برخی از روایات اهل بیت علیهم السلام ،وجوب راهنمايى كسى كه تقاضاى مشورت مى‌كند را می رساند.از جمله:

١- امام جعفر صادق (ع) فرمود:

مردى به نزد امير المؤمنين (ع) آمد و عرض كرد براى مشورت به خدمت شما آمده‌ام. حسن و حسين [دو فرزند شما]و عبد اللّه بن جعفر از دخترم خواستگارى كرده‌اند (كداميك را قبول كنم) ؟ حضرت علىّ (ع) فرمود: كسى كه با او مشورت كند مورد اعتماد است، [فرزندم]حسن زنان را طلاق مى‌دهد، دخترت را به همسرى حسين درآور كه او براى دخترت مناسبتر است.

٢- امام صادق (ع) فرمود:

كسى كه با برادر مؤمنش مشورت كند و او نظرش را خالصانه بازگو ننمايد خداى عزّ و جلّ قدرت فكر و انديشه را از وى مى‌گيرد.

 

_{آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام، صفحه 44}

امام صادق (ع) فرمود: در سه مورد فرد به صورت جمع خطاب مى‌شود:

• ١-در موقع عطسه كه مى‌گويى «يرحمكم اللّه» اگر چه كسى با وى نباشد.
• ٢-در سلام كردن مى‌گويى «السّلام عليكم» .
• ٣-هنگام دعا براى ديگران مى‌گويى: «عافاكم اللّه» .

مانند اين حديث در خصال نيز نقل شده است.

_{آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام، صفحه ٦٢}

از برخی روایات اسفاده می شود که هرگاه نام مبارک حضرت خضر علیه السلام به میان می آید مستحب است براو سلام داد از جمله روایت زیر:

حسن بن على بن فضّال گويد: از ابو الحسن علىّ بن موسى الرّضا (ع) شنيدم كه مى‌فرمود:

خضر آب حيات نوشيده و تا نفخۀ صور نمى‌ميرد، او به نزد ما مى‌آيد و بر ما سلام مى‌كند، و صداى او را مى‌شنويم امّا خودش را نمى‌بينيم، هر جا نام او برده شود حاضر است، هر كس از شما نام او را ببرد بر او سلام كند.

_{آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام، صفحه 72}

اگر فرزند صالح می خواهی:

رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّةً طَیِّبَةً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ
رَبِّ لَا تَذَرْنِی فَرْدًا وَأَنْتَ خَیْرُ الْوَارِثِینَ

اگر می ترسی قلبت گمراه بشود:

رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّاب

اگر می خواهی شهید از دنیا بروید:

رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ

اگر غم و غصه ی بزرگی داری:

حَسْبِیَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ

اگر می خواهی خودت و فرزندانت پایبند نماز باشید:

رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاةِ وَمِنْ ذُرِّیَّتِی رَبَّنَا وَتَقَبَّلْ دُعَاءِ

اگر می خواهی همسر و فرزندانت بهت وفادار باشند:

رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّیَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْیُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا

اگر خونه ی خوب می خواهی:

رَبِّ أَنْزِلْنِی مُنْزَلًا مُبَارَکًا وَأَنْتَ خَیْرُ الْمُنْزِلِین

اگر می خواهی شیطان ازت دور باشد:

رَبِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَمَزَاتِ الشَّیَاطِینِ وَأَعُوذُ بِکَ رَبِّ أَنْ یَحْضُرُونِ

اگه از عذاب جهنم می ترسی:

رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا کَانَ غَرَامًا

اگر می ترسی خدا اعمالت رو قبول نکند:

رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنْتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ

اگر ناراحتی:

إنما أَشْکُو بَثِّی وَحُزْنِی إِلَى اللَّه

جهت استجابت همۀ این دعاها صـــــلــــــــــــــــــوات

قَالَ (علیه السلام) ثَلَاثٌ مِنَ النِّسَاءِ یَرْفَعُ اللَّهُ عَنْهُنَّ عَذَابَ الْقَبْرِ وَ یَکُونُ مَحْشَرُهُنَّ مَعَ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله وسلم) امْرَأَةٌ صَبَرَتْ عَلَى غَیْرَةِ زَوْجِهَا وَ امْرَأَةٌ صَبَرَتْ عَلَى سُوءِ خُلُقِ زَوْجِهَا وَ امْرَأَةٌ وَهَبَتْ صَدَاقَهَا لِزَوْجِهَا یُعْطِی اللَّهُ کُلَّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ ثَوَابَ أَلْفِ شَهِیدٍ وَ یَکْتُبُ لِکُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ عِبَادَةَ سَنَة  ؛

