفاف و خوار شمردن و بى‏ارزش دانستن در ميان مى‏آيد و هر گاه استخفاف به ميان آمد، كفر واقع شود.
گويد: از امام صادق (ع) پرسش شد، به او عرض شد: چه فرق است ميان كسى كه به زنى نگاه كند و با او زنا كند و يا مى بنوشد و ميان كسى كه نماز را نخواند تا زناكننده و مى‏خوار استخفاف كن و خوار شمار نباشند چنانچه نماز نخوان استخفاف كن و خوار شمارنده است و حجّت و دليل در اين باره چيست؟ و چه علّتى دارد كه تو ميان آنها فرق گذارى؟ فرمود: حجّت و دليل در اين جا اين است كه هر آنچه تو خود را در آن وارد كنى (و از روح تو خيزد) داعى و غلبه شهوت تو را بر آن وانداشته كه در مورد زنا و مى خوارى وجود دارد و تو خودت باشى كه خويش را به ترك نماز بخوانى و در اين جا شهوت نيست و اين همان استخفاف و بى‏اعتنائى است و اين است فرق ميان آن دو قسم.

اصول کافی ، ترجمه کمره ای ،ج5، ص401