سه گروه از زنان هستند که خداوند عذاب قبر را از آنان برداشته و در روز قیامت، با فاطمه(سلام الله علیها) دختر پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) محشور خواهند شد:

• اوّل: زنی که بر غیرت ورزی شوهرش صبر پیشه کند.
• دوم:زنی که بد اخلاقی شوهرش را تحمل کند.
• سوم:زنی که مهریه اش را به شوهرش ببخشد.

خداوند به هر کدام از آنان ثواب هزار شهید را داده و برای هر کدامشان، عبادت یک سال را خواهد نوشت.

حر عاملی،  وسائل الشیعة، ج 21، ص 285

ابوعبدالله یا عبدالرحمان‌بن­عامر دَوسی از اصحاب مشهور پیامبر بود که شخصیت روایی‌اش همواره مورد بحث بوده است. به‌رغم شهرت فراوانش در میان اصحاب، در ضبط نام و نسب او و پدرش چنان اختلافی در میان منابع وجود دارد که گفته‌اند در فرهنگ اسلامی هیچ‌کس مانند او و پدرش در ضبط نام اختلاف نداشته‌اند. از نام او و پدرش در دورۀ جاهلیت و اسلام اثری یافت نشده از این‌رو همه او را با کنیه‌اش می‌شناسند. از نام‌های او در دوران جاهلی عبدشمس، عبدغنم می­باشد. در دوران اسلامی عبدالله و عبدالرحمان شهرت بیشتری دارند. به گفتۀ خودش به‌سبب علاقۀ بسیار به گربه‌ها، پیامبر به او کینۀ باهویره داد.
او در حدود بیست سال قبل از هجرت به دنیا آمده است. وی در زمانی که اسلام آورد، به شدت فقیر بود تا جایی که در بسیاری از منابع او را جزء اصحاب صفه گفته‌اند.
در منابع آمده است که در جنگ موته حضور داشته است. تا آخر عمر پیامبر، او جزء اصحاب صفه در مدینه باقی ماند و پس از پیامبر در دورۀ عمر به حکومت بحرین گمارده و پس از دو سال به اتهام سوء استفاده از بیت‌المال از حکومت عزل شد. در روزگار عثمان او به خاندان ابوالغاص و امویان علاقمند و به آن‌ها نزدیک گردید و چون به هنگام محاصرۀ خانۀ عثمان از او حمایت کرد و مورد احترام بنی‌امیه بود. مروان‌حکم هنگام حکومت بر مدینه در غیبت خود گاهی او را جانشین خود می‌ساخت.
در روزگار علی (علیه‌السلام) جزء یاران معاویه شد و از یاری علی (علیه السلام) دست برداشت. او به زور از تمام مردم یمن و حجاز برای معاویه بیعت گرفت و معاویه پس از آن او را پیشوای نماز و حاکم مدینه کرد. در این ایام او به جعل احادیث بسیاری در فضل معاویه اقدام نمود و از این‌رو به ثروت و مقام والایی دست یافت.
او بیش از صحابه دیگرحدیث نقل کرده و صحت احادیث او، با توجه به کوتاهی دورۀ مصاحبت او با پیامبر، مورد تردید واقع شده است. در ضمن بیش از هشتصد نفر از صحابه و تابعین از او حدیث نقل کرده‌اند. او از آغاز متهم به جعل و وضع احادیث به ویژه به نفع معاویه و ضد علی (علیه السلام) بود به طوری که عایشه و عمر او را توثیق نمی‌کردند.
عمر به خاطر افراط در نقل حدیث، او را تهدید به تبعید کرد و تازیانه زد و نکوهش کرد که تو بسیار نقل حدیث می‌کنی و دربارۀ تو باید گفت که بر پیامبر خدا دروغ می‌بندی. عایشه هم او را تکذیب می‌کرد و دروغ‌گو می‌خواند.
ابوجعفر اسکافی معتزله گفته است:
«ابوهریره نزد ما غیر موثق بوده و روایاتش پذیرفته نیست زیرا عمر به او تازیانه زد و او را دروغ‌گو خطاب کرد. ده هزار درهم ربوده شده از بیت‌المال را از او گرفت و او را رسوا ساخت. و از حکومت بحرین برکنار کرد.»

ابوحنیفه هم ابوهریره را به دلیل آن‌که هر چه را که می‌شنید بدون تأمل در معنا و تشخیص ناسخ و منسوخ آن روایت می‌کرد؛ غیرموثق می‌دانست.
ابن‌کثیر هم به نقل از بسربن سعید آورده که ابوهریره هم از رسول خدا (ص) و هم از کعب الاحبار نقل کرده و گاهی حدیث پیغمبر را از کعب و حدیث کعب را از رسول خدا (صلی­ الله­ علیه ­و­آله) روایت نموده است. ابوهریره گفتار کعب را برای مردم نقل می‌کرد و کعب گفتار ابوهریره را تصدیق می‌نمود و این‌گونه اسرائیلیات به گونه‌ای گفته می‌شد که گویی از پیامبر (ص) نقل شده‌اند و بدین ترتیب ابوهریره و کعب در نشر این‌گونه خرافات در میان مسلمانان با یکدیگر هم‌دست بوده‌اند.
احادیث او اصول و فروع دین را فرا گرفته و علمای مذهب اربعه و متکلمان آنان چون اشاعره و دیگران در بسیاری از احکام و قوانین الهی به آن احادیث استناد کرده‌اند.
ابوهریره، در زمان خلافت عمر مدتی حاکم بحرین بود و چون در این مدت پولهای زیادی از خزانه برای خودش برداشته بود، عمر او را از منصبش برکنار کرد و اموال را از او پس گرفت. اما در زمان عثمان در موقع محاصره خانه عثمان، از او حمایت کرد. به همین جهت مورد حمایت و احترام بنی امیه شد. از این رو زمانی که مروان بن حکم حاکم مدینه بود، بعضی ایام در غیبت خود او را نایب و جانشین خود می نمود. وفات او بین سالهای 57 تا 59 هجری بود.
وی در سن 78 سالگی وفات یافت و ولیدبن عتبه بر او نماز خواند و در قبرستان بقیع مدینه دفن شد. ولیدبن عتبه مرگ او را به معاویه خبر داد و معاویه به جهت این‌که او از یاران عثمان بود، توصیه به دستگیری بازماندگانش کرد.
او یکی از صحابه ای است که در اواخر عمر پیامبر (ص) مسلمانان شد و بر پایۀ طبقات ابن سعد ، از طبقه نهم یا دهم خواهد بود . در اواخر سال هفتم هجری ، نزد رسول خدا ( ص) آمد و به این ترتیب تاریخ نویسان می گویند : همراهی او با پیامبر (ص) از سه سال فراتر نمی رود . (1) و برخی از آنان این مدت را به کمتر از دو سال تقلیل می دهند ؛ زیرا پیامبر او را همراه با بن الحضرمی به بحرین فرستاد و هنگامی که پیامبر در گذشت او دربحرین بود .
ابوهریره از کسان‍ی نبود که به جهاد و دلاوری مشهور شده باشند و نیز از سیاستمداران و اندیشمندان یا از فقها ی خویش حافظه نبود . و حتی خواند ن و نوشتن را نمی دانست به نزد پیامبر (ص) آمد تا شکمش را سیر کند ، چنانکه خودش گفته است .
و پیامبر نیز همین گونه فهمید و او را درمیان اهل صفه جای داد و هرگاه صدقه ای خوراکی برای پیامبر(ص) می اوردند آن را برای ایشان می فرستاد و او خود دربارۀ خویش روایت کرده است که بسیار گرسنه می ماند و درراه صحابه می نشست و خود را به غش و بی حالی می زد به امید این که او را به خانه ببرند و غذایی بدهند .
ولی او بخاطر روایات فروانی که از رسول خدا (ص) نقل کرده شهرت یافته است روایات او از شش هزار حدیث فراتر رفته و همین سبب شده که توجه محققان را به خودجلب کند ؛ زیرا گذشته از کوتا ه بودن دوران مصاحبت خود با پیامبر (ص) دربارۀ حواد ثی روایت می کند که هرگز درآنها حضور نداشته است …

 غلامرضا نورمحمدنصرآبادی